Verzet tegen reorganisatieplannen Tilburg Law School

De rechtenfaculteit wil reorganiseren. Dertien instituten moeten worden teruggebracht tot vier. Het wetenschappelijk en onderwijzend personeel ziet het nog niet zitten.

Het roer aan de rechtenfaculteit moet om, stelde Geert Vervaeke dinsdag 27 februari 2018 op de tiende verdieping van gebouw Montesquieu. Zo’n veertig rechtswetenschappers (van PhD’s tot docenten en hoogleraren uit alle hoeken van het gebouw) hadden zich verzameld om in gesprek te gaan over het Strategisch Plan ‘De toekomst meester’, voor de periode 2018 – 2021. Of eigenlijk over de gevolgen van het plan, want het is officieel in december al goedgekeurd.

De financiële levensvatbaarheid van de faculteit staat op het spel, zegt Vervaeke, sinds een jaar decaan van Tilburg Law School (TLS). Komende jaren worden minder studenten uit Brabant verwacht, terwijl er jaarlijks zo’n driehonderd studenten nodig zijn om financieel overeind te blijven. De vraag is volgens Vervaeke niet hoe studenten van boven de rivieren aangetrokken kunnen worden, maar hoe een paar honderd van de vele miljarden mensen wereldwijd zover te krijgen zijn dat ze in Tilburg komen studeren. “We moeten iets doen dat op andere plekken niet wordt gedaan. We hebben smoel nodig.” Studenten moeten worden opgeleid tot ‘architecten van de samenleving’ die de maatschappelijke ontwikkelingen kunnen bijbenen, zo staat in het Strategisch Plan. Hiervoor moet het onderwijs gebaseerd worden op onderzoek. “We zijn een universiteit, geen commerciële organisatie en ook geen hogeschool.” Daarvoor moet eerst het nodige gebeuren, blijkt als Vervaeke de faculteit schetst als uit de kluiten gegroeid. Net zoals er gesneden moet worden in de 12 masteropleidingen en 6 bacheloropleidingen, moeten onderzoeksinstituten eraan geloven. Dertien instituten vechten nu om een stuk van de taart. Vervaeke wil dat men niet concurreert, maar samenwerkt. Het moet bovendien niet gaan om geld, maar om inhoud. “De creativiteit van de faculteit wordt nu belemmerd.”

“Waar kunnen belastingwetenschappers terecht?”

Er moet focus komen. De uitdagingen waar de maatschappij voor staat, laten zich niet oplossen door traditionele, afgebakende rechtsgebieden zoals strafrecht en belastingrecht. Er zijn vier thema’s geformuleerd die leidend moeten worden in onderzoek en onderwijs: Global Justice, Law & Technology, Law & Environment en Law & Security-Safety. Onderzoekers zijn vrij om te kiezen onder welk thema ze gaan werken.

Grote zorgen

De faculteitsraad, met daarin vertegenwoordigers van personeel, stemde 14 december 2017 in met het Strategisch Plan. In dat plan wordt wel geschreven over een inzet op ontwikkelingen als globalisatie en techniek, maar als zodanig worden de vier thema’s niet genoemd. In de notulen van die vergadering duiken de thema’s wel op, als zijnde besproken.

Het wetenschappelijk en onderwijzend personeel heeft echter nog vele vragen. Vanuit het Fiscaal Instituut Tilburg wordt opgemerkt dat het instituut al allerlei goede samenwerkingen heeft lopen. Door de plannen worden die op het spel gezet. En het roept de vraag op: waar kunnen belastingwetenschappers straks terecht? Ook zij houden ze zich bezig met globalisatie en technologie, maar belastingethiek valt niet onder één van de vier thema’s. En wat te denken van strafrecht en ondernemingsrecht? Of een juridisch vraagstuk als de interactie tussen staat en burger?

Vervaeke is er helder over. “Als je een sterke identiteit wil, moet je selecteren en investeren.” De departementen en instituten die er nu zijn – 13 volgens de faculteitsbegroting, waaronder Strafrecht, Privaatrecht, Reflect en INTERVICT – worden opgedoekt, als de plannen doorgaan. Niet omdat Vervaeke van iemand af wil. En evenmin omdat hij dit zelf zo graag wil, benadrukt hij verschillende keren, maar omdat hij ervan overtuigd is dat vrijwel iedereen in de faculteit begrijpt dat het anders moet.

“Worden we nog gehoord, of kunnen we beter een andere baan zoeken?”

Maar hoe kunnen klassieke rechtsgebieden als strafrecht en privaatrecht op hoog niveau onderwezen en onderzocht worden, als er geen departementen meer zijn? Vervaeke: “We moeten een manier vinden om dat te garanderen.” En is het wel nodig om onderwijs en onderzoek langs dezelfde lat te leggen? Onderzoek verandert inderdaad razendsnel, dus wellicht moet daar meebewogen kunnen worden met de tijd, maar onderwijs heeft een stabiel fundament nodig. Studenten die net van het vwo komen, moet een brede basis worden bijgebracht. Vervaeke erkent dit, maar denkt toch dat er geen twee aanpakken nodig zijn.

Het grootste bezwaar dat wordt uitgesproken is wellicht dat de vier onderscheidende thema’s, die TLS op de kaart moeten zetten, niet onderscheidend zijn. Er klinkt een rumoer van bijval. Vervaeke: “Als ze niet onderscheidend zijn, hebben we een probleem.”

Reorganiseren

De vraag die op vele lippen brandt: wanneer moet het zich allemaal voltrekken? Het plan moet per januari 2018 worden geïmplementeerd, zegt Vervaeke. De onrust neemt toe. Er volgt een correctie: hij bedoelde 2019. De schrik neemt nauwelijks af: dat is minder dan een jaar in de toekomst.

Het proces gaat in volle vaart verder. Vanavond praat Vervaeke met hoogleraren die zich over de thema’s hebben gebogen. Daar kan het personeel van de rechtenfaculteit nog op reageren. Docenten en PhD’s willen hierin ook betrokken worden. Bij sociaal recht vragen ze zich zelfs hardop af, of ze nog gehoord worden. Of kunnen ze al beter een andere baan zoeken? Suzan van der Aa, vice-decaan onderwijs, merkt op dat tot nu toe is gekeken vanuit het onderzoek. “We gaan ook nog naar de plannen kijken vanuit de kant van het onderwijs. Een conclusie kan zijn dat we nog een thema nodig hebben.”

“Het is de toekomst van TLS die telt”

Voorop staat wat Vervaeke betreft dat er gediscussieerd wordt over de inhoud, en later pas over de structuur. Zodat men vanuit de inhoud en het gezamenlijk belang kan denken, en niet meteen denkt aan het handhaven van de eigen positie. “Onze eigen positie telt niet, het is de toekomst van TLS die telt.” Er wordt nog nagedacht over het verdere traject om iedereen erbij betrokken te houden, een idee is om pitches te organiseren. Vervaeke: “Als jullie niet in de beweging geloven, veranderen we de beweging. Als ik iets geloof verdedig ik het, maar ik ben hier niet mee getrouwd.”

Toch wordt er wel degelijk nagedacht over de structuur. De vier thema’s liggen op tafel, en terwijl sommigen vrezen voor path dependency, het niet meer verlaten van de ingeslagen weg, stuurt Vervaeke het College van Bestuur een dezer dagen alvast een intentieverklaring tot reorganisatie. Hij wil volgens het boekje werken en zich aan de procedures houden, geen juridische misstappen maken. “Dit doe ik om iedereen het beste te beschermen.” In de zaal wordt ongemakkelijk gelachen.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.