Negatieve emoties beïnvloeden foetus
Het kan in de baarmoeder al fout gaan. Negatieve emoties tijdens de zwangerschap kunnen gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het kind, blijkt uit onderzoek van promovenda Eva Loomans.
Kinderen waarvan de moeder tijdens de zwangerschap somber en angstig was, hebben later meer last van gedragsproblemen en een minder goede cognitieve ontwikkeling. Jongens zijn gevoeliger voor deze invloed dan meisjes. “Zo’n dertig procent van de zwangere vrouwen ervaart angst en stress tijdens de zwangerschap,” vertelt Loomans, “dat is een behoorlijk grote groep.”
Loomans deed onderzoek naar foetale herprogrammering. “Ieder mens is voor zijn ontwikkeling afhankelijk van omgevingsinvloeden. Dat proces begint al in de baarmoeder,” legt de promovenda uit. Ook negatieve invloeden tijdens de zwangerschap kunnen de ontwikkeling van de foetus dus beïnvloeden.
“Door vroege negatieve invloeden wordt de normale ‘typische’ ontwikkeling als het ware anders afgesteld, waardoor belangrijke organen zoals de hersenen zich anders kunnen ontwikkelen,” zegt Loomans. Daardoor worden sommige kinderen kwetsbaarder. Het onderzoek van Loomans richtte zich op kinderen van vijf en zes jaar. Dat de negatieve gevolgen van vroege invloeden ook op latere leeftijd nog een rol spelen is aannemelijk, maar kan Loomans niet met zekerheid zeggen. “Het zou kunnen dat een aanhoudende positieve omgeving in de kindertijd negatieve gevolgen van vroege invloeden teniet doet.”
Naast negatieve emoties onderzocht Loomans ook de invloed van twee andere factoren bij de moeder tijdens de zwangerschap, die van meervoudig onverzadigde vetten en van cafeïne. Een hoge concentratie omega-3 vetzuren, vooral aanwezig in vette vis, verkleint het risico op emotionele problemen bij het kind. Een hogere concentratie omega-6 vetzuren (vooral aanwezig in plantaardige oliën) ten opzichte van omega-3 vetzuren, leidt juist tot meer kans op emotionele problemen. Cafeïne blijkt tot slot geen invloed te hebben op het gedrag van het kind. “Maar er bestaan onderzoeken die cafeïne in verband brengen met het krijgen van een miskraam,” aldus Loomans. “Dus ik zou zwangere vrouwen niet aanraden veel koffie te drinken.”
Loomans benadrukt het belang van een gezonde levensstijl tijdens de zwangerschap.. Daar ligt ook een taak voor de publieke gezondheidszorg. Door angst en stress bij zwangere vrouwen vroegtijdig te signaleren kunnen negatieve invloeden worden verminderd.
Titel proefschrift: From the Womb into the World. Eva Loomans (Zaanstad, 1983) promoveerde aan de afdeling Ontwikkelingspsychologie van Tilburg University.
