“Nederlandse jeugd verdwaald, maar niet verloren”.

De Startersbeurs van arbeidsmarktprofessor Ton Wilthagen zou dè oplossing zijn voor de jeugdwerkeloosheid. Mooi niet, schreef een pas afgestudeerde student deze week in NRC.Next. Univers ging op de koffie bij Ton Wilthagen en legde hem de bezwaren voor.

Het gaat goed met de Startersbeurs. Onlangs schoof Lodewijk Asscher het initiatief op een EU-top over jeugdwerkeloosheid naar voren als “best practice”. Sinds 1 april hebben al meer dan honderd Nederlandse gemeenten de beurs ingevoerd.

Het idee: jongeren werkervaring laten opdoen bij bedrijven via een leer-werkplek van zes maanden. Gemeentes betalen daarvoor 500 euro netto in de maand. Op die manier zullen werkzoekende jongeren volgens Wilthagen een betere uitgangspositie krijgen op de arbeidsmarkt.

Prima plan, zou je denken. Zeker nu de jeugdwerkeloosheid in Nederland op een recordhoogte van 16 procent ligt. Toch danst  niet iedereen de horlepiep rondom het initiatief. NRC.Next publiceerde deze week een artikel van Guus Christiaans, die op Tilburg University afstudeerde als cultuurwetenschapper. Titel van het stuk: Fijn! Ik ben afgestudeerd en ik mag vijfhonderd euro verdienen!

De boodschap van Christiaans: als pas afgestudeerde werkzoekende werkt de Startersbeurs alleen maar in mijn nadeel. “De Startersbeurs is vooral voordelig voor de werkgever: zij kunnen ongelimiteerd hoogopgeleide en gemotiveerde jongeren aannemen zonder hun het minimumloon te hoeven betalen”, schrijft hij. Een Tilburgs onderonsje met uitgestoken klauwen kortom. Univers vroeg Wilthagen om een reactie.

Heeft u het artikel van Christiaans al gelezen?

“Ja. Een goed stuk, mijn complimenten”.

Erg geschrokken?

“Nee hoor. Zijn kritiek is goed verwoord maar niet nieuw”.

‘Dit project zet de deur open voor de afschaffing van het minimumloon’, schrijft Christiaans. Jongeren voor 500 euro in de maand 32 uur laten werken, dat is alleen maar gunstig voor werkgevers.

“Een Startersbeurs is voor maximaal zes maanden. De werkgever kan na afloop niet zeggen: ik bied dezelfde leer-werkplek opnieuw aan voor zes maanden. Daar wordt vanuit de gemeente op toegezien. Als een bedrijf een tweede Startersbeurs aanvraagt en die is een kopie van de vorige, dan gaat er een belletje rinkelen. Het is dus niet zo dat werkgevers vacatures nu gaan aanbieden als Startersbeurzen. Het is echt bedoeld als een steuntje in de rug, een manier om werkervaring op te doen”.

Wel een mager betaald steuntje in de rug.

“Ja, je moet als jongere wel gemotiveerd zijn. Je neemt geen Startersbeurs omdat je lekker wilt verdienen maar omdat je je kansen op een baan wil verbeteren. Zonder dit initiatief hadden bedrijven dit niet gedaan. Dan was het nog moeilijker geweest om werkervaring op te doen”.

Volgens Christiaans koop je tegenwoordig niks voor zes maanden werkervaring. De meeste bedrijven vragen toch minstens drie jaar?

“Dat wil niet zeggen dat een half jaar werkervaring onbetekenend is. Natuurlijk draagt dat bij aan je cv. En het betekent mentaal heel veel. Door te werken bouw je zelfvertrouwen op. Bovendien komt het geregeld voor dat een Startersbeurs uiteindelijk leidt tot een vaste baan bij hetzelfde bedrijf. Kijk, ik snap de kritiek van Christiaans. Maar wat is het alternatief?”

Meer werkplaatsen voor jongeren creëren? Het makkelijker maken om een vast contract te krijgen?

“Ja, je kunt natuurlijk zeggen: ondernemers moeten worden verplicht om jongeren aan te nemen. Maar dat is niet realistisch. Zo werkt de arbeidsmarkt niet. Als je kritiek levert op de Startersbeurs zonder alternatieven te geven, zoals Christiaans, dan gooi je eigenlijk de handdoek in de ring. En niks doen lijkt mij sowieso geen optie”.

Gelukkig zijn er meer initiatieven. Randstad gaat 10.000 jongeren binnen vijf weken aan een baan helpen.

“Erg ambitieus. Als die 10.000 banen er waren hadden we dat al ergens moeten zien, toch? Maar goed, het is wel een positief signaal. Jeugdwerkloosheid is lang afgewimpeld als een macro-economisch probleem waar we weinig aan kunnen doen. Daar komt nu verandering in. En dat is nodig ook. De Nederlandse jeugd is een verdwaalde generatie maar nog geen verloren generatie”.