Van Graduate School tot Themapark- Tilburgse luchtkastelen?

De opening van het academisch jaar gaat elk jaar weer gepaard met de nodige rituelen en groots opgezette presentaties van nieuwe universiteitsprojecten. Met veel bombarie maakte Koen Becking, voorzitter van het College van Bestuur, dit jaar de plannen voor de Graduate School bekend. Afgelopen jaar werden plannen voor een heus themapark rond ‘Werkgelegenheid’ bekendgemaakt. Hoewel de universiteit €50.000 in dit laatste project heeft geïnvesteerd, is het nu angstvallig stil. Lees verder om te ontdekken hoe het ervoor staat met het themapark en wat het antwoord is op de vraag die op ieders lippen ligt: zal de Graduate School hetzelfde lot beschoren zijn?

De nieuwe Graduate School wordt opgericht in samenwerking met de TU/e. De focus van het onderwijsprogramma komt op datawetenschap te liggen. Inderdaad, er is geen ontkomen aan: big data komt naar je toe. Naast datawetenschap gaat de Graduate School zich ook richten op aanverwante vakgebieden. Rector magnificus Philip Eijlander: “Het is nogal voor de hand liggend, als je er over nadenkt. Datawetenschap is gewijd aan het omgaan met enorme hoeveelheden data, dus technologie speelt daarin logischerwijs een rol; onder meer op wiskundig en analytisch gebied. Maar het roept ook vragen op over ethiek, privacy en, bijvoorbeeld, economische kwesties. Samen met de TU/e hebben we de mogelijkheden verkend waarmee we allebei onze positie kunnen versterken. Alles hangt ervan af of we iets kunnen neerzetten dat de juiste aanvulling is op, en voordelen biedt aan, onze universiteiten én de provincie Brabant.”

Den Bosch?
Plannen voor een mogelijke samenwerking met TU/e richtten zich in eerste instantie op een gezamenlijk op te richten University College. Die plannen zijn uiteindelijk op niets uitgelopen, vertelt Eijlander. “Eindhoven had toen net zijn bacheloropleidingen onder handen genomen en wilde deze niet nog eens aanpassen. We moesten uiteindelijk concluderen dat we allebei geen baat zouden hebben bij dat project.” Het idee voor een Graduate School kwam later aan de orde en zou weleens het gezamenlijke platform kunnen zijn waar de TU/e en Tilburg University op zoek naar zijn, zegt Eijlander. In de plannen voor de Graduate School, die ook promotieplaatsen en een masterprogramma gaat aanbieden, richt Tilburg zich op de alfa- en gammawetenschappen terwijl Eindhoven zich bezighoudt met de technologische kant.

Men is voornemens om het nieuwe instituut in een oud klooster in Den Bosch te huisvesten. Eijlander: “Als je samen met een andere universiteit aan een project werkt, is de eeuwige vraag: welke locatie gaan we gebruiken? Eindhoven of Tilburg? Als je voor beide locaties kiest, creëer je verdeeldheid, dus kwam de campus in Den Bosch al snel ter tafel. Deze biedt goede mogelijkheden en we denken dat Den Bosch een interessante stad is voor studenten. De gemeente Den Bosch en de burgemeester in het bijzonder zijn zeer bereid om mee te werken.”

Ambitieus
De Graduate School hoopt op 1 september 2016 zijn deuren te openen, ‘redelijk ambitieus’, zegt de rector daarover. Het hangt allemaal af van een haalbaarheidsonderzoek dat aan het eind van dit jaar de doorslag zal geven over de levensvatbaarheid. Eijlander: “Ik hoop op een positief resultaat, maar de crux van elk haalbaarheidsonderzoek is dat we het resultaat niet kunnen voorspellen. Het onderzoek richt zich op het inhoudelijke programma van de Graduate School; onderscheidt het zich voldoende van wat andere instellingen aanbieden? Daarnaast wordt ook gekeken naar de locatie en de daarbij behorende kosten.” Het is ook belangrijk om te weten hoeveel studenten de Graduate School ongeveer zal trekken. “We moeten ervoor zorgen dat de kosten voor dit project niet te hoog zijn. Het hoeft niet uitermate lucratief te zijn, maar moet wel wat opleveren. Je gaat niet een hele nieuwe instelling opzetten met de gedachte ‘dit gaat twintig studenten trekken’. Dat moeten er meer zijn.” Eijlander schat in dat er vijftig tot vijfenzeventig studenten nodig zijn om de plannen haalbaar te maken.
De vier betrokken partijen – de twee universiteiten, de gemeente Den Bosch en de provincie Noord-Brabant – nemen deel aan het allesbeslissende haalbaarheidsonderzoek. “Deze partijen zullen samen de resultaten uit het onderzoek bespreken. Als het plan niet haalbaar is, moeten we er ook niet aan beginnen”, zegt Eijlander.

