Longread: Staatssecretaris Dijkhoff ging op school al de discussie aan

Longread: Staatssecretaris Dijkhoff ging op school al de discussie aan

Klaas Dijkhoff volgt Teeven op als staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. (UPDATE 4-10-2017: Klaas Dijkhoff legt zijn functie als staatsecretaris neer, en wordt nu tijdelijk minister van Defensie). Dijkhoff is alumnus van onze wonderschone universiteit,  hij studeerde er rechten. Na deze studie afgerond te hebben in Internationaal en Europeesrechtelijke richting heeft hij een onderzoeksmaster ’’Grondslagen van het Recht’’ gedaan. Hiervoor is hij cum laude geslaagd. Daarop volgde een promotietraject waar Dijkhoff onderzoek deed naar oorlogsrecht. Zijn proefschrift War, Law, and Technology heeft hij in aanwezigheid van minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal verdedigd op 20 december 2010 waarna hij promoveerde tot de graad van doctor. Dijkhoff was tijdens zijn promotietraject docent recht aan Tilburg University ( 2005-2009) en aan de Hogeschool Inholland (2009-2010). Daarnaast had hij een adviesbureau op juridisch en ICT-gebied.

Op zijn zeventiende werd Klaas lid van de VVD. Ook op de universiteit was Dijkhoff politiek actief, onder andere in studentenfracties Vrijspraak en SAM. In 2001-2002 deden SAM en Dijkhoff een aantal geschriften over Maria cadeau aan de universiteit die nog steeds in de vitrine bij de Ruth First zaal liggen, naast Das Kapital van Marx. Dijkhoff en SAM hebben de kast aangevuld omdat de naam van de KUB veranderde. Dat wilden ze niet geruisloos voorbij laten gaan. Sinds juni 2010 is Dijkhoff lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD. Daar houdt hij zich onder andere bezig met Europese Zaken.Twee moties van Dijkhoff kregen veel publiciteit,  de motie waarin hij uitkeringen van Jihadi’s introk en de motie over het strafbaar stellen van het aannemen van een andere identiteit op internet. Dijkhoff is 34 jaar.

In januari 2012 hield Univers een lang interview met Dijkhoff, over zijn jeugd, de band met zijn broers, over zijn liefde voor mode en zijn woonplaats Breda.Interview uit januari 2012:

Discussiëren is hem met de paplepel ingegoten. Dus dat hij de politieke weg insloeg, kwam niet als een verrassing. Na een studie en promotie aan Tilburg University, doet Klaas Dijkhoff nu zijn zegje voor de VVD in de Tweede Kamer. En dat hij verkozen werd tot meest sexy politicus? Ach, zelfvertrouwen had hij toch wel.

“Dadelijk ontsla ik je!,” schreeuwde de manager van zijn bijbaantje op een assurantiekantoor. “Dat kan niet. Ik heb al ontslag genomen,” zei de zeventienjarige Dijkhoff. En hij vertrok. Wat hieraan voorafging? Collega’s werden regelmatig afgeblaft en de baas kon ook een duw uitdelen als de gemoederen opliepen. Dijkhoff voelde zich klemgezet. Hij probeerde de situatie wel te veranderen door het gesprek aan te gaan. Maar invloed had hij niet. Zelf werd hij overigens nooit verkeerd behandeld. De manager had schijnbaar wel door dat je dat niet moest proberen bij hem. Dijkhoff kreeg zelfs salarisverhoging en meer verantwoordelijkheden.

Toch kon de jonge liberaal het onrecht dat zijn collega’s werd aangedaan niet aanzien. Dus schreef hij zijn ontslagbrief, stopte die in het postvakje en ging nog één keer de waarheid zeggen. De manager – wiens bedrijf na een paar maanden failliet was – zocht hem nog op bij zijn volgende bijbaan. “Kwam hij ineens binnenlopen, met een lege winkelwagen. Met de woorden: ‘jij komt er wel.’”

De grap dat Dijkhoff de politiek in zou gaan, werd van kinds af aan al gemaakt door zijn familie. Hij was altijd geïnteresseerd in hoe dingen zaten. Doorvragen, de discussie aangaan, niet snel tevreden zijn met een antwoord en lang volhouden. “Ik heb geen enkel probleem met gezag. Maar je moet het wel waarmaken.”

