Volle zaal voor Joris Luyendijk

Gisteren was journalist Joris Luyendijk te gast op de Tilburg University. In de Masterclass heeft hij onder meer verteld over zijn onderzoek naar bankiers en over het boek ‘Dit kan niet waar zijn’ dat hij daarover heeft geschreven. Luyendijk discussieerde samen met prof. Jan Bouwens in de Blackbox. Luyendijk: “Geld is het bloed en de banken het hart.”

Wanneer Luyendijk is voorgesteld door een student hinkelt hij de spotlights in. “Ik heb een blessure door het voetballen”, begint hij. Als eerste vertelt hij dat The Guardian hem heeft gekozen om onderzoek te doen naar bankiers, omdat hij er totaal geen kennis van had. Hij heeft ongeveer tweehonderd bankiers geïnterviewd die uiteindelijk allemaal anoniem zijn gebleven. “Ze wilden anoniem blijven omdat je in de bankiers wereld zo ex-bankier bent. Je moet me maar geloven dat ze bestaan”, vertelt Luyendijk.

Monsters
Zijn bankiers het grote kwaad? Dat is de belangrijkste vraag van de middag in de Blackbox. “Zijn bankiers monsters? Is hebzucht het probleem? Is het probleem op te lossen?” Op alle drie de vragen antwoord de journalist ‘nee’. Wat volgens Luyendijk een groot probleem is, is dat bankiers gevaarlijk gedrag vertonen. Ze leven volledig in hun eigen wereldje en zijn gevangen in het systeem. “Je kunt bijna niet geloven dat bankiers jaren zo leven”, vertelt Luyendijk.

      “Je kunt boos zijn op de banken óf VVD stemmen, niet beide”

Stomme wetten
Het probleem ligt volgens de journalist uiteindelijk bij de politiek. “Wij als Nederlanders zijn dom dat we hebben gestemd op partijen die al die stomme wetten hebben gemaakt.” Daarnaast zegt hij grappend: “Je kunt boos zijn op de banken óf VVD stemmen, niet beide”, waarop gelachen wordt in het publiek.

Volgens Luyendijk zijn banken te groot om te falen. Wanneer banken alsnog crashen, draaien wij ervoor op. “Dat is best shockerend”, vertelt Luyendijk. “Geld is het bloed en de banken zijn het hart.” Ook zijn de banken te groot om onder controle te houden. Daardoor weten we ook niet wat ze in bezit hebben. “Wat een oplossing kan zijn is om banken te splitten in aparte, kleinere banken.”

Miljoen
Nadat de journalist zijn verhaal heeft gedaan krijgt prof. Jan Bouwens, hoogleraar accounting, de mogelijkheid om te reageren. Volgens hem moet de structuur die de banken gebruiken niet veranderen, maar de bankiers zelf. Bouwens: “Als je onsuccesvol bent, ga je toch in je eigen succes geloven, dat is ook wat er met bankiers is.” Waarop Luyendijk met een glimlach antwoord: “Daar heb ik ook last van, haha!”

Ondertussen is Koen Becking, voorzitter van het College van Bestuur, ook aangeschoven bij de Masterclass. Hij gooit er ook nog even een quote in: “Wie wil er niet een miljoen verdienen, wie wil er niet bij een bank werken hier? Waarschijnlijk iedereen, dus het is moeilijk om de cultuur van het bankleven te veranderen.”

De Masterclass wordt afgesloten met een vragenronde. Verschillende studenten stellen vragen die ze beantwoord krijgen van Luyendijk of prof. Bouwens. Luyendijk sluit de Masterclass af met: “De volgende keer wil ik het hebben over iets dat nog hoop heeft.”

_Advertentie.