Recensie: “De succesillusie” van Richard Engelfriet
Is succes maakbaar? Alumnus Richard Engelfriet stelt dat het “bijna onmogelijk” is om de echte oorzaken van succes te vinden in managementtheorieën. Om die stelling kracht bij te zetten, duikt hij de wetenschap in. Hij onderzoekt of de ideeën die managementgoeroes, HR-theoretici en coaches in hun dagelijkse praktijk gebruiken wel gestoeld zijn op onderzoek.
Sinds mijn 28ste geef ik leiding. Bij de overheid en de semi-overheid moet je dan regelmatig naar een coach of naar een inspiratiedag, want dan word jij een betere leidinggevende en je team succesvoller. Dat is de theorie. Bij de commerciële bedrijven waar ik gewerkt heb, is me dat nooit gebeurd. Als het daar niet goed gaat in je team, krijg je een preek van de baas, die vervolgens zijn eigen theorie gebaseerd op keiharde ervaring over je heen buldert: “Je moet niet denken over hoe jij het wil hebben, je moet alleen maar nadenken over hoe je voor elkaar krijgt dat zij doen wat jij wil”. Met een mompelende opmerking erbij: “Dat vergeten die leidinggevende wijven altijd”. De laatste zin zette me aan om harder te werken en de eerste zin zette me aan tot beter nadenken over hoe je een team aanstuurt. Koste niks en was in vijf minuten gefikst.
Maar goed, mijn deel aan coaches en managementsdagen heb ik ook versleten: zoals Veranderstrategie by De Caluwé, MBA in one day van Ben Tiggelaar Dan Kennedy. Ik ging ernaartoe met het idee dat ik ervan leerde. Ook al omdat zo’n dag je baas of jou minstens 1500 euro kost. Dus ik was wel erg benieuwd naar het boek “De succes illusie” van Tilburger Richard Engelfriet. “Hoe trainers, goeroes en consultants u dagelijks bedriegen en hoe u daar in zeven eenvoudige stappen vanaf komt.”
“Wie wil er nou werken bij een middelmatige organisatie? Of een gemiddeld bedrijf? U bent toch geen grijze muis? Wat u wilt is een excellente organisatie!” Kijk, dan heb je me bij de lurven als lezer, dat is een lekker begin voor een hoofdstuk. Engelfriet onderzoekt in dit hoofdstuk de herkomst van de HPO (High Performance Organisation) theorie, die ons allen vertelt dat we een excellente organisatie moeten zijn. Ons allen, want ook Tilburg University wil excellent zijn. Het wetenschappelijk bewijs dat associate professor André de Waal heeft gevonden voor deze theorie legt Engelfriet langs de wetenschappelijke lat. Helder legt hij uit dat De Waal doet aan ‘selectiebias’, er is geen eerlijke steekproef genomen om zijn theorie te bewijzen. Dat klopt, maar de omkeringen die Engelfriet maakt aan de hand van bekende voetballers om te bewijzen dat HPO niet werkt, zijn ook niet wetenschappelijk.
Toch is het een geweldig boek, ik lag regelmatig dubbel van het lachen van herkenning. Deel 1 kun je achter elkaar lezen, dat is een lekker doorlopend verhaal. Van deel twee “het grote management sprookjesboek” kun je maar een paar bladzijden per keer tot je nemen, want daarin worden allerlei succes illusie-termen tot de grond toe afgebrand. Dat is lachen, maar als je er te veel achter elkaar leest, dan raak je wel erg gedesillusioneerd. Maar je zou er een leuke managementbingo van kunnen maken.
Veel van de zaken die in de loop der jaren te horen hebt gekregen, kan niet zo gemakkelijk onderuit worden gehaald. Er is inderdaad weinig wetenschappelijk bewijs te vinden dat het werkt. Succes is niet te verklaren, maar mensen willen graag iets waaraan je jezelf kan vasthouden. Het boek is de beste tegenreclame dat ik in vele jaren mocht lezen. Maar een coach af en toe kan geen kwaad.
NB als je dan toch naar een goeroe zoekt dan zou ik persoonlijk de zeer droge Ed Foreman aanbevelen: “In de meeste bedrijfstakken kom je voorruit als je de volgende dingen doet: verschijnen, op tijd verschijnen en op tijd verschijnen, klaar om te werken. Niet met een kater, niet doodop, niet ongeconcentreerd.”
Advertentie.
