Zijn we straks onze eigen databaas?

Allemaal mooi en aardig dat internet, maar ondertussen weten de grote techgiganten meer over jou dan jijzelf. Een van de grote namen in de wereld van internet, Tim Berners-Lee, vindt dat het anders moet en hij wil daar persoonlijk voor gaan zorgen. Interessant idee, vindt de Tilburgse datawetenschapper Bart van der Sloot, maar is het ook een goed plan?

Snapchat, Instagram, Twitter, Facebook, we delen onszelf suf op internet. En wat we niet vrijwillig en heel bewust van onszelf delen, is ook bekend. Waar we rijden, waar we lopen, wat we kopen, wat we zoeken en de sites waar we naar kijken. En dit is nog maar een fractie van alle persoonlijke data die rondzweeft op het internet. Dat moet anders, vindt sir Tim Berners Lee. De vorige keer dat hij zo’n gedachte had leidde dat tot het World Wide Web. En ook nu heeft zijn idee handen en voeten, hij weet al wat er moet gebeuren en hoe we het gaan doen. De internetrevolutie heeft velen schathemeltjerijk gemaakt. De oprichters van Amazon, Google, en Facebook bijvoorbeeld. Hun namen zijn genoegzaam bekend, maar minder bekend en ook vele malen minder rijk is de man aan wie ze eigenlijk hun succes te danken hebben, Tim Berners-Lee. Inmiddels Sir Tim Berners-Lee. In 1989 – hij werkte toen bij deeltjesversneller CERN in Genève – schreef hij een voorstel voor het World Wide Web, hij bouwde het en verklaarde het open voor de hele wereld. Daarvoor was er natuurlijk ook al wel internet. Met diensten als email, nieuwsgroepen en bestandsuitwisseling, maar met de komst van het web werd het ineens een stuk interessanter voor gebruik door de mensen thuis en ook voor bedrijven die de mogelijkheden zagen om er geld mee te verdienen. Sindsdien heeft Berners-Lee, naast zijn huidige baan als MIT hoogleraar, leiding gegeven aan het World Wide Web Consortium, de organisatie die de integriteit van het web bewaakt en beheerd.

Webbaas Berners-Lee heeft al verschillende keren eerder zijn zorgen geuit over de richting die het web is opgegaan en de mate van controle door een paar grote techgiganten. Zo zijn veel diensten op internet zogenaamd gratis. Facebook, Twitter, Google, Instagram en zo meer. Zogenaamd, want in feite betaal je er wel voor. Niet met geld, maar met persoonlijke gegevens. Dat kun je op zich een eerlijke deal vinden. Tegelijkertijd heeft het door de grootte van die bedrijven en de hoeveelheid persoonlijke data die bijeengebracht wordt, bedenkelijke vormen aangenomen. Niet alles wat Facebook of Google van je weet zou je op straat willen zien liggen, of in handen van malafide figuren.

Eigen beheer

Gelukkig meldde Berners-Lee een paar weken geleden dat er een oplossing is voor het privacyprobleem en dat hij tijdelijk vrij neemt van zijn andere taken om een bedrijf te bouwen die dat gaat aanbieden. Die oplossing heet volgens hem Solid (Social Linked Data), een platform waar jouw data door jezelf wordt beheerd. Van persoonlijke info tot foto’s, locatiegegevens, boodschappen, of bijvoorbeeld hartslagdata – alles wat er maar van jou te weten is – gaat niet direct naar app-makers, maar wordt opgeslagen in je POD (Personal Online Data storage) waarbij jij bepaalt wie nou precies wat van jou mag weten. Dat is in ieder geval de bedoeling.

In ware Steve Jobs-stijl beschijft Berners-Lee gloedvol hoe zonnig en privacyveilig hij de toekomst ziet

In ware Steve Jobs-stijl beschijft Berners-Lee in een blogpost gloedvol hoe zonnig en privacyveilig hij de toekomst ziet. “Solid unleashes incredible opportunities for creativity, problem-solving and commerce. It will empower individuals, developers and businesses with entirely new ways to conceive, build and find innovative, trusted and beneficial applications and services.” Hij zal zijn tijd en energie nu vooral in zijn bedrijf Inrupt steken en hoopt daarmee een nieuwe internetrevolutie te starten. Het zal hard werken zijn, schrijft hij in zijn post, maar hij heeft goede hoop: “I’m incredibly optimistic for this next era of the web.”

Weeffout

De Tilburgse big data en privacy-onderzoeker Bart van der Sloot zou dat optimisme graag ook hebben, zegt hij. “Dat een grote naam als Tim Berners-Lee dit initieert heeft een enorme symbolische werking. Er wordt wel gezegd dat het een weeffout van het internet is dat je persoonlijke gegevens niet veilig zijn. Dat een man als hij zegt dat dat structureel moet veranderen, lijkt die gedachte te bevestigen. Tegelijkertijd heb ik ook een aantal vragen: kan dat nog wel, hoe gaat dit verder? Dat moeten we nog maar afwachten.”

“De plannen tot nog toe blinken niet echt uit in concreetheid”

De datawetenschapper vraagt zich af of het misschien niet al te laat is voor zo’n gebruikersrevolutie en bovendien of het überhaupt wel mogelijk is. “Het kernidee hierachter, de gebruiker controle over eigen data te geven, daar heb ik hele grote moeite mee. Hoe ver gaat dat, soms is het namelijk ook belangrijk om gegevens over elkaar te hebben. Veel informatie is ook al vrijelijk beschikbaar, hoe wil je dat controleren? Bovendien werken veel organisaties vooral met afgeleide data, zou je daar dan ook controle over hebben?” Er zijn nog veel onduidelijkheden, zegt hij, “de plannen tot nog toe blinken niet echt uit in concreetheid.”

Immense inspanning

Los van de vraag hoe persoonsgegevens beheerd moeten worden, is het ook de vraag of dat voor een mens wel doenbaar is, oppert Van der Sloot. Programma’s, apps, alle toepassingen zijn tegenwoordig data gedreven. “Het idee dat ik dat allemaal zelf zou moeten controleren, dat vraagt een immense inspanning. Ik weet niet of ik dat zelf wel zou kunnen.” Het heeft ook een mogelijk veiligheidsprobleem, wat als je persoonlijk digitale datakluis wordt gehackt? Dan zou in een klap je digitale identiteit tot in je diepste ziel worden blootgelegd. Daarbij vergeleken zijn de afgelopen grote Facebook hackschandalen kinderspel. “Zo kan het idee van controle juist een omgekeerd effect hebben,” erkent Van der Sloot.

Ondanks die grote twijfels vindt Van der Sloot het toch een interessant initiatief. Als er iemand is die veranderingen in de internetwereld kan teweegbrengen, dan is dat Tim Berners-Lee, stelt hij. “Het is wel een heel Amerikaanse manier van denken, dat je controle moet hebben. Maar het probleem van informatie is dat het heel moeilijk te controleren is. Het is dus een belangrijk signaal dat Berners-Lee met dit initiatief komt, maar of het een effectieve oplossing zal zijn voor de gedachte dat er een weeffout zit in het internet valt te bezien.”

Bij de opening van de Olympische Spelen in Londen in 2012 kreeg Berners-Lee al een eerbetoon

Sir Tim Berners-Lee – THIS IS FOR EVERYONE – NeXTcube from Serge K. Keller ❦ on Vimeo.

_Advertentie.