CPB: Hogere studieschuld door sociaal leenstelsel
Het Centraal Plan Bureau heeft voor het ministerie van Onderwijs (OCW) uitgerekend wat de effecten zullen zijn van het sociaal leenstelsel. Studenten krijgen straks geen basisbeurs meer. Voor thuiswonende studenten betekent dit dat ze ongeveer 5.000 euro mislopen over de gehele studieduur. Uitwonende studenten krijgen zelfs 13.000 euro minder.
Op dit moment hebben studenten die klaar zijn met een studie al een gemiddelde studieschuld van ongeveer 15.000 euro. Als studenten de misgelopen beurs zouden lenen, ligt die studieschuld 9000 euro hoger. De schrijvers van het rapport hebben echter de verwachting dat studenten in de praktijk minder zullen gaan lenen, omdat zij meer gaan werken of een hogere bijdrage van hun ouders krijgen. Ze gaan uit van een bedrag van 6000 euro.
Door de toename van de gemiddelde studieschuld komt de aflossing onder druk. De studieschuld wordt zo hoog, dat studenten in de huidige periode hun studieschuld simpelweg niet kunnen afbetalen. De overheid staat garant voor studieschulden en moet de schulden daarom overnemen als ze na de afbetaalperiode niet zijn afgelost. De aflostermijn van 15 jaar zou verlengd kunnen worden naar 20 of 25 jaar. Dit is volgens het rapport een effectieve oplossing, want studenten hebben daardoor langer te tijd om alles af te betalen.
Voor afgestudeerden met (erg) lage inkomens heeft de invoering van een sociaal weinig effect. Zij betalen hun huidige studieschuld al niet volledig terug en een hogere schuld leidt bij hen niet tot extra aflossing, omdat de aflossing met name gebaseerd is op het inkomen. Afgestudeerden met midden- en hoge inkomens betalen hun studieschuld wel volledig terug, voor hen heeft de invoering dan ook wel degelijk effect.
