Writer in Residence: de meeste dingen zijn vreemd of absurd
Net als vorig jaar heeft literair festival TiLT een Writer in Residence naar Tilburg gehaald. Dit jaar is het de Vlaamse schrijver Annelies Verbeke, bekend van haar romans Slaap! en de meest recente, Dertig dagen.Annelies Verbeke is nog niet zo lang in Tilburg als ze langskomt op de universiteit. Veel meer dan het weer (“ik krijg een hele zonnige indruk van Tilburg, iedereen lijkt op vakantie”), een gesprek met de wethouder en een eerste kennismaking met het ronde bed van haar logeerplaats heeft ze nog niet kunnen noteren. Toch is haar al een hoop opgevallen. Ook de vaste plaatsen van de vorige Writer in Residence voor TiLT, Ilja Leonard Pfeijffer. “We wandelden langs café Weemoed en nachtclub De Nacht, die kwamen me bekend voor uit het verhaal van Ilja”. In haar tweede blog over Tilburg schrijft ze: “Ik ga op het terras van café Stoffel zitten, naast Weemoed, dat nog gesloten is.” Weemoed is inmiddels Writer in Residence-café tegen wil en dank.
Verbeke verblijft tijdens literair festival TiLT in Tilburg en blogt over de stad. Daarnaast treedt ze het hele festival lang op, op verschillende plaatsen. Op de universiteit spreekt ze wetenschapsfilosoof Trudy Dehue, over de grenzen van de waanzin. Vanavond zal ze ook nog aantreden bij TiLT festival in Theaters Tilburg.
Hoe benader je in zo’n korte tijd een stad?
“Ik schrijf gewoon wat ik zie. Ik vind niks oninteressant. Als ik ergens ben om erover te schrijven, dan kijk ik ook beter naar dingen en komen ze soms al geschreven op me af. Het maakt me alerter.”
Hoe verbind je het thema van de Boekenweek, ‘Waanzin, te gek voor woorden’ met Tilburg?
“Waanzin is overal en ik houd me wel vaker bezig met wat normaal is en wat niet. Als je aandachtig naar de dingen kijkt, worden die meestal wel een beetje vreemd of absurd. Wat ik tot nu toe over Tilburg heb geschreven heeft een sterk vogelthema, misschien is daar wel een medische term voor. Dat je zo’n soort lijn meent te zien in iets. In mijn geval komt dat ten goede aan het schrijven.”
Wat ik tot nu toe over Tilburg heb geschreven heeft een sterk vogelthema, misschien is daar wel een medische term voor.
Is waanzin een thema in je eigen werk?
“Ik krijg dat vaak te horen, dat het een belangrijke rol speelt. Ik zie dat zelf anders. Ik ben vaak bezig met de vraag ‘wat is de werkelijkheid?’. Iemand met een psychose ziet wat hij ziet absoluut als de werkelijkheid. Ook bij mensen die ‘normaal’ genoemd worden, verschilt de werkelijkheid voor iedereen. Ik was heel blij met het thema, ik mocht van de VPRO-gids ook de jaarlijkse quiz maken en ‘Waanzin’ is een dankbaar thema, er wordt veel over geschreven. Ik denk dat de vraag ‘wat is de werkelijkheid’ daar veel mee te maken heeft.”
Tijdens TiLT festival bespreek je samen met cabaretier Wim Helsen het werk van Jan Arends. Hoe kwam je hierbij?
“Een aantal maanden geleden heb ik in de krant de Standaard der Letteren een rubriek gekregen waar ik elke maand een verhalenbundel die ik goed vind mag uitlichten. Het werk van Arends wordt opnieuw uitgegeven en naar aanleiding daarvan koos ik zijn bundel Keefman. Ik ben hier ontzettend door geraakt. Arends is altijd als de psychiatrische patiënt benaderd en minder als schrijver, maar hij is absoluut een schrijver van wereldformaat. Wim Helsen is ook fan en wilde graag meedoen. Er zit een heel sterke drang achter het schrijven van Arends. Hij móet dit opschrijven. Het zijn vaak harde onderwerpen, maar je kunt je ook voorstellen dat het hem troost. Dat is wat literatuur doet. Het moet niet lieflijk zijn de hele tijd. Je kan ook door iets heel hards te delen troost bieden.”Tom Lanoye zei in 2012 dat hij vond dat Nederland en Vlaanderen meer samen moeten werken rond de Boekenweek. Wat vind je hiervan?
“Hij heeft helemaal gelijk. Ik vind dat soort grenzen absurd in zo’n klein taalgebied. We spreken één taal en we schrijven één taal. Vlamingen worden nog steeds meer gelezen in Vlaanderen en Nederlanders in Nederland. Dat is nergens voor nodig, je moet literatuur van over de hele wereld lezen. Ik doe dat zelf ook heel consequent, ik zet mezelf als doel om 52 boeken per jaar te lezen. Daar probeer ik alle continenten in te betrekken behalve Antartica en Arctica (de Noordpool, red.), want daar verschijnt heel weinig. Ook lees ik literatuur uit minstens 3 eeuwen, zodat ik heel breed lees. Het is makkelijk te doen. Literatuur is iets dat de hele wereld met elkaar verbindt.”
Vanavond op TiLT festival is Annelies Verbeke als afsluitende act te zien, samen met landgenoot Wim Helsen.
Foto: Alex Salinas, via TiLT
Advertentie.
