Behandelduur tbs’ers kan en moet korter

De behandelduur van tbs’ers kan worden ingekort naar gemiddeld vijf jaar. Nu duurt tbs gemiddeld tussen de acht en tien jaar. En dat is niet goed voor de geloofwaardigheid van het systeem, betoogt Aart Goosensen in zijn proefschrift Naar een geloofwaardige tbs.

“Tbs werkt,” stelt Goosensen onomwonden tegenover Univers, “dat hebben studies aangetoond. Het is vooral de lange behandelduur die ervoor zorgt dat de geloofwaardigheid van het systeem onder druk staat. Daardoor ontstaat het beeld van een sloom en geldverslindend proces. De lange behandelduur is de achilleshiel van het systeem.”

“De lange behandelduur is de achilleshiel van het systeem”

Sinds 2003 is de instroom van het aantal tbs’ers drastisch verminderd, naar onder de honderd per jaar, vanwege de lange behandelduur. Potentiële tbs’ers komen daardoor in de gevangenis terecht, terwijl ze eigenlijk apart behandeld moeten worden om terugval te voorkomen. Een slechte zaak, vindt Goosensen, die dertig jaar in de tbs werkte en op Tilburg University promoveert op het onderwerp.

Ontsnappingen en isolatie
Goosensen: “Hoe voorkom je storingen in het behandelplan? Waar kun je processen versnellen zonder in te boeten aan kwaliteit? Dat zijn de dingen waar ik naar gekeken heb.” Op basis van verbeteringen aan de tbs-behandeling in FPC Oldenkotte, identificeerde Goosensen diverse factoren die bijdragen aan verkorting van de behandelduur en de geloofwaardigheid. “Ontsnappingen zorgen bijvoorbeeld niet alleen voor grote maatschappelijke onrust, maar ook voor een langere behandelingsduur, omdat het vertrouwen tussen patiënt en behandelaar wordt geschaad.”

“Tbs is gebaat bij een beetje druk op de ketel”

Ook blijkt dat er nergens ter wereld zoveel patiënten worden geïsoleerd als in het Nederlandse tbs-systeem, terwijl dit juist contraproductief werkt. “Het isoleren van een patiënt leidt vaak tot een negatieve spiraal in de behandeling, waardoor je weer langer bezig bent.”

Druk op de ketel
Toch zit traagheid als het ware vooral in het systeem ingebakken. “Procedures worden vaak te laat ingezet, behandelplannen zijn onnodig ingewikkeld, ga zo maar door. Tbs is gebaat bij een beetje druk op de ketel.”

Door het tbs-systeem actiever en slagvaardiger te maken, kan de behandelduur volgens Goosensen worden beperkt tot gemiddeld vijf jaar. “Beter voor de geloofwaardigheid van het systeem en beter voor de patiënt.”

Aart Goosensen (1954) werkte acht jaar in de kinderbescherming en tegen de dertig jaar in de tbs, onder meer als sociotherapeut, operationeel manager, en staf- en beleidsmedewerker. Titel van zijn proefschrift: “Naar een geloofwaardige tbs. Aangrijppunten voor de optimalisatie van de behandelduur, op basis van de praktijk in FPC Oldenkotte.”

_Advertentie.