The One about BMI (Body Mass and Identities)
Op deze blog weidt de Socioloog des Vaderlands graag in het lang en breed uit over alledaagse curiositeiten. Vorige week hebben we daarom stilgestaan bij de lengte, vandaag staan we stil bij breedte. De Socioloog des Vaderlands was de afgelopen week nl. in het land van Uncle Sam. Het is een open deur intrappen dat van alle zgn. ontwikkelde landen, Amerika het wereldrecord buikomvang betrekt. Uiteraard moeten we in al onze generalisaties voorzichtig zijn: net zoals er kleine Nederlanders zijn, zo zijn er ook bijzonder magere (of nog erger, bijzonder gespierde) Amerikanen. Maar toch zijn de cijfers wat ze zijn: de Nederlander is erg groot, en de Amerikaan is, ook gemiddeld genomen, erg zwaar.
Onderzoekers vragen zich dan ook wel af of obesitas deel uitmaakt van de Amerikaanse identiteit. Als je president wil worden van de VS laat je je maar beter niet fotograferen in de gym of al basketballend, maar ga je lekker met Joe the Plumber socializen met een burger en een milkshake. Toch onderneemt de huidige First Lady noeste pogingen om ervoor te zorgen dat het gemiddelde Amerikaanse BMI – en dan vooral bij jongeren – niet de niveaus van de Empire State Building benaderen. De Amerikaanse overheid wil dus liever niet dat het cliché van de dikke Amerikaan zich gaat verankeren tot een hardnekkig stereotype dat de Amerikaanse identiteit definieert.
Maar uit wat bestaat die Amerikaanse identiteit nu eigenlijk? Voor eender welke natiestaat is het een quasi-onmogelijke opdracht om hierop een toepasselijk antwoord te geven. Vraag maar aan ons aller Koningin Maxima, die in 2007 tot groot ongenoegen van sommigen verkondigde dat ‘de Nederlander’ niet bestaat. En eigenlijk gaat dit tot op zekere hoogte ook wel op voor Amerika, waar het credo van de melting pot zelfs ingeschreven staat in het nationale zegel: E Pluribus Unum. Natuurlijk wel met dat verschil dat de melting pot ervan uitgaat dat je blendt tot een cultuur. De vraag is natuurlijk: welke cultuur?
Een vurig betoog over de Amerikaanse nationale cultuur komt van Samuel Huntington – juist ja, die van de Clashes of Civilizations. Hij verdedigt dat Amerika wel degelijk een sterke identiteit heeft die zich vooral uitkristalliseert in de Star-Spangled Banner, het Engels, en de Christelijke inslag. Maar, zo zegt Huntington, juist door processen als immigratie, en specifiek die van illegale Mexicanen, vervaagt de liefde voor de Amerikaanse vlag (en breder de nationale identiteit). Het hoeft geen betoog dat Huntington, bij leven en welzijn, fel werd bekritiseerd om zijn overwegend pessimistisch betoog.
Maar toch werd de Socioloog des Vaderlands de vorige dagen zelf geconfronteerd met de vraag hoe leeg die Amerikaanse identiteit uiteindelijk wel kan zijn. Tijdens zijn capriolen in New York vroeg een Amerikaanse vrouw – duidelijk geen local – de weg aan hem! Omdat de Socioloog des Vaderlands zich overal wel een beetje thuisvoelt, kon ie haar ook wegwijs maken in Lower Manhattan. De vrouw was bijzonder verheugd en zei zelfs: “You are a good citizen!” En toen viel mijn broek figuurlijk af van verbazing.
Is de Amerikaans identiteit zo uitgehold dat je zelfs al een goede burger bent als je iemand de weg wijst? Het International Social Survey Programme bevraagt zowat elke 10 jaar een representatieve steekproef over hun beleving van nationale identiteit. In deze vragenlijst zitten ook items over wat er eigenlijk belangrijk is om als een echte burger aanzien te worden, zoals bijvoorbeeld je echt Amerikaans/Nederlands voelen, Engels/Nederlands spreken, of Amerikaanse/Nederlandse voorouders hebben. Maar hoe vergelijken Amerikanen eigenlijk in vergelijking met de Nederlanders?
Om te beginnen blijkt dat Amerikanen over alle verschillende eigenschappen het toch wel belangrijk vinden om als Amerikaan aangezien te worden. Van de acht eigenschappen zijn er een zevental waarvan de meerderheid vindt dat ze erg belangrijk zijn – enkel voorouders hebben is van ondergeschikt belang. Geen groter contrast is er mogelijk met Nederlanders: slechts van een drietal items vindt een meerderheid van de Nederlanders ze erg belangrijk. Een andere parallel is dat in beide landen twee factoren bijzonder belangrijk worden geacht, nl. de nationale taal spreken, en de instituties en wetten van dat land respecteren. In principe komt dit erop neer dat er een sterke vorm van integratie gewenst wordt: als je je conformeert aan de gewoontes en gebruiken van de landen, dan ben je een goed burger.
Maar dan zijn er toch wel scherpe verschillen tussen Nederland en de VS. Vele Amerikanen vinden het bijzonder belangrijk om Amerikaans burgerschap te hebben om ook als Amerikaan beschouwd te worden. Op zich is dit wel interessant, aangezien beide landen even “gunstig” zijn (whatever that means) in hun nationalisatiewetgeving. Afgezien van het hebben van voorouders zijn er dus ook nog verschillende andere factoren die samenhangen met je afkomst (geboren zijn in de VS of er de meeste tijd gewoond hebben). Dat wordt bijzonder belangrijk geacht in de VS, maar zijn eigenlijk van ondergeschikt belang in Nederland.
Kortom, na heel deze uiteenzetting is het voor de Socioloog des Vaderlands helemaal een mysterie waarom hij voor een goed burger werd aangezien. Het voor de Amerikanen als meest belangrijk geachte burgerschap is mij afwezig. Maar het spreken van het Engels gaat lukt de Socioloog dan nog wel. Net zoals dat ie, door mensen te helpen, wel meehelpt aan de Amerikaanse waarde van naastenliefde door mensen de weg te wijzen. Maar al bij al lijkt toch dat de beste manier om een goede Amerikaan te zijn, het schransen van pizza en het drinken van echt Amerikaans bier is. En daar is de Socioloog des Vaderlands dan weer wereldkampioen in!
TR
Advertentie.
