Fifty Shades of Sociology
De Socioloog des Vaderlands houdt van cultuur. Zo hebben we afgelopen weekend uitgebreid kunnen snoepen van de typische Brabantse volkscultuur. Maar afgelopen week werden we ook om de oren geslagen met de filmhit van het jaar – Fifty Shades of Grey. De Socioloog des Vaderlands heeft het boek van E.L. James nooit gelezen, maar heeft enkel de film gezien – wie leest er dezer dagen uiteindelijk nog boeken; waarom zou je je door een turf als Bowling Alone wagen als je ook gewoon Pleasantville kan bekijken? Over de film valt bijzonder veel te vertellen, niet in het minst over dat verschrikkelijk open einde dat duidelijk maakt dat een sequel in de stijgers staat. Maar uiteindelijk zijn we sociologen, geen filmcritici. Kunnen we afgezien van de seksuele voorkeuren van Christian Grey ook enige sociologische inzichten aanreiken over bepaalde fricties tussen Anastasia – Ana voor de vrienden – Steele en Christian. Om de woorden van Mr. Grey te gebruiken – “My tastes are very singular. You wouldn’t understand.” Klopt dat wel, Christian, dat we je niet begrijpen?
Zoals eerder aangegeven, Tilburg University heeft een schat aan informatie beschikbaar in de vorm van de European Values Study. In dit survey worden geen vragen gesteld of je een liefhebber bent van BDSM, al kan dit misschien een nieuw item zijn voor de vragenlijst van 2017. Maar de vragenlijst bevat wel de vraag wat mensen belangrijk vinden voor een succesvol huwelijk, waarbij een tiental kenmerken worden opgelijst: (1) trouw, (2) een toereikend inkomen, (3) van dezelfde sociale achtergrond zijn, (4) dezelfde religie belijden, (5) een goed dak boven je hoofd hebben, (6) het eens zijn over politieke uitgangspunten, (7) apart leven van de (schoon-)familie, (8) een gelukkige seksuele relatie hebben, (9) huishoudtaken delen, (10) kinderen, (11) problemen kunnen bespreken, en (12) zelf tijd hebben voor vrienden en persoonlijke activiteiten. Nu is een huwelijk natuurlijk nog net dat tikkeltje anders dan een reguliere relatie, en al zeker die tussen Ana en Christian, maar toch werpt het interessante inzichten op!
Als we kijken naar de vraag wat de Nederlanders in de EVS belangrijk vinden voor een succesvol huwelijk, dan blijken dit op de eerste plaats de meer irrationele emotionele eigenschappen van een relatie – trouw en het kunnen bespreken van persoonlijke problemen. Meer dan 80 percent van de Nederlanders vindt dit zeer belangrijk. Tot op grote hoogte vinden we ook autonomie belangrijk om naast de tijd samen ook nog dingen apart te doen (60 percent). De zelfstandigheid uit zich ook in de nood om afhankelijk te leven van ouders (55 percent). Iets meer dan 50 percent van de Nederlanders vindt goede seks belangrijk voor een huwelijk, seks wordt net iets belangrijker geacht dan kinderen (can’t have one without the other). Materiele eigenschappen zoals het delen van huishoudelijke taken, een dak boven je hoofd (geen melding van een “playroom” in deze woning) en een goed inkomen vindt slechts een klein aandeel belangrijk. Relatief onbelangrijk zijn de sociale en ideologische achtergrond (minder dan 20 percent).
Maar hoe komt het dan dat er in de film toch wel enige frictie is tussen Christian en Ana, losstaand van het feit dat BDSM misschien niet hoog op iedereens, inclusief Ana in eerste instantie, seksueel verlanglijstje staat. Laten we hiervoor eens kijken naar de genderverschillen op elk van de items, zonder alle Nederlandse mannen af te schilderen als een Christian Grey en elke Nederlandse vrouw als een Anastasia Steele. Vrouwen vinden trouw en het bespreken van problemen net dat tikkeltje belangrijker dan mannen. Als Christian dus zegt “there’s a lot more paperwork to do” dan kan dit bij vrouwen behoorlijk verkeerd vallen, juist omdat een contract juist een vertrouwensbreuk moet opvangen. Maar daarnaast vinden vrouwen het ook net ietsje belangrijker dat dingen uitgepraat worden. In plaats van te roepen “I am fifty shades of f***ed up,” had Christian dus beter kunnen bespreken waarom hij moeite heeft met intimiteit. Maar met seksualiteit had Christian dan weer geen probleem – ook in Nederland zien we dat mannen goede seks iets belangrijker vinden dan vrouwen. En die gespannen verhouding tussen intimiteit en seksualiteit kwam natuurlijk meesterlijk tot uiting in de volgende dialoog: (A:) “Does this mean you’re going to make love to me tonight, Christian?” (C:) “No, Anastasia, it doesn’t. Firstly, I don’t make love. I f*** … hard.”
En zo zie je maar, zelfs als de Socioloog des Vaderlands naar de film gaat, is ie hard aan het werken. De hit van het jaar, die volgens het kritische oog van ondergetekende eerder overladen zal worden met Razzies dan met Oscars, is wel degelijk ingebed in enkele interessante sociologische overpeinzingen over wat een goede relatie maakt. Althans, wat Henk en Ingrid denken dat een goede relatie maakt. Persoonlijk vinden we dat de EVS-batterij over wat een goed huwelijk maakt nog een extra mogelijkheid zou mogen bevatten: samen een broodje eten!
TR
Advertentie.