Op school ging ik al de discussie aan met docenten

Vergt wel lef om op zo’n jonge leeftijd al tegen gezag in te gaan.
“Ja, dat was op school ook al. Daar ging ik de discussie aan met docenten. Bijvoorbeeld over de vraag of iemand recht had op een herkansing. Het gaat er niet om dat ik mijn zin krijg. Maar als iemand wordt afgescheept met een verhaal dat niet klopt, kan ik daar niet tegen. Als je gezag hebt, moet je daar verantwoordelijk mee omgaan. Ik heb ook eens zes kantjes aan de rector geschreven. De precieze aanleiding weet ik niet meer. Maar ik had woorden met de wiskundeleraar, tevens hoofd van de examencommissie. Dat werd een pittige discussie en we kwamen er samen niet meer uit. Ik moest op gesprek bij de rector. Het leek me handig om van tevoren alvast wat op papier te zetten. Ik weet niet eens meer of ik een herkansing ofzoiets moest krijgen. Maar de rector begreep het.”

Zijn je twee broertjes ook zo?
“Ja, die zijn ook mondig. Dat werd ook gestimuleerd thuis. Als je iets wilde, moest je zeggen waarom en met goede argumenten komen. Vroeg ik bijvoorbeeld om zakgeldverhoging, dan wilden mijn ouders weten of ik eerst zelf een baantje had gezocht. Ook konden we discussiëren over tijden waarop ik thuis moest zijn. Voor goede argumenten waren ze wel ontvankelijk.”

Dijkhoff werd geboren in Duitsland. Zijn vader was daar als militair gelegerd, zijn moeder werkte als verpleegkundige. Het gezin verhuisde zeker vijf keer voordat Dijkhoff ging studeren in Tilburg. Vrienden die een schooltijd lang meegaan, waren er dus niet. Het maakte dat hij een sterke band opbouwde met zijn twee broers, nog steeds zijn beste vrienden. Hij spreekt ze wekelijks. Zoniet, voelt dat als een gemis. Het scheelde trouwens niet veel, of hij was zijn jongste broer kwijt geweest. Toen die twee jaar was, verdronk hij bijna in het zwembad. De tienjarige Dijkhoff zag het gebeuren, rende samen met zijn tante naar de receptie om het alarmnummer te bellen en positioneerde zich daarna naast zijn broer. Toekijkend hoe zijn vader hem reanimeerde.Heftig moment moet dat zijn geweest
“Ja. Eén flits was er het besef dat mijn broertje dood kon gaan. Mijn vader stopte even met reanimeren en keek op. Die blik in zijn ogen vergeet ik nooit meer. Direct daarna stak hij zijn vingers in de keel van mijn broertje, waardoor het water eruit kwam. Nadat hij een tijd in het ziekenhuis heeft gelegen, was alles weer goed. Geen idee welke impact dit heeft gehad op mij. Ik heb er gelukkig geen nachtmerries ofzoiets aan overgehouden. Dat zullen mijn ouders ongetwijfeld goed begeleid hebben.”

De Cosmo-boys worden hij en partijgenoot Bart de Liefde genoemd binnen de VVD, naar aanleiding van de Cosmo-verkiezing voor ‘Meest sterke, slimme en sexy politicus van 2011’ waarin Dijkhoff op nummer 1 eindigde. Maar ach, daar reageert hij laconiek op. “Het is wel grappig dat je ineens allemaal reacties krijgt. Ik zit al tien jaar op dezelfde plek in het PSV-voetbalstadion – niemand daar weet wat ik doe in het dagelijks leven. Tot nu. Deze verkiezing kwam namelijk ook op Shownieuws.”

Tijdens het interview draagt Dijkhoff een kobaltblauw jasje, witte blouse met bloemetjesrand en –boord en een opvallende bruine leder armband met drie grote stenen erop. “Gekregen van mijn broertjes. Voorheen droeg ik altijd drie armbandjes. Het is altijd iets met drie, omdat we thuis met z’n drieën zijn.” Als fervent twitteraar komen er op zijn status ook tweets voorbij over – bijvoorbeeld – Uggs (‘leren boots, oké. Maar je komt ironisch weg met die fluffy dingen als je een boom van een vent bent’).

