“Universiteit beter af met Europese Unie”

De opkomst ligt bij de Europese verkiezingen traditioneel laag. De Europese Unie zit complex in elkaar en mensen voelen zich niet betrokken bij de verkiezingen. Volgens TiU-socioloog Tim Reeskens is de Europese Unie wel goed voor onze universiteit. “Het Erasmusprogramma is bijvoorbeeld een surplus.”

Reeskens is universitair docent bij social en behavioral sciences. Reeskens’ onderzoekinteresses zijn sociale cohesie en sociale solidariteit binnen Europa. Hij legt uit hoe de Europese verkiezingen in elkaar zitten en hoe de universiteit profiteert van de Europese Unie.

Wat is het verschil tussen een partij en een fractie?

“Een fractie is een samenwerkingsverband van politieke partijen tussen verschillende landen. Deze partijen hebben grotendeels dezelfde ideologische uitgangspunten en werken samen. Er zijn een aantal regels verbonden aan de vorming van een fractie. Ze moeten minimaal 25 leden hebben en ze moeten minimaal zeven landen vertegenwoordigen.”

Waarom stemmen we op een partij en niet op een fractie, aangezien partijen verbonden zijn door fracties?

“Het lijkt me vooral goed om de politiek niet nog complexer te maken. De partijen vertegenwoordigen de nationale belangen en hun eigen ideologieën binnen de fractie. Ook is de overgang naar stemmen op een fractie, waarbij de band met de nationale partij niet altijd even duidelijk is, te groot. Mensen zijn nog niet klaar om Europees in plaats van nationaal te gaan stemmen.”

Weten kiezers wel waar ze aan toe zijn door alle samenwerkingsverbanden?

“Het klopt inderdaad dat soms binnen de fractie iets wordt besloten waar de Nederlandse partij niet voor heeft gestemd. Hierdoor kan het zijn dat mensen een beslissing moeilijk begrijpen, maar de partijen vertegenwoordigen binnen de fracties wel het nationale belang. Ze moeten compromissen sluiten en dat kan nadelig uitpakken voor Nederland, maar dat is politiek. Het is een spel dat je soms wint en soms verliest.”

Is Tilburg University gebaat bij Europese samenwerking?

“Het onderwijsklimaat is ontzettend veranderd onder invloed van Europa. Ik denk dat het goed is voor de universiteit dat de Europese Unie bestaat. Het Erasmusprogramma is bijvoorbeeld een surplus, want het maakt het makkelijker om in het buitenland te studeren. Ook stimuleert de Unie samenwerkingsverbanden tussen universiteiten. Zeker voor Tilburg University, een universiteit die zich internationaal wil profileren, is dit een goede zaak. Daarnaast is de gelijkstelling van de diploma’s een positief punt. Als afgestudeerde Nederlander is het nu dus gemakkelijker om werk te vinden in Zweden of Spanje dan zonder Europese Unie. ”

Profiteren de landen met zwakker onderwijs veel van die gelijkstelling?

“Ja, maar dat is juist iets positiefs. Doordat de kwaliteitseisen omhoog gaan voor landen met zwakker onderwijs, gaat het onderwijsniveau in Europa omhoog.”

De zetelverdeling is veranderd. Is het eerlijker geworden?

“Die verandering was zeker geen aardverschuiving. Nederland heeft er één zetel bij gekregen, dus ze hebben iets meer invloed binnen het parlement. Ik denk dat de verdeling verhoudingsgewijs beter is. Malta heeft 400.000 inwoners en zes zetels. Duitsland heeft tweehonderd keer zoveel inwoners maar niet tweehonderd keer zoveel zetels. Dus de kleine landen, die ook representatie nodig hebben, worden goed beschermd.”

Kan een parlement met 750 zetels wel goed functioneren?

“Ik vind van wel. Op zich lijkt het veel, maar anderzijds worden 670.000 mensen in één zetel gerepresenteerd. Je kunt je afvragen of dat voldoende is. Daarnaast moeten alle ideologieën en alle landen worden vertegenwoordigd, waardoor je wel een groot aantal zetels nodig hebt. Je kunt daarom moeilijk zeggen dat bijvoorbeeld Duitsland veertig zetels moet inleveren om het parlement te verkleinen.”

De opkomst bij de verkiezingen is traditioneel laag. Wat zijn hier de redenen voor?

“De jongeren van deze tijd voelen zich globaal genomen een stuk minder betrokken bij de politiek dan de babyboomers dat destijds deden. Ook gaan mensen sneller stemmen als het economisch goed gaat met een land en de economische situatie in de Europese landen is niet goed. Het vertrouwen in Europese instellingen zoals de Europese centrale bank is op dit moment niet goed. Dus verantwoordelijkheid, de economische situatie en vertrouwen zijn de redenen voor de lage opkomst.”

Is het een probleem dat de opkomst zo laag is?

“Mijn mening verschilt op dit punt van enkele van mijn collega’s. Ik ben in België opgegroeid waar stemmen verplicht is. Dit vind ik eigenlijk wel goed, omdat je dan het debat over representatie van sommige bevolkingsgroepen niet hoeft te voeren. Je weet dat door het stemrecht bepaalde groepen, zoals arbeiders of immigranten niet gaan stemmen. Ik vind die verplichte betrokkenheid juist heel belangrijk en daarom vind ik stemplicht geen slecht idee.”

Mocht je nog niet weten op welke partij je gaat stemmen, de Jongeren Kieswijzer helpt je een keuze te maken.