Open Access alléén is niet voldoende
Alle wetenschappelijke kennis moet vrij toegankelijk worden. Ook de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) draagt de Open Access-boodschap nu uit. Nieuw is de focus op het begrijpelijk maken van kennis.
Open Access heeft meerdere doelstellingen. De meest in het oog springende is het vrij toegankelijk maken van wetenschappelijke kennis voor maatschappij en bedrijfsleven. De AWTI plaatst daar met haar adviesrapport Durven delen één belangrijke kanttekening bij: kennis toegankelijk maken alléén is niet voldoende.
De kennis zal ook toegankelijk moeten zijn in een tweede betekenis van dat woord: qua begrijpelijkheid. Wetenschappelijke literatuur is zeer specialistisch en geschreven voor wetenschappers in hetzelfde vakgebied. De maatschappij heeft juist nodig: laagdrempelige publicaties, een goede lekensamenvatting of een platform dat de kennis in de juiste context plaatst. Maar daar wordt volgens de raad nu niet over nagedacht. Daardoor blijft dus een groot deel van de potentiële waarde van wetenschappelijke resultaten onbenut.
Wetenschappelijke kennis verspreiden
Jan Blommaert – directeur van het aan TiU gevestigde onderzoeksinstituut Babylon – onderschrijft dat toegankelijkheid alleen niet voldoende is. De verspreiding van wetenschappelijke kennis vereist volgens Blommaert een communicatiestrategie: “Kennis kan pas ruim worden verspreid als het deel wordt van de hedendaagse kennis- en informatiewereld.” Die is erg divers en complex. Om daarvan deel uit te maken, moet je als wetenschappelijk instituut en wetenschapper breed inzetten op genres en communicatievormen.
Kennis moet deel worden van de hedendaagse kennis- en informatiewereld
Blommaerts Department of Culture Studies is een e-zine aan het oprichten: DIGGIT. Dat moet een medium worden voor alternatief academisch publiceren. Daarop komen over een kleine twee maanden “robuuste wetenschappelijke publicaties en datasets, maar ook blogs, actualiteitenrubrieken en videoclips.” Zo moet DIGGIT een lans breken voor een modernere verspreiding van wetenschappelijke kennis.
Ook kan het e-zine studenten een podium bieden voor publicaties, in plaats van al die klassieke papieren papers. Blommaert: “Zo scheppen de studenten nieuwe kennis en cultuur. Dat is iets anders dan kennis opnemen en reproduceren.”
Advertentie.
