Minder kansen voor leerlingen uit zwakkere milieus

Kinderen uit zwakkere milieus krijgen minder kansen in het Nederlandse onderwijsstelsel dan hun klasgenoten. Dat blijkt uit een onderzoek naar verschillende onderwijsstelsels, dat afgelopen donderdag werd gepubliceerd.

Vooral de vroege selecties in het onderwijs vallen nadelig uit voor de kinderen uit lagere sociale klassen. ‘Basisscholen geven nu vaker een enkelvoudig advies– alleen havo, in plaats van havo/vwo’, zegt onderzoeksprogrammaleider Herman van de Werfhorst in de Volkskrant. ‘Brede brugklassen verdwijnen en brugklassen van twee jaar bestaan bijna niet meer. Bovendien wordt het systeem deterministischer: leerlingen die op het vmbo beginnen, stromen allemaal door naar het mbo. Het wordt lastiger om na het vmbo naar de havo te gaan.’ In landen die op latere leeftijd pas selecteren, zoals Finland en Zweden, blijken de verschillen tussen kinderen uit verschillende mileus minder groot.

‘Misschien geeft de docent makkelijker een hoog advies omdat hij denkt dat een kind van hoogopgeleide ouders thuis meer hulp krijgt en dus meer kans maakt op een hoger niveau’

Ook blijkt uit het rapport dat ouders een behoorlijke invloed kunnen hebben op het niveauadvies van de leraar in groep acht. Volgens Van de Werfhorst zijn daarvoor verschillende verklaringen: ‘Hoogopgeleide ouders zetten de docent misschien eerder onder druk om een hoger advies te krijgen. Of misschien geeft de docent makkelijker een hoog advies omdat hij denkt dat een kind van hoogopgeleide ouders thuis meer hulp krijgt en dus meer kans maakt op een hoger niveau.’

Centrale toetsing
De onderzoekers hebben dan ook hun twijfels bij de nieuwe regeling waarbij het advies van de docent belangrijker is geworden dan de Cito-score. ‘Het is mogelijk dat de ongelijkheid in niveau-advisering tussen leerlingen met verschillende achtergronden toeneemt, juist omdat geen objectieve maatstaf meer voorhanden is’, stellen de onderzoekers. Maar alles af laten hangen van centrale eindtoetsen, is ook niet de oplossing. ‘De zorg bestaat dat leerlingen met examentrainingen weliswaar hun diploma weten te behalen, maar daarmee niet beschikken over de vaardigheden die werkelijk nodig zijn om te slagen in het vervolgonderwijs.’ Bovendien zou ook hier weer sprake kunnen zijn van kansenongelijkheid, omdat goede examentraining leunt op de financiële middelen van de ouders.

Volgens het Ministerie van Onderwijs, Culuur en Wetenschap is het belangrijk te focussen op de flexibiliteit van het onderwijsstelsel. In november komt staatssecretaris Dekker met een brief hierover.

_Advertentie.