Waar komt die interesse in mode vandaan?
“Tja, ik ben ook geïnteresseerd in muziek. Of koffie. Ik ben gewoon nieuwsgierig. Als ik in het buitenland ben, kijk ik ook graag in winkeletalages: wat dragen de mensen daar? Het zegt veel over de tijdsgeest. En ik lees de Esquire bijvoorbeeld ook wel. Vroeger hadden we het niet zo breed thuis. Voor een communiepak moest maanden gespaard worden en daar moest je echt zuinig op zijn. Misschien dat het daar vandaan komt.”

Het zelfvertrouwen om zichzelf te laten zien heeft hij wel. Of het nu om zijn opvattingen of zijn kledingsmaak gaat. “Ook tien jaar geleden droeg ik al rare jasjes. Als ik die foto’s bekijk denk ik: wat zag ik eruit! Maar ik had wel zelfvertrouwen. Ach… als ik over tien jaar terugkijk, denk ik dat misschien ook.” Ook zijn liberale gedachtegoed ontwikkelde hij al vroeg. “Mijn opa was erg links. Dus toen het lidmaatschapspakket binnenkwam van de VVD op mijn zeventiende, vroeg opa zich af waar dat goed voor was. Dat liet hij wel merken. Ach, ik vond dat wel grappig. Het was ook verder geen punt ofzo, het was niet fout. Maar het liberalisme zit niet in de familie.”Je had ook hele linkse vrienden. Gaat dat samen?
“Nog steeds heb ik hele linkse en rechtse vrienden. Maar ik vraag niet bij iedereen na wat ze stemmen. Ik praat wel over de politiek, mijn werk. Maar niet zozeer inhoudelijk. En soms kies je er bewust voor om met vrienden niet die discussie aan te gaan. Als een vriend over zijn werk vertelt kan ik ook denken: ik zou het anders hebben aangepakt of ik ben het er niet mee eens.”

Alleen gaat politiek wel echt over je waarden en normen.
“Ja, dat klopt. Maar er zijn ook mensen met wie ik op één lijn zit qua denkbeelden waar het niet mee klikt. Ik voel me bij vrienden fijn omdat we persoonlijk dingen delen. Ik waardeer het juist als ze het zeggen als ze het ergens niet mee eens zijn. Vrienden waardeer je omdat je elkaar respecteert als persoon. Los van je baan, mening of standpunt.”

Zijn er mensen met wie je nooit bevriend zou kunnen zijn?
“Vast wel. Maar dan ligt het niet aan hun standpunten, maar meer aan het verhaal dat ze daarbij hebben. Ja kijk, als je vrouwen onderdrukt, kan ik me heel moeilijk voorstellen dat je daar een goed verhaal bij hebt. Maar ik zou wel het gesprek aangaan. Ik sluit niet categorisch mensen uit. Ik ben altijd nieuwsgierig waarom iemand iets vindt. Ik ben niet eenkennig. Maar ik ga er niet mee lopen koketteren, zo van: o, kijk mij hier eens in dit linkse kunsthol rondhangen. Als ik dat leuk vind, ga ik daar naartoe. Ik ben sowieso nieuwsgierig. En als mensen vol passie ergens voor gaan, vind ik dat te waarderen. Passie is het mooiste wat in een mens zit.”

Op zijn 25e is Dijkhoff twee jaar getrouwd geweest. Waarom dat misliep vindt hij moeilijk onder woorden te brengen. “En dat wil ik ook niet, want daarmee doe ik het complete verhaal altijd tekort. Het huwelijk was in ieder geval geen bevlieging. En het liep ook niet verkeerd af door een incident of iets dergelijks. We zijn gewoon goed uit elkaar gegaan.” Inmiddels gaat Dijkhoff als single door het leven, zoals hij zichzelf ook aankondigt in zijn Twitter-profiel.

Kun je een vriendin hebben die heel links is?
“Oja hoor. Waarom niet? Het ligt eraan waar de standpunten vandaan komen. Er zijn ook mensen die VVD stemmen, bij wie ik meer moeite heb met de redeneringen.”

