Hoogleraar TU Delft waarschuwt voor burn-outs

Steeds meer wetenschappers krijgen een burn-out. Meestal blijft dit onbesproken, maar Caspar Chorus, hoogleraar aan TU Delft, treedt naar buiten met zijn verhaal. Hij waarschuwt de universiteit voor de gevaren van een burn-out en geeft een aantal aanbevelingen om dit te voorkomen.

Toen Chorus naar het podium van de congreszaal in het Amerikaanse congreshotel wandelde, voelde het alsof een deel van zijn hersenen werd uitgeschakeld. Hij was doodmoe en kon moeilijk uit zijn woorden komen. Instinctief wist de hoogleraar hoe laat het was. Hij belde zijn vrouw en vertelde dat hij een burn-out had.

Met hulp van een coach, bedrijfsarts, collega’s en leidinggevenden is Chorus weer helemaal de oude geworden. Nu maakt hij zich hard voor verandering. Hij ziet namelijk dat steeds meer mensen op de universiteit kampen met een burn-out. Tomeloze ambitie en werklust in combinatie met perfectionisme zijn volgens hem de belangrijkste oorzaken die maken dat medewerkers opbranden. Hieronder hebben we zijn aanbevelingen aan TU Delft samengevat.

Competitiedenken

Het competitiedenken moet verdwijnen uit de wetenschap volgens de hoogleraar: “Hoe catchy en populair de metafoor ook is, wetenschap is geen topsport. Competitie is een efficiënt en motiverend concept als het gaat om de verdeling van bijvoorbeeld pagina’s in een toptijdschrift. Maar als het gaat om het functioneren van de universitaire gemeenschap, moeten andere begrippen dan winnen centraal staan.” Het gaat er volgens Chorus niet om wie de beste is, maar wie een zinvolle bijdrage levert aan het vakgebied: “Dat is totaal iets anders dan topsport, waar het gaat om het verslaan van je collega’s.”

Rankings

Ranking behoren tot het competitiedenken en moeten wat Chorus betreft naar de prullenbak verwezen: “Deze rankings wakkeren oneigenlijke competitie aan, want je kan pas stijgen als er iemand daalt. Dit past niet bij de wetenschap, waar iedereen kan profiteren van nieuwe kennis die een universiteit produceert. Ook concurrenten.” Daarnaast vindt de hoogleraar dat universiteiten door rankings belangrijk te maken impliciet het waardensysteem goedkeuren van de opsteller van de ranking. Zo baseert de Shanghai ranking zich bijvoorbeeld op Nobelprijzen en op het aantal papers in Nature en Science. Chorus vraagt zich af of we dat moeten willen.

Less is more

Ook maakt Chorus zich zorgen over de publicatiedruk. Hij vindt het cruciaal dat we streven naar papers die een wetenschappelijke bijdrage leveren, niet naar een hoog aantal papers. Hij staat niet alleen, want TU Delft-collegevoorzitter Tim van der Hagen heeft al een lans gebroken voor het concept Less is More. De ervaring van Chorus is dat wetenschappers minder werkdruk ervaren wanneer ze naar kwaliteit streven, dan wanneer kwantiteit centraal staat.

“Aan TU Delft wordt vreselijk veel vergaderd over de meest onnozele onderwerpen”

Ten slotte haalt de hoogleraar het vergaderen aan. Hij ziet dat er aan de TU Delft vreselijk veel vergaderd wordt over de meest onnozele onderwerpen. Zelf zegt hij vaak ‘nee’ tegen vergaderverzoeken en probeert hij zijn collega’s er ook zo min mogelijk mee te belasten. “Het klinkt pijnlijk, maar het is waar: de meeste vergaderingen hebben als impliciet doel het rechtvaardigen van de positie van de organisator van de vergadering, en zijn of haar instituut. (“Ik ben directeur van het instituut, en daarom roep ik elke paar maanden alle betrokken hoogleraren bij elkaar voor overleg”).”

Hij besluit zijn brief met een oproep tot actie. De onzinnige wetenschap = topsport-metafoor moet verdwijnen. Hij erkent dat het niet makkelijk is om gewoontes te laten varen: “Maar het zijn bitter noodzakelijke eerste stappen en de tijd is er rijp voor.”

_Advertentie.