Blockchain maakt vergaderen efficiënt

Aandeelhoudersvergaderingen zijn verouderd en worden niet goed bezocht. Anne Lafarre en Christoph Van der Elst onderzochten of blockchain deze vergaderingen kan moderniseren en aandeelhouders meer betrokken kan maken bij bedrijven.

De wereld heeft de afgelopen anderhalve eeuw niet stilgestaan, toch zijn de vergaderingen van aandeelhouders en bestuurders van vennootschappen nog erg traditioneel. De algemene vergadering van aandeelhouders (AVA), die gemiddeld eens per jaar plaatsvindt, is een fysieke, weinig levendige bijeenkomst met koffie en cake. Veel aandeelhouders komen dan ook niet opdagen, omdat de kosten van stukken lezen, afreizen naar locatie en stemmen nauwelijks opwegen tegen de baten. En bij een gebrek aan animo, blijft een kritische blik vaak achterwege.

Bijkomend nadeel is de ondoorzichtigheid van het proces: vaak is bijvoorbeeld onduidelijk of stemmen, die ter plekke zijn uitgebracht met pen en papier, wel goed in het systeem worden gezet. Het moet anders, en dat kan ook volgens universitair docent Anne Lafarre (Business Law).

Blockchain

Voortaan controleert en beheert een openbaar netwerk van computers de belangrijke informatie van de wereld. Samen met hoogleraar Business Law Christoph Van der Elst onderzocht Lafarre of de blockchain de AVA kan moderniseren, het kostenprobleem kan oplossen en de betrokkenheid van aandeelhouders zo kan doen toenemen. Het antwoord lijkt driemaal ja.

Het kostenprobleem lijkt zelfs volledig opgelost te kunnen worden. Met blockchain kunnen bedrijven decentrale autonome organisaties (DAO’s) opzetten, waarbij aandeelhouders samen alle besluiten kunnen nemen. Er is dan sprake van een voortdurende controle. Op deze manier zijn bestuurders minder belangrijk voor de organisatie, en hoeven zij niet voortdurend gecontroleerd te worden. Maar hoe mooi het idee van zo’n DAO ook lijkt, in de praktijk blijkt er alsnog behoefte aan een centrale autoriteit. Bij een conflict in de besluitvorming komen aandeelhouders er onderling niet altijd uit.

Blockchain moet hier niet ingezet worden om organisatievormen radicaal om te gooien, maar om bestaande stemprocessen te verbeteren. Die kunnen veel betrouwbaarder, sneller en overzichtelijker. Om te stemmen hoeft een aandeelhouder maar een beeldscherm aan te knippen, dus de opkomst zal vermoedelijk verbeteren. Bedrijven hebben verder weinig excuses meer om een AVA achterwege te laten. En in plaats van een jaarlijkse vergadering, kunnen er wellicht meerdere vergaderingen worden georganiseerd, denkt Lafarre, al is het de vraag in hoeverre dan nog van een vergadering kan worden gesproken.

Een website

[caption id=”attachment_114923″ align=”alignnone” width=”100%”> Christoph Van der Elst

Lafarre weet dat de blockchain niet de enige manier is om een AVA beter te regelen, maar het lijkt haar toch echt de beste (want meest veilige) manier die er is: “De informatie staat niet op één door de vennootschap gehouden website, maar verspreid over vele computers.” Punt van zorg is wel, erkent ze, dat een bedrijf op een private blockchain makkelijker eigenhandig de spelregels kan aanpassen. Spelregels zoals de periode waarbinnen gestemd kan worden, de minimale drempel om een besluit geldig te laten zijn en welke aandeelhouders zelf onderwerpen op de agenda kunnen zetten. Maar ook op besloten netwerken is er nog altijd een waarborg tegen verboden praktijken, en dat is natuurlijk het recht: “Als de spelregels tegen het juridische kader of de statuten ingaan, dan is dat niet houdbaar.”

Vervolgonderzoek

Op alle vragen omtrent blockchain en de AVA geeft het verkennende onderzoek van Lafarre en Van der Elst geen antwoord. Er komen dan ook meer artikelen, bijvoorbeeld over waarom blockchain wél het meest geschikte middel is om mee te vergaderen, en hoe de Nederlandse wet aangepast moet worden om gebruik ervan mogelijk te maken. Het reeds gepubliceerde artikel Blockchain Technology for Corporate Governance and Shareholder Activism, is te lezen op SSRN.

_Advertentie.