SGP?
“Dat lijkt me… (korte stilte). Ik sluit niks uit. Er zijn niet veel vrouwen die SGP stemmen, dus die kans is statistisch klein. (dan lachend) Nouja… ik val niet zo op lange rokken. Ja, nee, ja… ik wil het niet uitsluiten omdat ik te weinig kennis heb waarom iemand dat zou stemmen. Misschien heeft iemand een heel goed verhaal daarbij.”Het lijkt alsof politiek voor jou iets heel rationeels is.
“Nee, het is helemaal niet rationeel. Het is heel emotioneel en persoonlijk. Alleen, kun je als privépersoon wel openstaan voor andere mensen om hun mens-zijn.”

Wil je in een relatie niet op één lijn zitten met iemand?
“Ik kan mijn vooroordelen wel projecteren op een individu.  Maar het heeft ook met achtergronden te maken. Ik heb liever geen vooroordelen.”

Zijn er nooit relaties op misgelopen?
“Nee… Nee. Niet van mij uit.”

Wel vanuit de ander?
“Nouja. Dat zijn dan niet echt relaties… er zijn wel mensen die dat moeilijker voorstelbaar vinden. Maar dat is meestal in een vroeg stadium al. Je hoort wel eens het omgekeerde: ‘Goh, nooit gedacht. Je bent best een aardige vent voor een VVD’er’.”

Dijkhoff laat graag alles open, blijkt uit zijn antwoorden. Maar hij komt wel graag uit voor zijn eigen mening, zonder zichzelf daarbij te overschreeuwen. Tot ongecontroleerde boosheid of frustraties laat hij zich niet verleiden. “Ik laat mijn wereld niet in elkaar donderen als dingen niet gaan zoals ik ze wil.”

Politiek is heel emotioneel en persoonlijk

Hoe ga je persoonlijk om met politieke compromissen? Zoals de weigerambtenaar? (VVD stemde knarsetandend vóór de weigerambtenaar vanwege het regeerakkoord).
“Je haalt nu eenmaal niet alles binnen wat in je verkiezingsprogramma staat. Het is niet één grote belofte. Sommige punten haal je binnen, een paar niet en een paar half. Dat vind ik niet leuk, maar ik moet ook realistisch zijn. Ik ga niet de politiek in om mezelf beter te voelen. En als je één ding eruit filtert, maak je jezelf te belangrijk. Het zou iets anders zijn als het over het homohuwelijk ging. Gaat het over de taart zelf of over de slagroom? Ik vind het vooral zonde dat er nog steeds mensen zijn die denken dat het homohuwelijk niet goed is. Ja, ik had vooral dát liever anders gezien. Het leven volgt zich niet netjes naar mijn principes. Je kunt daar wel iedere keer wakker van liggen, maar je moet voor ogen houden wat je doelstelling is. Wil je bij iedere motie alleen je hand opsteken naar je principe? Of wil je ook echt iets bereiken? Dat laatste is hoe ik erin zit.”

In het tv-programma ‘Kijken in de ziel’ zei Wouter Bos: rechtse politici zijn zo relaxed omdat de wereld toch al rechts is.
“Ja, dat is een mooie draai om een compliment toch nog fout te laten eindigen. Ik vind de wereld heel erg links. De overheid zit het individu teveel in de weg en belemmert dus zijn of haar ontwikkeling. Vrijheid van de mens is onmisbaar voor ontplooiing en vrijheid beleef je alleen als je ook besef hebt van verantwoordelijkheid. Een mens moet de gevolgen van zijn daden zelf dragen, daar moet de overheid zich niet mee bemoeien. Kan een mens zichzelf niet redden, dan moet de overheid helpen. Ik heb een enorme ondernemerslust om dingen te blijven hervormen en veranderen. Waarom het liberalisme zo relaxed is: ik heb geen beeld van hoe jij je leven zou moeten leiden. Ik heb geen eindbeeld van een heilstaat, dus kan ik ook niet gefrustreerd zijn.”

Einde van het interview gemaakt door Lieke Meertens uit Univers no. 7, 19 januari 2012.  Foto’s door  Dolph Cantrijn.UPDATE 4-10-2017: Klaas Dijkhoff legt zijn functie als staatsecretaris neer, en wordt nu tijdelijk minister van Defensie

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.