“We hebben een brandblusser nodig”

Topeconoom Sylvester Eijffinger is één van de CDA-prominenten die pleidooi houden voor een Europees schokfonds. Wil hij daarmee ook zeggen dat er opnieuw grote schokken zijn te verwachten?

1. Professor Eijffinger, alles gaat toch crescendo met de economie vandaag? Is het niet een beetje voorbarig om al met de kuur te komen nog voordat de ziekte zich aandient?

“Zeker niet. De economie draait nu weer goed, maar we zijn nog maar nauwelijks toegekomen aan het implementeren van een nieuwe structuur die een nieuwe diepe crisis kan voorkomen. Daartoe reken ik zo’n schokfonds. We moeten vooruit kijken.”

 2. Ah, dus er is nu nog niets aan de hand?

“Dat zou ik nu ook weer niet beweren. De Europese Centrale Bank pompt nog steeds geld in de economie en dat geldt ook voor de Federal Reserve System in de Verenigde Staten. De economische groei die we nu zien is voor een deel kunstmatig. Het is wachten op de correctie en met de grillige politiek van Trump en Brexit is het zeer waarschijnlijk dat die correctie snel een keer gaat komen. De vraag is alleen wanneer. Let wel, een dipje is onvermijdelijk en enige afkoeling van de economie is helemaal niet erg. Het is alleen zaak dat het niet weer uitmondt in een diepe crisis. Een schokfonds kan helpen om die crisis te voorkomen.”

 3. Wat is precies jullie plan?

“Er zijn wel instrumenten om de economie van de Eurozone als geheel te stimuleren, dat gebeurt nu ook via het opkoopprogramma van de ECB, maar we hebben ook een brandblusser nodig om meer lokale brandjes te blussen, voordat ze overslaan en veel groter worden. Wij economen spreken dan van idiosyncratische economische problemen, die in het beginstadium alleen voor een bepaald land of gebied gelden. Een land met een specifiek economisch probleem kan dan aankloppen bij het schokfonds.”

 4. Over wat voor problemen hebben we het dan?

“Een bekend probleem in Nederland is bijvoorbeeld de huizenmarkt. Onder meer door het lage aanbod en de hypotheekrenteaftrek liggen de huizenprijzen hier veel hoger dan elders in Europa. Die prijzen tuimelen ook veel harder naar beneden bij een crisis. Nu is Nederland erg rijk en hebben we niet snel hulp nodig, maar in het uiterste geval zouden we kunnen aankloppen bij zo’n fonds, bijvoorbeeld om aannemers en bouwvakkers aan het werk te houden. Hadden we eerder zo’n schokfonds gehad, dan zaten we nu niet met zo’n gigantisch tekort aan bouwers.”

5. In de praktijk zullen vooral de armere, zuidelijke landen gebruik moeten maken van zo’n fonds. Gaat dat er wel door komen gezien het anti-Europese sentiment van partijen als FVD?

“Het is voor ieders bestwil dat het er komt en je ziet dat door Trump en Brexit de anti-Europese stem steeds meer marginaal wordt. En belangrijk is ook om te communiceren dat rechten samengaan met plichten. In die zin ben ik het eens met Wopke Hoekstra’s lezing aan de Humboldt universiteit, waar ik nog professor was. Het is geven en nemen. Zou Nederland bijvoorbeeld in de problemen komen, dan is het niet raar dat er bij steun ook wordt geëist dat de huizenmarkt structureel moeten worden verbeterd. En zo geldt het zeker ook voor andere landen, zoals Italië, die nodig moeten hervormen.”

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.