WC eend-wetenschap neemt toe

Walnoten zijn gezond. Red Bull helpt tegen slaperigheid bij lange autoritten. WC eend is het beste tegen kalkaanslag. Onderzoek waaruit een positieve conclusie getrokken wordt voor een product of merk, wordt niet geheel toevallig steeds vaker gefinancierd door de betreffende bedrijven. De wetenschap boet zo in aan geloofwaardigheid.

Het Nederlandse financieringssysteem leidt tot gekocht onderzoek en belangenverstrengeling. Dat stelt RUG-wetenschapper Sandra Beckerman in de Volkskrant. De overheid investeert steeds minder in de wetenschap, én geeft wetenschappers de opdracht financiering bij bedrijven te zoeken. In 2014 werd nog 0,75 procent van het BNP in de wetenschap geïnvesteerd, in 2018 zal dat nog maar 0,63 procent zijn. De commerciële bijdrage aan de wetenschap is wél toegenomen. Gemiddeld is dat 55 duizend euro per onderzoeker, zegt Beckerman.

Zo worden wetenschappers steeds afhankelijker van bedrijven. Dat is niet zonder addertjes onder het gras. Publiceert een wetenschapper een negatief onderzoek, dan hangt het financierende bedrijf al snel aan de lijn. Want die willen juist positieve resultaten zien. Geldstromen kunnen dan ineens afgeknepen worden, waardoor hele onderzoeksinstituten op kunnen doeken. Ook zouden wetenschappers door het financieringssysteem niet de juiste vragen meer stellen, maar zich commercieel afvragen: waar krijg ik de beste financiering voor?

Bijzondere financiering
Wetenschapsfinanciering door bedrijven is al langere tijd een grijs gebied. Zo heeft Tilburg University een flink aantal bijzondere hoogleraren. Die leerstoelen blijken te koop te zijn. Wat dat met de onafhankelijkheid doet, daar is niet iedereen het over eens. De ene hoogleraar zegt dat zijn onafhankelijkheid zwart op wit vaststaat, de andere erkent dat hij niet snel een standpunt in zal nemen dat in strijd is met het financierende bedrijf.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.