Strategische plannen en prestatieafspraken
Het voordeel van ouder worden is dat je weet dat heel veel dingen waar mensen zich druk om maken vanzelf voorbij gaan, luidt het motto bij de blogs van hoogleraar Harrie Verbon (Tilburg School of Economics). Neem bijvoorbeeld de strategische plannen van een instelling.
Laten we onze eigen universitaire instelling nemen. Daar heb ik naast steeds wisselende naamsaanduidingen (achtereenvolgens de KHT, KUB, UvT en TiU) diverse plannen zien passeren en bij het zoveelste plan dacht ik: weer een plan waar niemand zich wat van aantrekt en dat over vier jaar weer door een heel ander plan wordt vervangen, zonder dat duidelijk is wat er van het oude plan is terecht gekomen. In het aflopende strategische plan (2014-2017) stond bijvoorbeeld onder verbeteren van de onderwijskwaliteit: “Het startpunt van A Learning Society is kwalitatief goed onderwijs, waarbij de ontwikkeling van de student centraal staat. We stellen ons ten doel de prestatieafspraken te behalen en de ambities en doelen daarin waar mogelijk te overtreffen.”
Prestatieafspraken, waarbij de ontwikkeling van de student centraal staat? Die prestatieafspraken zijn in 2012 in het hoger onderwijs afgedwongen door de toenmalige staatssecretaris voor onderwijs, Halbe Zijlstra. Zijlstra is een gewiekst politicus, maar wist (en weet) vrijwel niets van academisch onderwijs. Zijlstra wilde meer excellente studenten, minder studie-uitval, sneller afstuderen. Deze doelen zijn echter heel eenvoudig te bereiken. We geven in het vervolg iedere student minstens een zes voor een tentamen (= minder studie-uitval) en de meeste studenten krijgen minstens een acht (= meer excellente studenten). Verder wordt een scriptie na de tweede keer inleveren automatisch goedgekeurd ( = sneller afstuderen). Prestatieafspraken hebben dus heel weinig met de kwaliteit van onderwijs te maken, maar leiden, daarentegen, tot perverse prikkels.
Amsterdamse studenten vonden dat ook en begonnen, in 2015, een revolte tegen de prestatieafspraken. Die revolte aan de UvA kostte het hele bestuur aldaar de kop. Hoewel het Tilburgse bestuur de ambities van de prestatieafspraken van Zijlstra zelfs wilde overtreffen, bleven de barricaden op de TiU leeg. Maar waarschijnlijk trok niemand zich iets aan van dat strategische plan. Veel docenten, onder wie ikzelf, wisten zelfs helemaal niets van die prestatieafspraken. Ik heb in de krant moeten lezen dat wij geacht werden aan de doelen van Halbe Zijlstra mee te werken. Dat gingen we dus niet doen. De meeste docenten probeerden in de afgelopen periode, denk ik zo, het academisch onderwijs zo goed mogelijk te verzorgen en kritisch te zijn op de prestaties van studenten. Ze wilden het niveau van hun cursussen op hoog niveau houden en genadezesjes tot een minimum beperken. Niks geen prestatieafspraken. Die zouden immers vanzelf voorbij gaan.
Advertentie.
