Brainport: kritiek in het Financieele Dagblad
Alle toponderwijsbestuurders van de regio Zuid-Oost Brabant zitten in het bestuur van Brainport, een samenwerkingsverband van bedrijven, kennisinstellingen en overheden in Eindhoven. Zo ook Nienke Meijer (bestuursvoorzitter van Fontys), Jan Mengelers (Collegevoorzitter TUe) en onze eigen CvB voorzitter Koen Becking, De burgervader van Eindhoven is de voorzitter van Brainport.
In Nederland stikt het van die clusters als Brainport. Er zijn welgeteld 350 van dit soort initiatieven, telt het Financieele Dagblad. Maar wat levert een cluster op? Vrij weinig, stelt Ron Boschma, hoogleraar regionale economie en innovatiestudies aan de Universiteit Utrecht en de Zweedse Lund Universiteit.
“Een cluster is vooral goed voor het imago en reputatie van een bedrijf of organisatie”, zegt Boschma in het Financieele Dagblad. “Maar het verhoogt de bedrijfsprestaties vaak niet. Sterker nog, het verlaagt juist vaak de overlevingskans van bedrijven in een cluster, omdat er veel lokale concurrenten zijn.”
Vooral grote bedrijven profiteren van dit soort clusters, aldus Boschma, niet de kleine startups. Zijn innovatieclusters dan zinloos? Nee, zegt Boschma. Innovatieclusters en samenwerkingsprojecten kunnen tot vernieuwing leiden, maar dit gebeurt alleen als nieuwe spelers worden toegelaten. Denk aan burgerplatforms en buitenlandse start-ups.
“Kijk naar de topsectoren, waar gevestigde partijen via toegepast onderzoek de onderzoeksagenda kunnen bepalen. We weten al dertig jaar dat daar geen innovatie uitkomt. Desondanks geven overheden gevestigde partijen ruim baan. Dat is een van de grootste uitdagingen om te doorbreken.”
In de besturen van Brainport zitten de topdogs van Brabant: geen kleine bedrijven, wel grote jongens uit de top van het bedrijfsleven, veel burgemeesters en onderwijsbestuurders. Op hun website zeggen ze bèta techniek en ondernemerschap in het onderwijs te willen stimuleren en voor technologische vernieuwing als antwoord op maatschappelijke vraagstukken te willen kiezen. Daarnaast richt Brainport zich op de PR van de regio en pakt dat groot aan. Wij tellen al zeven(!) twitteraccounts. Dat lijkt dan de stelling van Boschma te ondersteunen, dat deze clusters als Brainport goed zijn voor de bekendheid van een regio.