Inwoners nog altijd weinig betrokken bij gemeentepolitiek

De gemeentepolitiek bereikt de inwoners amper, ondanks de vele inspanningen die er geleverd worden door lokale politici. Dat blijkt uit onderzoek van de Tilburgse school voor Politiek en Bestuur.

De onderzoekers concluderen iets wat al langer bekend is: de lokale politiek is niet erg in trek bij de burger. Maar in dit onderzoek wordt specifiek gekeken naar de activiteiten met betrekking tot de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014. Daaruit blijkt dat er tegenwoordig meer gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden van nieuwe media, maar dat dit verder weinig veranderingen teweegbrengt. “Sociale media worden op dezelfde manier gebruikt als andere campagnemiddelen. Dus vooral om te zenden. En dat terwijl je een digitale folder als het ware net zo makkelijk weggooit als een papieren folder”, verklaart Julien van Ostaaijen, verantwoordelijk voor het onderzoek. “Er worden wel nieuwe mensen bereikt, maar vervolgens wordt er te snel gezegd: sociale media zijn vernieuwend en leveren veel op. Echter: debat, de discussie aan gaan met de kiezer, dat gebeurt zowel in de fysieke als in de digitale campagne erg weinig”, zegt van Ostaaijen. Het bereiken van de kiezer blijft dus lastig. Qua kosten verschilt de digitale campagne trouwens ook niet veel van de klassieke campagne, die in de onderzochte gemeenten ongeveer tussen de 5000 en 7000 euro per politieke partij kost.

Het broertje van
Ook blijkt uit dit onderzoek dat de lokale politiek veelal een extensie is van de landelijke politiek: Den Haag bemoeit zich veelvuldig met de lokale verkiezingen. Ook stemmen veel kiezers lokaal hetzelfde als landelijk, waardoor de uitslag in veel gemeenten uiteindelijk hetzelfde is. Wat iemand stemt heeft uiteindelijk weinig invloed, omdat veel coalities worden gevormd op basis van persoonlijke verstandhoudingen voorafgaand aan de verkiezingen. “Veel politici geven van tevoren al aan hoe zij verwachten dat de coalitie eruit gaat zien. Dat heeft meer te maken met wie ze persoonlijk goed overweg kunnen dan met partijkleur”, vertelt Van Ostaaijen.

Kleinschalig
Verder concluderen de onderzoekers dat er weliswaar veel lokale partijen zijn, maar dat slechts de helft van alle kandidaten daadwerkelijk de gemeenteraad in wil. Hoe de lokale politici dan wel de inwoners erbij kunnen betrekken, zit hem volgens Van Ostaaijen vooral in het persoonlijke contact. “Opvallend is, dat ze heel makkelijk met traditionele methoden meegaan: op de markt staan, flyeren. Ze zien in dat het amper effect heeft, maar ze doen het toch omdat iedereen dat verwacht. De lokale politici moeten juist meer in gesprek gaan met inwoners. Ook moeten ze de inwoners meer informeren over de rol van de gemeentepolitiek, want veel mensen weten niet wat ze precies doen. Daarnaast moeten de partijen zich meer onderscheiden, zodat de inwoners beter inzien waar een partij voor staat”, aldus Van Ostaaijen.