Goochelen is geen wetenschap
Illusionist Victor Mids scoort met zijn tv-programma Mindf*ck. De jonge goochelaar richt zich onder meer op ‘street magic’: met een vlotte babbel en dito uitstraling achterhaalt hij de pincode van willekeurige voorbijgangers. Mids – echte naam: Victor Middelkoop – is afgestudeerd arts en beweert zijn kennis over de zintuigen en hersenen te gebruiken voor trucs en illusies. Tegen het zere been van de Tilburgse filosofen Hans Dooremalen en Herman de Regt. “Mids pept zijn repertoire op met een quasiwetenschappelijk sausje. Maar die suggestie is gewoon onzin.”In een uitzending van RTL Boulevard werd de kritiek van het duo met hoongelach begroet. Maar daar moet universitair docent Hans Dooremalen op zijn beurt weer om grinniken: “Ik weet dat Mids arts is, maar als illusionist kan hij daaraan echt geen status ontlenen. Zo’n wetenschappelijke claim is nergens op gebaseerd.”
Nep
Mids houdt in het midden hoe hij precies te werk gaat, maar stelt wel dat zijn medisch inzicht hem helpt om specifieke informatie te raden. Bij zijn doelwit let hij dan bijvoorbeeld op ademhaling, hartslag en oogbewegingen. Dooremalen: “Veel mensen denken dat dit mogelijk is. Dat je bijvoorbeeld aan non-verbale communicatie kunt zien of je in de goeie richting zit. Maar nogmaals: hiervoor is geen enkel wetenschappelijk bewijs.” Dooremalen verwijst naar de Engelse psycholoog Richard Wiseman. “Getriggerd door de aanname dat je bijvoorbeeld leugens kunt herkennen aan non-verbale signalen, speurde hij naar onderzoek dat daarop wijst. Het bestaat niet.”
Conclusie: elke wetenschappelijke claim van Mids is volstrekt onterecht en zorgt voor verwarring. Het lijkt erop dat Victor Mids vooral een handige jongen is. Met zijn vlotte babbel en sympathieke, zelfverzekerde uitstraling weet hij precies wat hij doet. “Hij heeft een goed verhaal,” besluit Dooremalen, “jammer dat het niet klopt.” Helemaal onschuldig is het programma niet. “Mids geeft een verkeerd beeld van de wetenschap. Hij bedrijft neppsychologie en suggereert dat hij bijzondere skills heeft. Dat heeft ook kwalijke gevolgen. Kijk maar eens op Mids’ Facebook-pagina. Veel mensen schrijven hem vreemde krachten toe. Ze denken dat hij precies weet wat ze denken of mankeren.”
Dooremalen stelt dat Mids de boel beflest. “Kijk naar het filmpje met de pincode. Zulke gedetailleerde informatie op deze manier achterhalen lukt niet. Bovendien laat Mids de vrouw steeds van een tot tien tellen, zonder de nul. In de pincode van de vrouw blijkt dan vervolgens wel een nul te zitten… Ik denk dat het doorgestoken kaart is. Je ziet ook nooit wat er vóór de opname precies gebeurt.”