Zwieren, zwaaien, en sensatiedraaien in de Risicosamenleving

Zwieren, zwaaien, en sensatiedraaien in de Risicosamenleving

SdVlogoOcharm. Die vrouw, daar alleen in een kooi. Onmogelijk kon ze eruit! Wat een angstige momenten moet zij beleefd hebben daar in dat verre Australië. Niet alleen omdat ze claustrofobisch was. Maar vooral omdat een gevaarlijke krokodil steeds onder haar door zwom en zijn groene lippen al aflikte bij de gedachte dat licht hysterische mens op te vreten.

091708-crocosaurus-coveNu niet denken dat dit een scenario uit een of andere slechte Hollywood film is. Het is echt gebeurd.  Echt! De vrouw heet Cynthia Spaans, en is Nederlandse. De krokodil heet ‘Prince William’, en houdt van zout water. En de kooi heet de ‘Cage of Death’, en is een populaire attractie in het Australische Darwin. Je vraagt je af wat een mens bezielt om dit soort dingen vrijwillig te ondergaan.

Het simpele antwoord is: Mensen houden van sensatie. In navolging van dit nogal seksistische en stigmatiserende onderzoek (gesponsord door het merk Nivea) waaruit blijkt dat Nederlandse mannen bang zouden zijn , heeft de Socioloog des Vaderlands ook onderzocht in hoeverre mensen sensatie zoeken. Zie onderstaand figuurtje. Heel wat mensen houden van snelle attracties. Behoorlijk weinig mensen doen aan bungeejumpen. En nogal wat mensen houden ervan om lekker te kijken naar rampspoedgevalletjes. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat Cynthia’s vrienden zich prima vermaakten terwijl het bij Cynthia in zeven kleuren dun door de broekrok liep: Ze stonden erbij, keken ernaar, juichten en joelden. Zoals de rest van Nederland het ook mooi vindt te kijken naar een mooie brand in de gemeente Bergen, naar een fijne overstroming in Limburg, of naar alle sinistere plekken waar geregeld (top)criminelen met Kalasjnikovs doorzeeft worden (waar anders dan in Amsterdam).

sensatiezoekers

Dan de verklaring. Waarom houden mensen eigenlijk van zwieren, zwaaien en sensatiedraaien? Het zal u wellicht verbazen maar er is een sociologische literatuur die zich met dit soort vraagstukken bezig houdt. In navolging van vermaard socioloog Ullie Beck, stelt Stephen Lyng bijvoorbeeld dat dit soort praktijken juist in samenlevingen als de onze plaatsvinden. Risicosamenlevingen, waarin alle risico met argusogen wordt bekeken, waar deze zelfs wordt vermeden als de pest, zelfs als het mogelijke vooruitgang in de weg blijft staan, lokken dit soort gedrag volgens Lyng juist uit. Mensen willen juist dan eventjes ontsnappen aan het rigide institutionele systeem. Of nog straffer: ze verzetten zich ertegen, vanuit een gevoel van vervreemding en verlangen naar een tijd waarin nog niet alles helemaal dichtgeregeld was.

sensatiezucht

Tot zo ver de theorie, zeg maar. Want de figuur maakt duidelijk dat dat alles niet geldt voor Nederlanders. Juist mensen die instituties volledig vertrouwen, en niet vervreemd zijn, gaan er tegenaan. Living on the edge betekent voor deze Nederlanders eerst en vooral dat de risico’s die worden aangegaan vooraf goed zijn dichtgeregeld door de autoriteiten. Soms blijkt dat dat vertrouwen op de instituties misplaatst is – zoals laatst nog in Haaksbergen – maar vaak loopt het inderdaad goed af. Ook voor Cynthia trouwens, na het een half uurtje Spaans benauwd  te hebben gehad (pun intended), werd ze bevrijd door de Australische autoriteiten.

Ook de Socioloog des Vaderlands is trouwens goed van vertrouwen, en neemt geregeld wat risico. Zo is hij om de dooie donder niet bang om bijvoorbeeld de door de Tilburgse instanties gecertificeerde speeltuinen onveilig te maken.

Peter Achterberg en Tim Reeskens

P.A.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.