Machtige mensen sparen meer
Macht corrumpeert, zegt men wel eens. Maar het kan ook positieve effecten hebben. Anne-Kathrin Klesse, onderzoeker aan Tilburg School of Economics and Management, toonde in meerdere experimenten aan dat mensen die zich machtig voelen, meer gaan sparen.
Klesse en collega-onderzoekers Emily Garbinsky en Jennifer Aaker van de Stanford Graduate School of Business simuleerden een gevoel van macht bij de proefpersonen. 140 Tilburgse studenten mochten 100 fictieve euro’s verdelen: de vraag was hoeveel ze daarvan zouden sparen. Studenten die van te voren gemanipuleerd waren om zich machtiger te voelen – door te schrijven over een periode waarin ze zich machtig voelden – spaarden maar liefst 71 euro. Studenten waar machteloosheid was gesimuleerd, spaarden slechts een ruime 48 euro. Een controlegroep zette gemiddeld 51,69 euro weg.
En zo’n gevoel van macht is snel gesimuleerd, zo toonden Klesse en collega’s aan. “Subtiele dingen, zoals zitten op een hogere stoel dan je gesprekspartner of jezelf in gedachten in een situatie plaatsen waarin je je machtig voelt, zorgen er al voor dat je meer gaat sparen. Plaats nemen op een hoge of lage stoel had ook effect op spaargedrag.” Zo spaarden proefpersonen die op een hogere stoel zaten van 10 dollar bijna 7 dollar. Studenten die op een voetenbankje hadden gezeten, spaarden 4,50 dollar.
Proefpersonen zonder macht, sparen dus minder. Maar het spaardoel heeft ook invloed. In een derde experiment kregen sommige deelnemers zo’n doel. ‘Machteloze’ deelnemers bleken eerder bereid te zijn om te sparen voor een BMW (23 procent koos hier voor) dan ‘machtige’: 13 procent. “Hieruit blijkt dat mensen die zich machteloos voelen, zich meer laten leiden door wat anderen van hen vinden. Eén manier om dit te beïnvloeden is geld uitgeven aan statussymbolen”, verklaart Klesse in een persbericht van de universiteit.
De andere twee experimenten laten zien dat de invloed van macht op spaargedrag verdwijnt zodra het niet (meer) macht oplevert. Wanneer kennis de machtsbron is, sparen mensen die zich machtig voelen evenveel als mensen die zich machteloos voelen. Dit geldt ook wanneer mensen levenslange baangarantie hebben. “Als het sparen van geld niet meer helpt om je macht te behouden omdat je al verzekerd bent van macht of omdat kennis de machtsbron is, verdwijnt het effect van macht op sparen”, aldus Klesse.
