Crematoria moeten kunstbeleid voeren

Herdenkingsrituelen houden we minder vaak in de kerk. Crematoria en concertzalen worden populairder. Om überhaupt te kunnen herdenken in onze 21e-eeuwse samenleving, hebben we zelfs een nieuwe taal nodig. De taal van de kunst. Dat betogen masterstudent Lonneke Snijders en universitair docent Martin Hoondert in BN DeStem.

Kerkelijke herdenkingsrituelen sluiten niet altijd meer aan bij de tijdsgeest. Ze worden terzijde geschoven of ontkoppeld van religie. Zo is Allerzielen, een van oorsprong rooms-katholiek begrip, toegeëigend in onze cultuur en heeft het een vrije invulling gekregen. Concerten met thema’s als dood en rouw worden als Allerzielenconcert aangeduid.

Kerken krijgen bredere, culturele functies, zegt Snijders tegen Univers. Op de vraag of ze daar wel voor open staan: “Je kan je als kerk niet meer op één doelgroep richten. Kerken passen zich ook wel aan. We zien dat kleine rooms-katholieke kerken cultuurcentra worden. Die houden evenementen, concerten.”

Kunst & Kansen
Vooral crematoria spelen goed in op nieuwe tijden. De aula is niet meer zakelijk, maar smaakvol ingericht. Ze houden lezingen en gesprekssymposia, over bijvoorbeeld de dood. En rond Allerzielen houden ze toegankelijke evenementen. Dat vindt gehoor: “Mensen zoeken nog altijd toevlucht naar iets dat steun kan bieden,” zegt Snijders. Dat ‘iets’ mag ook nadrukkelijk positieve gevoelens oproepen, in plaats van alleen negatieve.

In die behoefte zien Snijders en Hoondert kansen voor opdrachtgevers, kunstenaars, begraafplaatsen en crematoria. Begraafplaatsen en crematoria zouden een kunstbeleid op moeten zetten, betogen de Tilburgers. Gericht op herdenken, rouw en ritueel. Want door gericht beleid te voeren, kunnen plekken vol symboliek gecreëerd worden.

“Kunst kan rust geven. En ruimte creëren”

Kunst kan meer zijn dan aankleding, benadrukt het duo. Het kan rust geven. En ruimte. Voor samenkomst, maar ook om gedachten te ordenen en emoties te uiten. Want kunst is meerduidig, staat open voor individuele betekenistoekenning.

Niet dat het hebben van kunst in de tuin of hal een criterium is voor een goed of slecht crematorium, zegt Snijders. “Een goed idee is het wel. Dat blijkt. Crematoria krijgen er veel positieve reacties op.”

Lonneke Snijders is masterstudent ‘Kunst, publiek en samenleving’ en research-assistent bij Martin Hoondert. Hoondert is universitair docent ‘Muziek, Religie en Ritueel’. Eerder werkten ze al samen aan een project in samenwerking met crematorium Tilburg. Ze richtten zich toen op de rol van muziek bij crematierituelen.

_Advertentie.