Na het zuur… komt de loonstrook

Dit is de week van de waarheid lieve mensen. Onze nieuwe loonstrook zal ons tonen met hoeveel geld we het vanaf nu weer maandelijks te stellen hebben. Jarenlang hebben we crisis op recessie, ombuiging op bezuiniging, en hervorming op ellende gestapeld. Maar vanaf nu is dat verleden tijd. Dankzij de nieuwe loonstrook kan nu eindelijk het grote genieten gaan beginnen. En niet alleen de Socioloog des Vaderlands verwacht er veel van, maar ook de coalitiepartners in het kabinet. Maar is dat wel terecht?

Jan-Peter Balkenende, visionair pur sang, stelde het beleid van zijn kabinet voor met een motto dat klinkt als een potje Chicken Tonight. Eerst komt het zuur en dan het zoet. Een uiterst populair adagium onder Haagse bestuurdertjes. En terwijl Balkenende nooit echt toegekomen is aan het zoet, lijken de jongens (m/v uiteraard) van Rutte ons wel degelijk eindelijk eens wat zoets voor te schotelen. Vijf miljard wordt uitgedeeld, en iedereen profiteert mee! Mooi he? Je kunt ook vooraf berekenen wat je voordeel op je aanstaande maandelijkse geldinjectie gaat worden! RTL heeft er zelfs een appje voor! Voor de nieuwsgierigerds onder ons.

Er wordt gesuggereerd dat deze zoetzure saus-strategie bewust is gekozen door de huidige coalitie. De PvdA en VVD doen het momenteel verschrikkelijk, desastreus en dramatisch in de peilingen (en dan maakt het eigenlijk niet uit over welke peilingen we het hebben). En om weer wat op te krabbelen, gaat het kabinet geld uitdelen. Zodra de mensen zich laven aan al dat lekkere zoete spul, al die mooie eurootjes die onze kant werkelijk op gesmeten worden, dan zal je zien: de mensen komen tot inkeer, en gaan weer lekker op Rutte en de opvolger van Diederik Samsom stemmen.

Electoraal onderzoek laat zien (zie hier een uitstekende review van al het onderzoek op dit terrein) dat dit op zich geen gekke gedachte is. Kabinetten die het economisch tij mee hebben worden electoraal niet (of minder) afgestraft- de kiezers houden wel van een beetje welvaart, en vinden het zuur verschrikkelijk. Een beetje zoet kan de harten van de mensen in de samenleving dus veroveren.

In dit laatste jaar zit er voor die knakkers weinig anders op dan een beetje uit te drijven

Maar goed, niet te vroeg juichen nu. Er zijn beren op de weg. Ten eerste is het (voor Rutte c.s.) maar te hopen dat het kabinet de rit uitzit. Al dat maandelijkse geld erbij zet pas echt zoden aan de dijk als je het een paar maandjes na elkaar op je rekening bijgeschreven krijgt. Valt het kabinet bijvoorbeeld omdat men er maar niet in slaagt een normale VVD’er als minister van Justitie te benoemen, dan is de zoete salarisstrook simpelweg te laat gekomen.

Ten tweede, en dat is dan meteen de laatste beer op de weg, is het nog maar de vraag of al dat zoet altijd leidt tot een herwaardering van de zittende regering. Neem nu bijvoorbeeld het voorbeeld van Paars- sociaal-economisch gezien een van de succesvolste kabinetten die ik me kan herinneren (lees: ik heb geen zin om na te gaan of het echt zo was). Volgens de zuurzoet-theorie hadden Kok en zijn technocratische, ideologische veren afschuddende, kompanen natuurlijk lekker kunnen doorregeren, maar dat deden ze niet. Sterker nog, mensen bleken ontevreden, en boos. En hadden zin in verandering. In het voortreffelijke boek De Geest van Pim, legt socioloog Dick Pels uit dat de mensen in de samenleving sterk reageerden op het weinig inhoudelijke verhaal dat Paars te vertellen had- problemen werden zonder omhaal, met wat gepolder en compromiswerk opgelost: effectief, maar weinig inspirerend allemaal. En Fortuyn bracht weer een verhaal- hij politiseerde de politiek. En dat bleek voor de LPF een gouden electorale greep (zie ook dit artikeltje)!

Het huidige kabinet heeft haar programma grotendeels uitgevoerd. Wat ze beloofd hebben, hebben ze gedaan. Maar in dit laatste jaar zit er voor die knakkers weinig anders op dan een beetje uit te drijven. Ideologisch verschillen ze zo erg, dat er niets anders op zit dan de probleempjes die in de tussentijd ontstaan (vluchtelingencrisis, een ‘Nee’ bij het aanstaande geenpeil-referendum, what else?) een beetje met wat pragmatisch gelul, en wat technocratische oplossinkjes te lijf te gaan. De eerste oproepen om wat meer bezieling worden inmiddels gedaan. Het is de vraag of de mensen in de samenleving dit, ondanks de komende zoete loonstrook, het kabinet zullen vergeven…

PA

_Advertentie.