Debat ‘Future of the University’: onderwijs, bildung en kleine talen

‘De gebeurtenissen in Amsterdam’, het was een veelgehoorde frase op donderdagmiddag in het Dante-gebouw. De maagdenhuisprotesten waren op de achtergrond steeds aanwezig bij het debat dat Academic Forum organiseerde in opdracht van het CvB. Er werd gesproken over de toekomst van de universiteit.

Het is het eerste debat in Nederland waar alle verschillende partijen samenkomen: de studentenpartij De Nieuwe Universiteit, het universiteitsbestuur, ReThink en een aantal landelijke actiegroepen. De opkomst valt allerminst tegen, het is namelijk broeierig warm. De nieuwe rector Emile Aarts is er, evenals Koen Becking, de meeste decanen, en een goede vertegenwoordiging van de studenten- en onderzoekerspopulatie. Ook zijn er hier en daar mensen te ontdekken die vanuit De Nieuwe Universiteit-bewegingen in de rest van Nederland komen, en bestuurders van andere universiteiten zijn ook zuidwaarts gekomen.

Goedemorgen professor
Dit is een opsteker voor Eric van Damme, de hoogleraar Economie die al een jaar zijn best doet om een plenair debat als dit gaande te krijgen. Hij is één van de mensen die vanmiddag een kort praatje mag houden over zijn visie op de toekomst van de universiteit. Eerst mag echter Karl Dittrich van de VSNU de nieuwe onderwijsvisie ‘overhandigen’ (versturen via iPad) aan Rianne Letschert, Alkeline van Lenning, Ghyslaine Krebbekx en Vera Frusch. Het heet ‘Goedemorgen professor. Visie op studeren in een nieuwe tijd’. 

Daarna mogen verschillende sprekers een kort praatje houden over hun visie op de toekomst van de universiteit, te beginnen met Eric van Damme, die spreekt over zijn paper Researchers first, for a better Tilburg University. Hij noemt onderzoek en onderwijs ’twee kanten van dezelfde medaille’ en pleit wederom voor een sterkere stem van onderzoekers in universiteitsbeleid. “Medewerkers en onderzoekers moeten net zo tevreden worden als studenten.”

“Meer geld voor universiteiten. Dan krijgt VSNU iets gedaan.”

Hans Radder van Platform Hervorming Nederlandse Universiteiten ziet graag veranderingen bij VSNU. “Meer geld voor universiteiten. Dan krijgt VSNU iets gedaan.” En daarnaast: “De samenstelling van VSNU kan niet werken in de huidige vorm.” Daar doelt hij op de aanwezigheid van het College van Bestuur in de organisatie.

Bildung
Het magische woord van de dag is ‘bildung’. Is er op universiteiten nog wel ruimte voor studenten om te werken aan hun persoonlijkheid en om uit te zoeken wat ze nodig hebben in dit leven? De studenten zeggen bij monde van Guide de Been ronduit ‘nee’, de onderzoekers en professoren maken zich er zorgen over en waarschuwen dat we er ruimte voor laten en Ad Verbrugge benadrukt vooral dat ‘bildung’ een Duits woord is. Als we alles in het Engels gaan doen, wat doet dat dan met de kwaliteit van de wetenschap? “Je kan de cultuur niet begrijpen als je de taal niet begrijpt.” Hij roept op tot een zorgvuldigere omgang met wat we ‘de kleine talen’ zijn gaan noemen: op veel universiteiten staan de talenstudies onder druk.

Hierna reageert voorzitter Koen Becking op wat er deze middag wordt besproken. Hij benadrukt dat de dialoog op gang is gekomen en dat de partijen goed naar elkaar luisteren. Hij zegt ook dat een deel van de problematiek voortkomt uit beleid: ‘we hebben een anderhalf meter hoge stapel papier geproduceerd om de beleidsmakers tevreden te stellen’.

Debat en toekomst
Het debat met het publiek dat uiteindelijk op gang komt, raakt nergens erg verhit, maar dient vooral om de praatjes te verduidelijken. Zo vraagt een bestuurder van de Universiteit van Leiden zich af wat Guido de Been bedoelt met druk op studenten. ‘Ik maak me er juist zorgen over dat studenten maar 25 uur per week studeren’. Een TiU-onderzoeker vraagt zich af hoe universiteiten de stroom studenten gaan opvangen, nu duidelijk wordt dat de financiële middelen echt niet toereikend gaan zijn. Uiteindelijk vraagt iemand aan professor Van Damme: hoe nu verder? Hij antwoordt dat hij blij is dat na deze tijd er een debat op gang is gekomen, maar dat het nog lang niet klaar is. Er is meer dialoog nodig om de universiteit verder te brengen.

_Advertentie.