Nood aan (en door) de man!

Nood aan de man (m/v)! Grote delen van Afrika gaan gebukt onder een hongersnood. En dus is Giro555 geopend, en de eerste donaties stromen binnen. Tijd voor een kleine reflectie…

Man-made risks?

Wil je iets oplossen, dan moet je natuurlijk kijken naar de oorzaken. Zo is het ook met honger.

Er is te weinig te vreten, maar waarom? Over het algemeen wordt uitgegaan van drie oorzaken. Ten eerste is er de klimaatverandering. Afrika wordt heter. En droger. En zelfs een socioloog die louter ervaring heeft met de moestuintjes van de plaatselijke Albert Heijn weet dat het dan moeilijk wordt ook maar iets te laten ontkiemen. Snel over naar reden twee: Instabiliteit. Door extremisme en terrorisme veroorzaakte oorlogen en instabiliteit zorgen ervoor dat mensen op drift raken, en dat boeren hun gewassen niet meer kunnen verzorgen en oogsten. En ten derde, de eeuwige corruptie. De welvaart wordt niet goed verdeeld, en juist waar ontwikkelingshulp terecht zou moeten komen, komt het minste terecht. We kunnen dus gerust concluderen dat de mensheid zelf dit leed heeft veroorzaakt. Dat er nood aan de man is, komt door de man zelf! Maar gaan we dit leed ook helpen te verzachten? Bijvoorbeeld door het geven van enkele broodnodige knaken aan de mensen van Giro555?

Vrijgevigheid?

Zeg je vrijgevigheid, dan zeg je Rene Bekkers – een flink aan de weg timmerende Amsterdamse socioloog. Zijn hele loopbaan heeft deze jongen zich beziggehouden met vraagstukken omtrent prosociaal gedrag, vrijgevigheid en filantropie. Wil je snel een overzichtje hebben over wie wat geeft en waarom, dan raad ik je zeker aan zijn uiterst overzichtelijke en lezenswaardige oratie over dit onderwerp te lezen.  Daarin laat Bekkers zien dat de vrijgevigheid van Nederlanders onder druk staat. Alle goede berichten over het glazen huis ten spijt, houden we ons geld steeds meer in eigen zak. We geven nog wel, maar steeds minder…

Maar waarom dan geven?

De vraag is of de redenen die ten grondslag liggen aan de grote ramp die zich momenteel in Afrika aan het voltrekken is, reden genoeg is voor mensen om te geven aan Giro555. In September 2015 heeft de Eurobarometer aandacht gegeven aan de vraag hoe belangrijk mensen het vinden dat er ontwikkelingssamenwerking is (op Europees niveau). Het Nederlandse deel van de steekproef (n=1038) heeft naast die vraag ook antwoord gegeven op vragen over zorgen over onder meer klimaatverandering, terrorisme en corruptie. Op basis hiervan probeer ik meningen over ontwikkelingssamenwerking te verklaren. Het staafdiagram hieronder geeft de sterkte aan van de verbanden tussen de afzonderlijke variabelen en het belang dat men hecht aan ontwikkelingssamenwerking:

Mensen die zich zorgen maken over corruptie en het klimaat blijken meer geneigd het belang van ontwikkelingssamenwerking te onderstrepen. Rechtse mensen, en mensen die zich zorgen maken over terrorisme, zijn juist minder geneigd dat te doen. Maar dit is niet het hele verhaal. Want uit de figuur hieronder blijkt dat linkse mensen het stevige belang dat zij  hechten aan ontwikkelingssamenwerking vooral baseren op hun zorgen om het klimaat en corruptie, terwijl dit voor rechtse mensen juist een reden is om af te zien van ontwikkelingssamenwerking. Daarbij komt dat rechtse mensen, wijzend op het gevaar van terrorisme, sterk geneigd zijn om af te zien van ontwikkelingssamenwerking.

The Netherlands first?

De hierboven gepresenteerde gegevens bevestigen dit beeld. Vooral de rechtse burger lijkt ervoor te kiezen zijn of haar geld niet aan ontwikkelingshulp te spenderen. En grijpt corruptie en terrorisme aan om de hand op de knip, en het geld in Nederland te houden. Maar dit alles wil niet zeggen dat Giro555 dezer dagen alleen maar hoeft te hopen op steun van de linkse gutmensch. Er zijn ook redenen voor rechtse mensen om te willen geven.

Een kennis van mij coördineert in haar vrije tijd collectes ten behoeve van vluchtelingenwerk in haar gemeente. Ze wist me te vertellen dat mensen in toenemende mate de deur gewoonweg dichtsmijten zodra ze het woordje vluchtelingen alleen maar horen. En dan is dat nog de vriendelijke variant. Scheldpartijen en preken zijn aan de orde van de dag. Bij wijze van counterstrategie instrueert zij haar collectanten om in de allereerste zin direct en met kracht te benadrukken dat het hier om het verbeteren van de situatie in het land van herkomst gaat. Dat geeft veel betere resultaten: de deur blijft langer open en er wordt meer geld gedoneerd. Kennelijk bevalt het sommige mensen wel als al die armoedzaaiers waarvoor hulp wordt gevraagd lekker wegblijven. Deze strategie kan wellicht ook worden aangewend door Giro555. Als zorgen om oorlog, corruptie en milieu mensen niet kan aanzetten om te geven, dan kan het vooruitzicht van hordes Afrikanen die in gammele bootjes de oversteek naar Europa wagen hen wellicht overtuigen van het nut van ontwikkelingshulp. Het is maar een tip hè!

Nu ja, het loon is net binnen mensen. Geef!

Peter Achterberg

_Advertentie.