Bildung of basisbeurs?
Studenten die doorstroomden naar het hoger onderwijs kozen de afgelopen twee jaar eieren voor hun geld. Zij doken meteen in de schoolbanken in plaats van te kiezen voor een wereldreis of werkervaring. Daardoor profiteerden zij nog van de basisbeurs, maar een stukje zelfontplooiing ging wel verloren.
Sinds 2015 geldt het leenstelsel voor nieuwe bachelor- en masterstudenten. Daarom kozen veel havisten en vwo’ers er in de voorgaande jaren voor om na hun eindexamen meteen te gaan studeren. Zij zouden anders door te kiezen voor een tussenjaar duizenden euro’s mislopen. De toestroom van vwo’ers naar de universiteit steeg van zeventig procent in 2012 naar tachtig procent in 2014. Ook de havisten stroomden sneller door naar het hoger onderwijs. Voorheen koos 77 procent van hen om direct na hun examens te gaan studeren. Toen de afschaffing van de basisbeurs boven hun hoofd hing steeg dit naar 83 procent.Door de snelle doorstroming is er minder ruimte voor algemene vorming, ook wel ‘Bildung’ genoemd. Eerst was dat mogelijk door een tussenjaar in te lassen voor zelfontplooiing. Nu minder studenten hiervoor kiezen krijgt de universiteit op dat gebied een extra taak.
Toekomstdebat
Tijdens het debat ‘Future of the University’ dat juni 2015 plaatsvond, stond Bildung ook centraal: studenten moeten ruimte krijgen om te werken aan hun persoonlijke ontwikkeling en om uit te zoeken wat ze nodig hebben in dit leven. Maar wat wordt er zoal gedaan door de universiteit?
Acadamic Forum
Op de universiteit organiseert Acadamic Forum als onafhankelijke organisatie evenementen. Zo dragen zij bij aan de zelfontplooiing van studenten. Zij organiseren symposia, debatten en uitwisselingen rondom wetenschappelijke, maatschappelijke en levensbeschouwelijke kwesties. Voorbeelden zijn het Hartslagcafé, Meet the World en de Model United Nations.
Burgerschap op de Universiteit
Onderwijsminister Jet Bussemaker diende eind vorig jaar een wetsvoorstel in, waarmee zij het burgerschap op de universiteit verplicht wilde stellen. De wet zou ervoor moeten zorgen dat studenten meer maatschappelijk betrokken raken. De wet is inmiddels ingevoerd en geldt voor alle universiteiten in Nederland.
Rector Magnificus Emile Aarts verwelkomde de opdracht van Bussemaker, zo is te lezen in Univers #4: ‘Tilburg University streeft een brede oriëntatie en ontwikkeling van studenten na. Overgespecialiseerde studenten afleveren is niet de bedoeling. Ze moeten innovatief, creatief en innoverend denken. Ook is het belangrijk dat studenten ook ervaring in het buitenland op doen.’
Filosoof en voormalig campusdichter Arthur Kok laat in hetzelfde artikel weten dat het niet de taak is van de universiteit om mensen tot burgers te vormen: ‘Dat is de school, de academie is bedoeld om een academische denkhouding aan te leren’.
Gedoemd te mislukken
Volgens blogger Henk Strikkers begint de zelfontplooiing al bij kinderen. ‘Je kunt geen kennis interpreteren, wegen of vergaren als je niet weet wat het startpunt is. Bildung is weliswaar een nobel streven, maar zonder goed fundament voorbestemd ineen te storten.’
Feit is dat studenten die door de afschaffing van de basisbeurs eerder gaan studeren daardoor een tussenjaar mislopen. Die kans op zelfontplooiing moeten ze dus op een ander moment inhalen.