Waar blijven de ‘burgermoeders’?

Nederland telt 390 burgemeesters, maar die groep is allerminst divers. Zo zijn er amper allochtonen en veel te weinig vrouwen. Het aantal vrouwelijke burgemeesters blijft al jaren steken op zo’n 20 procent. “Dat is echt aan de lage kant”, zegt universitair docent bestuurskunde Niels Karsten (Tilburg Law School).Vorige week stelde NRC Next nog maar eens vast dat ons burgemeesterskorps wel erg blank en mannelijk is. Het aantal allochtone burgemeesters staat al jarenlang op 4, terwijl de groep vrouwelijke ‘burgervaders’ nauwelijks groeit en blijft schommelen rond de 20% procent.

Voorbeeldfunctie
Universitair docent bestuurskunde Niels Karsten (Tilburg Law School) publiceerde – samen met vier Tilburgse collega’s – het onderzoek Majesteitelijk & Magistratelijk – De Nederlandse burgemeester en de staat van het ambt (2014). Hoe komt het precies dat het aantal vrouwen zo laag blijft? “Wij deden geen kwalitatief onderzoek naar de oorzaken”, stelt Karsten. “Maar deels ligt dit aan de gemeenteraden. Die hebben hierin een wezenlijke rol. Een burgemeesterschap is een carrière-job die vraagt om gerichte ervaring. Vaak zijn burgemeesters bijvoorbeeld oud-wethouders.” In de praktijk opteren gemeenteraden vooral voor mannen. De aloude term ‘burgervader’ heeft nog steeds geen vrouwelijke tegenhanger. “Maar die hang naar mannen is een gegeven. Dat zie je terug in álle bestuursfuncties, ook in het bedrijfsleven.”

Het kan ook anders, zoals in de gemeente Bergeijk. In de profielschets (voorjaar 2015) stelde de gemeenteraad expliciet: ‘bij gelijke geschiktheid hebben we voorkeur voor een vrouw’. Met succes: onder de sollicanten waren in totaal 15 vrouwen en Arinda Callewaert-De Groot trok uiteindelijk aan het langste eind. Karsten: “Vrouwen zouden überhaupt vaker moeten solliciteren. Uit eerder onderzoek blijkt namelijk: als er meer vrouwen onder de sollicitanten zitten, wordt er ook vaker een vrouw benoemd.”

De term ‘burgervader’ heeft nog steeds geen vrouwelijke tegenhanger

Sleutel
Ook gerichte beleidsmaatregelen hebben niet veel uitgehaald, zegt Karsten. “Er bestaat een aparte pool met potentiële waarnemend burgemeesters. Die worden dan neergezet in gemeenten met vacante posten. Toen Guusje ter Horst nog minister van Binnenlandse Zaken was, probeerde ze om meer vrouwen in die pool te plaatsen. Maar ook dit heeft uiteindelijk weinig verschil gemaakt.”

Vrouwen die ‘gewoon’ vaker solliciteren op een burgemeesterspost- misschien ligt daar de sleutel om die 20 procent omhoog te schroeven. Nu solliciteren vrouwen nog veel minder dan mannen, is dat valse bescheidenheid? “Dat weet ik niet”, zegt Karsten. “Maar een groter aantal vrouwen zou zeker goed zijn voor het ambt.”

_Advertentie.