“ECB in wurggreep groepsdenken”
De financiële crisis is alweer een paar jaar voorbij. Toch zijn de crisismaatregelen van de Europese Centrale Bank nog steeds van kracht. Komt er met het vertrek van ECB-president Mario Draghi in november dan eindelijk een einde aan het exorbitante stimuleringsprogramma?
1. Professor Eijffinger, u waarschuwde al vaker dat de stimuleringsmaatregelen door de centrale banken moeten worden afgebouwd. De schuldenberg wordt te groot en lenen is te goedkoop, wat risicovolle investeringen in de hand werkt. 2019 zou het jaar zijn waarin zou worden afgebouwd. Toch gebeurt dat niet. Hoe komt dat?
“We hadden het er onlangs ook over bij BNR. Klaas Knot, president van onze centrale bank, gaf recent te kennen dat we toch maar niet te snel moeten stoppen met het opkopen van staatsobligaties en het kunstmatig laag houden van de rente. Volgens sommigen maakte hij daarmee een draai van 180 graden. Dat valt wel mee, denk ik, hij is niet zo’n hardliner, zo’n havik als sommigen denken. Wel is het tekenend en hij staat ook niet alleen.”
2. Wat is de reden dat Knot en andere bankdirecteuren op hun schreden terugkeren?
“De geopolitieke situatie. Brexit, Trump, China, de situatie in het Midden Oosten, protesten in Frankrijk, onwil om te hervormen bij Italië en een afvlakkende groei van de economie zijn allemaal factoren die voor onzekerheid zorgen. De angst is dat stoppen met stimuleren de druppel is die kan zorgen voor een nieuwe crisis.”
3. Is dat terecht?
“Ik denk van niet. Je moet toch een keer normaliseren en er is natuurlijk altijd wel iets aan de hand in de wereld. En voor onder meer de pensioenen is het van levensbelang dat de langetermijnrente gaat stijgen. Probleem is echter dat er nu helemaal geen haviken, maar vooral duiven op de belangrijke posities zitten. Draghi is een duif, de ECB-hoofdeconoom Peter Praet ook. Bij de ECB praten ze elkaar allemaal na en zitten ze vast in de wurggreep van groepsdenken, dat is althans mijn indruk.”
4. Komt er verandering wanneer Draghi wordt vervangen?
“Het is van groot belang wie de vervanger wordt, maar er is nog helemaal niets bekend. Lang kan de benoeming niet meer duren, de nieuwe president moet toch ingewerkt worden en voor Draghi is het na de zomer voorbij. De vicepresident is nu een Spanjaard, Luis de Guindos. Een ongeschreven regel is dat er naast een Zuid-Europese topman altijd een Noord-Europeaan komt te staan. De keuze is echter beperkt. Een Duitser zou niet onlogisch zijn, ware het niet dat de mogelijke kandidaat, Jens Weidmann van de Deutsche Bundesbank, wel erg uitgesproken is. Een Nederlander zou kunnen. Klaas Knot, of anders, mocht men een keer afwijken van het dogma dat het altijd een bankier moet zijn, Jeroen Dijsselbloem. Ik zou het niet raar vinden.”
5. Zouden Nederlanders geen kwaad bloed zetten bij de zuidelijke landen?
“Het is juist nodig te ontnuchteren en normaliseren. De overschotlanden moeten investeren en de tekortlanden moeten hervormen. Dijsselbloem heeft daarbij al goed werk geleverd. De Grieken waren niet blij met zijn strenge opstelling, maar Griekenland is geen grote speler en het is ook alweer een poosje geleden.”
Advertentie.
