LIJK IT

Dodenherdenking, 4 mei. Het schijnt dat vroeger tijdens de in acht te nemen stilte alle verkeer stilstond en dat mensen uit hun auto’s stapten – maar dat was vroeger. Ook in het huidige tijdsgewricht konden verkeersdeelnemers evenwel aan de herdenking deelnemen, aldus de ANWB, door tijdig hun voertuig stil te zetten op een parkeerplaats. Zo liet ook de chauffeur de bus waarin ik mij liet vervoeren twee minuten stilstaan bij een bushalte. Geen enkel probleem voor de dienstregeling, want de tijden die daarin zijn opgenomen dienen met veel fantasie en gevoel voor humor te worden uitgelegd. Tijdens de stilte dacht ik aan wat Jan Wolkers in zijn novelle ‘Zwarte bevrijding’ heeft geschreven: wat de laatste gedachten zouden zijn geweest van al die mensen die zijn omgekomen, gesneuveld, gefusilleerd. Dachten zij aan een geliefde, aan hun familie, aan vrouw en kinderen? Er wordt wel eens gezegd dat op het moment dat iemand sterft, zijn hele leven aan hem voorbij flitst. In enkele seconden trekt alles wat je hebt meegemaakt aan je geestesoog voorbij. Alsof een film versneld wordt afgespeeld, of teruggespoeld, want ik weet niet of die flits van voor naar achter of van achter naar voor gaat. Ik keek om me heen, naar mijn jongvolwassen medepassagiers, die al gedurende de hele busreis een gepaste stilte in acht leken te nemen – zij zaten althans geconcentreerd naar het schermpje van hun smartphone te staren. Een gedachte drong zich aan mij op. Stel nu eens dat net voordat de twee minuten stilte ingingen de bestuurder van de auto die voor ons reed ineens op de rem was gaan staan en was uitgestapt, om naar oud gebruik de doden te herdenken. En dat de bus dan moest uitwijken en pardoes het kanaal in reed. En iedereen verdronk. Wat zouden al die jongvolwassenen dan aan hun geestesoog voorbij zien flitsen? Hun virtuele leven? Een stroom aan berichtjes op een beeldschermpje, met aan het einde de afbeelding van een duim? Did you like it?

_Advertentie.