Medisch beroepsgeheim versoepelen in strijd tegen terreur: een goed idee?
Na de recente golf van geweld schroeft Duitsland de veiligheidsmaatregelen op. Minister Thomas de Maizière wil het medisch beroepsgeheim versoepelen, zodat artsen alarm kunnen slaan als ze vermoeden dat een patiënt van plan is een misdaad te plegen. Zetten de Duitsers hiermee een nieuwe stap in de strijd tegen terreur, of verruilen ze de privacy van patiënten voor een vals gevoel van veiligheid? Sjaak Nouwt, voormalig assistent-professor aan Tilburg University, legt uit waarom versoepeling van het medisch beroepsgeheim geen goed idee is.
Duitsland staat op scherp. Het land werd in de maand juli getroffen door vijf verschillende aanslagen, waarbij vijftien doden vielen en tientallen mensen zwaargewond raakten. Om potentiële aanslagplegers sneller op te kunnen sporen, wil de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Thomas de Maizière (CDU) nu het beroepsgeheim van artsen versoepelen. Dat berichtte Bild woensdag.
Psychiatrische behandeling
Van twee daders is bekend dat zij onder psychiatrische behandeling waren voordat zij hun gruwelijke daden pleegden: zowel de schutter die een bloedbad veroorzaakte in een winkelcentrum in München als de man die zichzelf opblies in Ansbach werden behandeld voor hun psychische problemen. Als artsen de mogelijkheid zouden hebben om de politie te waarschuwen bij vermoedens dat een patiënt iets van plan is, dan kunnen vergelijkbare gewelddaden in de toekomst wellicht op tijd worden afgewend.
De plannen van De Maizière stuiten echter op veel kritiek. Frank Ulrich Montgomery, voorzitter van de Duitse artsenvereniging BÄK, zegt dat Duitsland niet verleid mag worden tot “overhaaste politieke en wettelijke maatregelen” door de gespannen veiligheidssituatie in het land. “Het beroepsgeheim dient ter bescherming van patiënten”, aldus Montgomery.
Konstantin von Notz van politieke partij Die Grünen schreef in een reactie op Twitter dat afzwakking van de medische zwijgplicht “niet voor meer, maar juist voor minder veiligheid zorgt”.
Een veiligere samenleving?
Sjaak Nouwt, gezondheidsrechtdeskundige en voormalig assistent-professor aan Tilburg University, deelt de mening van Von Notz. Hij legt uit waarom versoepeling van het medisch beroepsgeheim geen goed idee is. “Het is maar zeer de vraag of de maatschappelijke veiligheid toeneemt als het medisch beroepsgeheim wordt versoepeld”, zegt hij. “Het risico bestaat dat mensen die psychische hulp nodig hebben de dokter gaan mijden als ze niet langer op vertrouwelijkheid kunnen rekenen.”
Volgens Nouwt is het medisch beroepsgeheim niet alleen belangrijk voor de bescherming van patiënten. De zwijgplicht van artsen dient ook een maatschappelijk belang, omdat iedereen binnen de samenleving zonder belemmering medische hulp kan zoeken. Patiënten moeten zich vrij voelen om gevoelige of intieme informatie met hun arts te delen, zodat de arts de juiste hulp kan bieden.
Aanwijzingen
Hoewel artsen in Duitsland gebonden zijn aan de medische zwijgplicht, gelden er uitzonderingen. Het is artsen bijvoorbeeld toegestaan om de zwijgplicht te doorbreken als er onmiddellijk levensgevaar voor iemand dreigt. De vraag is: zijn de bestaande uitzonderingen op het medische beroepsgeheim nog wel afdoende in het huidige klimaat van terreurdreigingen en aanslagen?
Volgens Sjaak Nouwt is het antwoord op die vraag ‘ja’. Versoepeling van de huidige regels zou volgens Nouwt niet leiden tot een veiligere samenleving. Het is de verantwoordelijkheid van de arts om iedere individuele patiënt te beoordelen en telkens de afweging te maken of een patiënt een ernstig gevaar vormt voor anderen. “Maar daar moeten wel voldoende aanwijzingen voor zijn,” zegt Nouwt. En, zo leren de gebeurtenissen in München en Ansbach, die aanwijzingen zijn er helaas niet altijd.
Advertentie.
