‘De universiteit is geen supermarkt’
Eén van de voordelen van onderwijsminister zijn is dat je vier jaar lang op de eerste dag van het academisch jaar op een Nederlandse universiteit zonder weerwoord je visie kunt geven. Terwijl Tilburg haar slogan bij de jaaropening veranderde van Understanding Society in Advancing Society, opende minister Bussemaker het academische jaar op de Universiteit Utrecht met een belangrijke boodschap: ‘De universiteit is geen supermarkt.’ Vijfendertig kilometer verderop sprak Geoffrey Boulton, emeritus-hoogleraar aan de Universiteit van Edinburgh, exact diezelfde zin bij de jaaropening van de UvA: ‘Universities aren’t supermarkets.’Hoewel ze exact dezelfde woorden gebruikten, was hun bedoeling diametraal verschillend. Bussemaker vond dat ze, na eerder al het prijskaartje voor een studie te hebben verhoogd, nog wel wat meer mocht vragen van studenten. ‘De universiteit is geen supermarkt,’ zo zei ze, ‘het is meer dan een plek waar studenten bij het afrekenen een diploma als kassabon krijgen.’ Een student is volgens haar geen klant- een paradoxale opvatting wanneer je studeren constant als ‘investeren in jezelf’ tracht te verkopen.
Geoffrey Boulton vond dat universiteiten door de politiek gedwongen worden om hun oren steeds meer naar de grillen van de markt te laten hangen. ‘Universities are not just supermarkets in which one element is more important than others.’ In 2008 schreef hij al dat universiteiten geen supermarkten zijn ‘for a variety of public and private goods that are currently in demand, and whose value is defined by their perceived aggregate financial value.’
We trekken universiteiten slechtzittende sexy rokjes aan en sturen ze op bedrijven af om geld te verdienen
Don Quichote
Van studenten mag je verwachten dat ze niet veel te lang lusteloos en zonder plan op de universiteit blijven hangen. Daartegen heeft Bussemaker de laatste jaren echter zo veel maatregelen genomen dat zoiets voor studenten nauwelijks nog betaalbaar is. Als er al een geldboom in hun tuin groeit, worden ze bovendien platgegooid met negatieve bindende studieadviezen, B-in-4-regelingen en cijfers die na een bepaalde tijd vervallen. Steeds maar weer hameren op dat studenten lang over hun studie doen heeft veel weg van het bestrijden van windmolens.
In Nederland laten we – en dat is precies wat Boulton bedoelt – de markt aan de andere kant van de universiteiten wel als klant binnen. Onder het mom van topsectorenbeleid of de Nationale Wetenschapsagenda trekken we universiteiten slechtzittende sexy rokjes aan en sturen we ze op bedrijven af om geld te verdienen. Alle academische kennis moet in kant-en-klaarverpakkingen worden gegoten. Wat niet in die verpakking past, wordt met argusogen bekeken. Sterker nog, het lijkt erop dat bedrijven langzaamaan ook het overheidsbeleid gaan bepalen. Vorige week nog stelde Halbe Zijlstra tijdens de Algemene Beschouwingen dat we geen studies en afdelingen overeind moeten houden als daar op dit moment geen werk in te vinden is. Het is wachten totdat de eerste bachelor supermarktmanagement wordt opgericht.
Advertentie.
