Hartslagcafé: Op zoek naar het nieuwe Turkije

Turkije is constant in het nieuws. Door zijn ligging vormt het land de brug tussen het Midden-Oosten en Europa, met alle gevolgen van dien. Maar bij wie hoort het land nou? En moet Turkije weer overwogen worden als EU-lid? Drie sprekers en een goed gevulde zaal gaan de discussie aan tijdens het Hartslagcafé van woensdagavond.

Hoewel de zaal behoorlijk vol is, blijft één groep toch verrassend ondervertegenwoordigd: de student. Dat geeft toch een ander gevoel dan menig ander Hartslagcafé, waar studenten en anderen open in discussie gaan.

Desalniettemin wordt die discussie gewoon gevoerd, met drie sprekers die hun visie presenteren voorop: cultuurhistoricus Thomas von der Dunk, politicoloog Erdogan Aykaç en arabist Jan Jaap de Ruiter.Afgetrapt wordt er door Thomas von der Dunk. Geen onbekende van het Hartslagcafé, maar dat kan een kleine vergissing niet voorkomen: “Mijn introductie is fout, ik weet helemaal niet zoveel van Turkije. Ik weet veel van Europa.” Von der Dunk bekijkt vanuit historisch perspectief de huidige Turkse situatie. Zo komt hij al snel tot de conclusie dat het verleden een enorme rol speelt in Turkije, maar dat dat in ieder land het geval is. “Ook al zijn wij in Nederland in meerderheid intussen heidenen, wij blijven calvinisten”, aldus Von der Dunk.

“Ook al zijn wij in Nederland in meerderheid intussen heidenen, wij blijven calvinisten”

De ‘cultuursores’ hoort dus een belangrijke overwegingsfactor te zijn in het vraagstuk: Moet Turkije tot de EU toetreden? Want, zo oordeelt Von der Dunk, het is veel belangrijker wát er in een wet staat, dan hoe een wet gemaakt wordt. Een mooi politiek systeem is dus leuk, maar wetsinhoud belangrijker. Dat laatste is een belangrijke factor voor een eventuele Turkse toetreding tot de Europese Unie. Von der Dunk vindt dat namelijk alles behalve vanzelfsprekend: “Het zou mooi zijn als het kon, maar ik geloof niet dat het kan.”Politicoloog Erdogan Aykaç houdt het beduidend korter. In een pakkende speech schetst hij de huidige situatie in de Turkse politiek. Hoewel er in de initiële regeerperiode van de AK-partij een relatieve toename is van het democratisch gehalte in Turkije, laat de politiek later juist veel te wensen over. Aan vrijwel alle positieve veranderingen ligt namelijk één reden ten grondslag: ze bezorgen de AK-partij extra macht.

Toch zijn er veranderingen te zien in het gedrag van Erdogan en zijn AK-partij. Het relatieve succes dat de partij tijdens de laatste verkiezingen geboekt heeft dankt de partij vooral door het spelen van de nationalistische kaart. Nationalistische gevoelens zitten diep geworteld in de Turkse bevolking. En daardoor denken Turken: het gaat niet langer om de AK-partij, maar om de eensgezindheid van Turkije, aldus Aykaç.

Het gaat niet langer om de AK-partij, maar om de eensgezindheid van Turkije

Afsluitend leest Jan Jaap de Ruiter een column voor, getiteld ‘De geest krijg je niet meer in de fles’. De column gaat over de Turkse krant Zaman, die recent zelf het onderwerp van nieuwsberichten was. De krant kwam in maart onder staatstoezicht te staan. Een beperking van de persvrijheid is een slechte zet volgens De Ruiter: “De media snoer je niet zomaar de mond. En hoe je het ook probeert, de geest van de vrijheid krijg je niet meer terug in de fles.”Op de vraag “Moet Turkije toegelaten worden tot de EU?” komt in de volgende discussie geen unaniem antwoord. Over de toekomst van het land ook niet. Aykaç: “In 2023 bestaat de republiek Turkije 100 jaar. Erdogan geeft zelf aan dat dat een beslissend moment is. Misschien zien we dan wel het nieuwe Turkije.”

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.