Themapark
En hoe levensvatbaar was het proefballonnetje van vorig jaar nou? Het themapark ‘Mijn toekomst werkt!’ werd vorig jaar met veel bombarie aangekondigd, om daarna in de vergetelheid te raken. Het eerste nieuws na de grote onthulling was dat de universiteit €50.000 had geïnvesteerd in het themapark voor – jazeker – een haalbaarheidsonderzoek. En daarna: oorverdovende stilte.
Han Peekel, een van de oprichters, legt uit dat het project zeker doorgaat. “We zitten nu in de realisatiefase, wat inhoudt dat we de afgelopen vier à vijf maanden aan ons bedrijfsplan hebben gewerkt. In dit plan wordt een aantal voorstellen van de initiatiefnemers besproken en goedgekeurd. De conclusie: de bouw van een themapark en aanverwante zaken in de Spoorzone in Tilburg is absoluut haalbaar.” Er moet niettemin een groot bedrag bij elkaar worden gebracht: minimaal 40 miljoen euro. “Op dit moment werken we hard aan de financiering van het project”, vertelt Peekel. “We hopen volgend jaar in de lente of de in herfst een pilot van drie maanden te draaien in de Spoorzone in Tilburg. We willen dan 50.000 bezoekers ontvangen die een groot aantal attracties gaan uittesten.”
Het een en ander is in gang gezet, bevestigt een woordvoerder van de gemeente: “We vinden het een heel interessant initiatief en staan er volledig achter. Daarom gaan we graag de samenwerking aan als de pilot in de LocHal in de Spoorzone wordt georganiseerd. We hopen dat dit uiteindelijk zal leiden tot de definitieve ontwikkeling van het project.”

Eerst zien, dan geloven
Eijlander wijst een vergelijking tussen de twee prestigeprojecten van de universiteit van de hand. “Han Peekel en Ton Wilthagen hebben me voor de zomervakantie bijgepraat over de voortgang van het project. Ik had er al een tijd niets meer over gehoord, dus ik verwachtte een verhaal in mineur, maar de voortgang was niet slecht. Er zijn nog niet voldoende fondsen, omdat het een kostbaar project is. Daarvoor is toegang nodig tot Europese fondsen, publieke instellingen en – zeer belangrijk – sociale partners. Om eerlijk te zijn, zei ik toen: ‘eerst zien, dan geloven’. Omdat het om dergelijke bedragen gaat ben ik, zeker in deze tijden, sceptisch over de haalbaarheid van dit project.”
“De universiteit heeft nooit overwogen om flink te investeren in het Spoorzone-project. Die taak is aan andere, commerciëlere partijen. Niettemin biedt het project ons de mogelijkheid om onze kennis over de arbeidsmarkt, ten slotte een van onze belangrijkste onderzoeksgebieden, in het themapark te integreren. Naar mijn mening nemen we in beide projecten een geheel andere positie in. De betrekkingen tussen het themapark en Tilburg University zijn vrij oppervlakkig, terwijl de oprichting van de Graduate School onder de kerntaken van de universiteit valt.”
Al met al heeft Eijlander een goed gevoel over de nieuwe Graduate School. “Er is veel enthousiasme voor dit project en het plan werd heel goed ontvangen. We zijn al lang in gesprek met Eindhoven om een manier te vinden om samen te werken. We hebben nu iets tastbaars in handen en ik denk dat dit project een goede kans van slagen heeft. We zitten allebei in Brabant en zijn een half uur van elkaar verwijderd. TU/e is voornamelijk een technische universiteit, dus we vullen elkaar mooi aan. Samenwerking is haast vanzelfsprekend. Natuurlijk moet er nog onderzoek worden gedaan, maar het is nu een kwestie van hard werken en het afmaken.”

Big data Graduate School, pretpark – goed idee of weggegooid geld?
Wat vind jij ervan?

Door: Rik Wassens. Dit artikel stond in het Engels in Univers 3.