“Elke overval is er één te veel”

De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in het tegengaan van overvallen. Met succes, want het aantal overvallen dat in ons land wordt gepleegd is scherp gedaald. Dat schrijft emeritus hoogleraar criminologie Cyrille Fijnaut in een vandaag verschenen onderzoeksrapport. Maar dat betekent niet dat we nu achterover kunnen leunen: “Elke overval is er nog altijd één te veel.”

Criminoloog en emeritus hoogleraar Cyrille Fijnaut

De bestrijding van overvallen heeft de afgelopen jaren hoog op de agenda gestaan. De opsporing van daders is verbeterd, er worden zwaardere straffen opgelegd, bedrijventerreinen worden beter beveiligd en winkeliers krijgen vaker overvaltrainingen. Die maatregelen lijken hun vruchten af te werpen: het aantal overvallen is gedaald van zo’n 3000 in 2009 tot ruim 1200 vorig jaar. Dat staat in een rapport dat oud-hoogleraar Cyrille Fijnaut en onderzoeker Ben Rovers schreven in opdracht van de Landelijke Taskforce Overvallen.

Woningovervallen

Toch zijn volgens Fijnaut de gedaalde criminaliteitscijfers geen reden om nu de teugels te laten vieren: “Dan neemt het aantal overvallen binnen no time weer toe.” Bovendien lijken overvallers hun werkterrein te verleggen van winkels naar woningen, wat een zorgelijke trend is. Waar in de jaren negentig nog nauwelijks overvallen op woningen werden gepleegd, zijn tegenwoordig in 4 van de 10 gevallen woonhuizen het doelwit. “Dat is een serieus issue. Overvallen op woningen zijn vaak zeer gewelddadig. Soms is er sprake van regelrechte tortuur, waarbij de slachtoffers echt gemarteld worden.”

“Woningovervallen zijn vaak zeer gewelddadig”

Investeren in opsporing

Volgens Fijnaut is het moeilijk te zeggen waarom overvallers tegenwoordig vaker een woonhuis kiezen als doelwit. “Dat zou je eigenlijk aan de daders moeten vragen”, zegt hij. “We zien dat woningovervallen soms te maken hebben met wietteelt. Dan gaat het om afrekeningen in het criminele circuit. In andere gevallen zijn de overvallers een stel bokkenrijders die een oud echtpaar halfdood komen slaan. Het probleem is dat we het vaak gewoon niet weten. Daarom is het ook zo belangrijk dat het oplossingspercentage omhoog wordt gebracht. We moeten meer investeren in opsporing.”

Spaargeld

Volgens Fijnaut bestaat het gevaar dat het aantal woningovervallen de komende jaren verder zal toenemen. Omdat de spaarrentes nu zo laag zijn, zouden minder mensen ervoor kiezen hun geld op een spaarrekening zetten. Ze bewaren hun geld liever onder het matras of in een oude sok. Terwijl bedrijven overgaan op ‘cashless’ betaalsystemen, valt er in woonhuizen juist vaker een grote som contact geld buit te maken. Dat zou het aantal woningovervallen een ‘extra duw’ kunnen geven, waarschuwen Fijnaut en Rovers in hun rapport.

Terwijl bedrijven overgaan op ‘cashless’ betaalsystemen, bewaren burgers hun spaargeld vaker thuis onder het matras of in een oude sok

Preventie

Voor de overheid valt er nog veel winst te behalen op het gebied van preventie. “Het risico dat je als burger slachtoffer wordt van een overval is heel klein, maar áls het gebeurt, dan heeft het vaak een enorme impact op je leven. Daarom is het belangrijk dat de overheid doorgaat met het opzetten van campagnes en het geven van voorlichting over preventiemaatregelen”, legt Fijnaut uit. “Het is natuurlijk goed dat de risico’s zo klein zijn, maar dat is geen reden om te denken: laat maar waaien.”

Wil je weten welke preventiemaatregelen je als burger kunt nemen? De politie heeft een lijst met adviezen om de kans op een overval te verkleinen.

_Advertentie.