Eijffinger: Het Griekse probleem gaat nog decennia duren

Eijffinger: Het Griekse probleem gaat nog decennia duren

Vandaag is het de zoveelste D-Day voor Griekenland. Na het referendum van afgelopen zondag komen de ministers van financiën en vervolgens de Europese regeringsleiders weer bijeen om te kijken of er alsnog iets te redden valt. Dat gebeurt dan zonder de kleurrijke Griekse minister van Financiën Varoufakis. En dat is maar goed ook, betoogt professor Sylvester Eijffinger. De Tilburgse hoogleraar voorspelt niettemin weinig goeds voor de uitkomst van vandaag.

Yanis Varoufakis weg. Pakt dat positief of negatief uit?
“In eerste instantie positief. Ik heb deze regering eerder al een stel hooligans genoemd. In een onderhandelingsspel mag je hard onderhandelen, heel scherp zijn. Maar er zijn ook ongeschreven spelregels over de mores, zeg maar de fatsoensregels waar je je gewoon aan moet houden. Varoufakis heeft een aantal van die regels met handen en voeten getreden. Hij liet bijvoorbeeld een intern discussiestuk van de Eurogroep bewust lekken en schold de buitenlandse collega’s en EU-leiders uit voor terroristen. Maar als 2 procent van de EU de andere 98 procent gijzelt, wie is dan de terrorist?”

“Varoufakis wist het bloed onder de nagels uit te halen bij zijn Europese collega’s. Ook Jeroen Dijsselbloem irriteerde zich mateloos aan hem. Dus de verwachting is dat door zijn vertrek de mores tijdens de onderhandelingen positiever zal zijn. Maar aan de inhoud verandert niets, en dus zal het op langere termijn nauwelijks of geen effect hebben.”

“Als 2 procent van de EU de andere 98 procent gijzelt, wie is dan de terrorist?”

De Grieken veranderen niet van koers?
“Ik vermoed dat het opstappen van Varoufakis deel uitmaakt van een strategie die de Grieken van tevoren al hadden uitgestippeld. Varoufakis was de personificatie van die strategie. Hij is een speltheoreticus. Een van de beginselen van speltheorie is dat je zoveel slimmer bent dan de anderen dat je daarom altijd wint. Maar wie de speltheorie hanteert, moet zich wel bewust zijn van het feit dat gedurende het spel de omstandigheden en daarmee ook de uitkomst kan veranderen. Dat heeft Varoufakis niet gedaan. Daardoor heeft hij zijn onderhandelingspositie en die van de hele Griekse regering zwaar overschat.”

De Griekse regering kan zich nu toch soepeler opstellen?
“Niet deze regering. Premier Tsipras heeft namelijk twee dingen beloofd aan het Griekse volk: dat er schuldsanering zou komen en dat Griekenland ondertussen gewoon lid blijft van de Eurozone en de EU. Maar dat kan niet. Zoals ze in het Engels zo mooi zeggen: you cannot have your cake and eat it. Daarom voorspel ik dat het Griekse probleem niet nog jaren maar zelfs nog decennia gaat voortduren.”

Heeft Tsipras niet een punt als het om schuldsanering gaat? Een aantal hoogleraren is een campagne gestart voor kwijtschelding in ruil voor hervormingen, via een oproep in een ingezonden brief de Financial Times. En ook het IMF stelt dat Griekenland nooit in staat zal zijn deze schuld weg te werken.
“Die sanering zit ook wel degelijk in de voorstellen van de troika. Langs de achterdeur wordt gesaneerd via bijvoorbeeld lagere rentes en verlenging van de looptijden. Dat is impliciete schuldsanering. Maar expliciete schuldsanering staat niet in de voorstellen. Als dat wel zou gebeuren, dan betekent dat het faillissement van de EU. Je moet niet vergeten dat eerder Ierland, Spanje, Portugal en zelfs Italië ook al strenge maatregelen zijn opgelegd. De voorstellen voor Athene zijn al veel soepeler dan wat die landen werd opgedragen. Iedereen heeft het over Duitsland en Nederland, maar de Ieren, Spanjaarden en Portugezen staan er daarom nog veel geharnaster in als het om de Grieken gaat.”

Waarom blijft Griekenland dan toch zo moeilijk doen?
“Ze vonden het niet genoeg. Daarin zijn de Grieken een beetje hetzelfde als de Fransen: ‘Iedereen is gelijk maar wij zijn net iets meer gelijk dan anderen’. Ofwel: voor iedereen gelden dezelfde regels, maar voor ons moet het net iets anders.”

SP-leider Emiel Roemer riep gisteren dat Jeroen Dijsselbloem nu ook maar moet aftreden als voorzitter van de Eurogroep. Terecht?
“Dijsselbloem probeert een van de moeilijkste klussen te klaren die je in Europa kunt hebben. Als je ziet hoe hij geopereerd heeft in dit hele proces, dan heb ik daar de diepste bewondering voor. De suggestie van Roemer vind ik dan ook totaal ongepast. Daarmee doe je volstrekt geen recht aan de verdiensten van Dijsselbloem.”

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.