Hoe lossen studenten de werkdruk onder docenten op?

De werkdruk in de academische wereld ligt torenhoog. Docenten moeten onderzoek met onderwijs combineren en studenten zijn dan soms een doorn in het oog. Vooral als ze de docent meer kopzorgen dan energie bezorgen. Univers besloot de student mee te laten denken over hoe deze werkdruk verminderd kan worden. Dat resulteerde in zes oplossingen.

Subsidieaanvragen, administratie, onderwijsverantwoording, publicatiedruk. Zomaar een greep uit de bezigheden van docenten, die vaak leiden tot stress. In het weekend, ’s avonds en tijdens vakantie werken is allang geen uitzondering meer. De publicatiedruk en alle uren die docenten steken in subsidieaanvragen kan moeilijk worden verholpen door de student. Toch kan hij/zij wel iets doen aan de onderwijslast en administratie.

Vicieuze cirkel

Maar hoe komt het toch dat docenten zoveel werkdruk ervaren? Waar zitten de pijnpunten? Daar heeft Joep Paumen, die de master Supply Chain Management aan Tilburg University volgt en ook student-assistent bij die opleiding is, wel een idee over: “Ik zie dat er sprake is van een vicieuze cirkel. Docenten hebben het druk, communiceren dan minder goed of reageren pas weken later op een mailtje en maken vervolgens sneller fouten of laten problemen liggen. Dat zorgt weer voor toenemende werkdruk en de cirkel herhaalt zich.” Als voorbeeld noemt Joep tentamens die een fout bevatten. Die zijn vaak te haastig in elkaar gezet door docenten. “Als studenten dan klagen, moet de docent een oplossing zoeken en deze communiceren richting de student. Dat kost tijd en levert kopzorgen op,” meent Joep.

Tijd voor oplossingen.

1. Maak gebruik van het Blackboard forum

Studenten kunnen de beste bedoelingen hebben, maar zadelen de docent vaak onbewust op met een hoop extra werk. Je mailt omdat je een vraagt hebt over de lesstof. Een andere student mailt een half uur later ongeveer dezelfde vraag. De docent voelt zich gedwongen te reageren, maar erg efficiënt is het niet. Het verbaast Joep dan ook dat docenten vaak dezelfde vragen iedere keer opnieuw moeten beantwoorden. “Bij een stortvloed aan mails grijpt de docent dan vaak naar blackboard, om via een aankondiging alle vragen te beantwoorden. Efficiënt, maar vaak blijft er dan nog een gedeelte van de vragen onbeantwoord.” Barbara Ruijs, die de master Fiscaal Recht volgt aan Tilburg University, snapt dan ook niet waarom studenten en docenten geen gebruik maken van het blackboard forum. “Dat is ontzettend handig omdat studenten daar hun vraag kunnen stellen, in plaats van via de mail. De docent kan in één keer meerdere studenten helpen, of studenten kunnen elkaars vragen beantwoorden.”

2. Zet FAQ in en verwijs naar studiehandleiding

Joep voegt toe dat eventueel een FAQ kan worden opgezet. En een verwijzing naar de studiehandleiding. Zo kan een groot deel van de vragen worden voorkomen: “Deze methode wordt overal op het internet met succes gebruikt om het aantal telefoontjes en mailtjes te reduceren, dus waarom doen we dat hier niet?”

3. Laat studenten werk van docenten overnemen

Rosa de Weert studeert organisatiewetenschappen en is Algemeen Bestuurder bij studentenfractie Front. Vanuit de medezeggenschap is zij bezig met de werkdruk onder docenten. Ze pleit voor meer student-assistenten en werkstudenten: “Studenten kunnen administratieve taken van docenten overnemen. Docenten kunnen dan focussen op hun core business.”

Bij administratieve taken kun je denken aan het maken van een PowerPoint of oefenopgaves. Of de communicatie via blackboard overnemen. Volgens Joep zijn dit soort taken niet eens zo tijdrovend, maar zit het probleem ‘m in de pieken die er zijn. Of docenten zijn met zoveel tegelijk bezig, dat een taakje als een PowerPoint maken even niet te behappen is. Joep: “En een student-assistent kan als aanspreekpunt fungeren die vragen van studenten beantwoordt, voor zover mogelijk. Hij of zij kan daarnaast zaken oppakken die stilliggen of zeer langzaam vorderen. Mijn Academic Director, voor wie ik student-assistent ben, heeft het idee het programma aan te passen, maar weinig tijd om dit uit te werken. Daar ben ik nu mee bezig.”

4. Pas vorm tentamens aan 

En dan is er ook nog zoiets als tentamens maken en nakijken. Moeten we daar ook aan tornen? Barbara ziet dat docenten van haar opleiding (Fiscaal Recht) soms wel tien velletjes per tentamen moeten nakijken. “Wat als je de tentamens inkort en studenten gedurende het semester een aantal keer kleinschalig toetst? Door ze bijvoorbeeld een presentatie over de lesstof te laten voorbereiden? Of je zet student-assistenten in om tentamens na te kijken.”

5. Video- en Gastcolleges

Wat volgens de rechtenstudente ook helpt zijn videocolleges: “Ik heb vooral in mijn bachelor best wat vakken opnieuw gevolgd. Vaak zijn die colleges letterlijk hetzelfde als het jaar daarvoor. Je kunt ze opnemen en online zetten, zodat docenten die hoorcolleges niet iedere keer hoeven te geven. Dit geldt dan wel alleen voor vakken waar ook een werkcollege van is, want anders kunnen studenten geen vragen meer stellen.”

Ook zit er simpelweg veel tijd in het voorbereiden van colleges. Barbara denkt dat je twee vliegen in één klap kunt slaan door mensen uit de praktijk gastcolleges te laten geven: “De docent hoeft dat college niet voor te bereiden, en studenten proeven eens van de praktijk. Ik heb het idee dat veel studenten daar behoefte aan hebben. Dus: laat bij Fiscaal Recht eens iemand college geven die bij een advieskantoor werkt, en een aantal weken later kan je iemand van de Belastingdienst vragen iets te vertellen.”

6. Beloon goed onderwijs

Daphne van Os studeert rechtsgeleerdheid en is voorzitter van studentenfractie SAM. Zij houdt zich net als Rosa van Front bezig met werkdruk onder docenten. Ze is van mening dat er meer aandacht moet komen voor het faciliteren en belonen van kwalitatief hoogstaand onderwijs: “Zolang dat niet gebeurt, krijgt niemand vleugels. Onderwijs wordt niet op dezelfde manier gewaardeerd als onderzoek. Dat terwijl universiteiten in eerste instantie een onderwijsdoel dienen. De oplossing is dus meer aandacht besteden aan faciliteren en belonen van kwalitatief onderwijs.”

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.