Throwing the child away with the bathwater

Wat zei jij zojuist tegen je collega of medestudent bij het koffieapparaat? De universiteit hoopt in ieder geval dat het iets in het Engels was, want sinds dit jaar zijn de gesprekken bij de koffieautomaten in het Engels. Althans, zo luidt de oekaze in het ‘taalbeleid’ dat het universiteitsbestuur dit voorjaar aannam, of excusez-moi, de Language Policy of course.

Natuurlijk, het is ontegenzeggelijk waar dat Engels in de wetenschap een lingua franca is. En door het Erasmusprogramma en allerlei andere uitwisselingsprogramma komen er steeds meer buitenlandse studenten naar Nederlandse universiteiten. Hen simpelweg negeren is niet slim, maar het kind met het badwater weggooien is dat evenmin.

Finesses

En om maar met dat laatste te beginnen, weet jij hoe je dat spreekwoord moet vertalen in het Engels? De kans is groot dat je nee zegt, omdat Nederlands je moerstaal is en Engels niet. Vanaf het allereerste moment dat je geboren bent is er Nederlands om je heen gesproken, waardoor je de fijnste finesses kent. Je weet al dan niet bewust precies wanneer je de woorden normaal, gewoon en doorsnee moet gebruiken, net zoals het verschil tussen uitstel en vertraging.

Toen ik acht was kreeg ik voor het eerst Engels en dat ene uurtje in die week viel in het niets bij de vele uren Nederlandse taal die ik tot die tijd had gehad en die ik daarna nog zou krijgen. De boeken en kranten die ik heb gelezen, de gesprekken die ik rond mij hoorde, de brieven die ik voor school moest schrijven, de gesprekken die ik zelf voerde; vrijwel allemaal waren ze in het Nederlands. Ik, en 99 procent van alle studenten, kan me veel beter uitdrukken in het Nederlands dan in welke andere taal ook. Het idee dat het Engels van studenten op zo’n niveau zou zijn dat het Nederlands overbodig is, is idioot.

Woensel-West

De invoering van Engels als spreektaal op een alfagamma-universiteit als de TiU, heeft echter nog een veel groter gevolg. Waar formules of natuurverschijnselen overal ter wereld dezelfde zijn, zijn sociale fenomenen of literatuur in Nederland en Vlaanderen heel anders dan in de Verenigde Staten of andere Engelssprekende landen. Als je bestuurskunde wil studeren om later ambtenaar te worden, heb je weinig aan artikelen over de drugsproblemen in de ghetto’s van Philadelphia of de criminaliteit in Barking & Dagenham. Nee, je wilt leren over wat er gebeurt in Woensel-West of Amsterdam-Zuidoost. Maar daar wordt nauwelijks over geschreven in het Engels: veel belangrijke literatuur is Nederlands. En die bronnen kunnen niet meer gebruikt of besproken worden.

Bovendien zingt de universiteit zich op deze manier nog verder los van de Nederlandse samenleving waarin Nederlands wel de voertaal is en zal blijven. Daardoor zullen de beschuldigingen van ivoren torens en wetenschapspaleizen alleen maar toenemen.

De beschuldigingen van ivoren torens en wetenschapspaleizen zullen alleen maar toenemen

Maar gelukkig heeft de TiU één doorslaggevend argument, waarmee ze al deze bezwaren van tafel gaan vegen. Immers, in een krimpende regio zal Tilburg University om te blijven groeien en geld binnen te halen studenten van buitenaf moeten halen. En als er dollartekens mee gemoeid zijn, zal het Nederlands snel sneuvelen.