Deze overheid regeert als Dagobert Duck

Komt de huidige generatie afstudeerders nog wel aan een huis met stijgende studieschulden en gelijkblijvende lonen? Onze Tilburgse topeconoom Sylvester Eijffinger vindt dat het roer zo snel mogelijk moet worden omgegooid.

1. Professor Eijffinger, begrijpt u het nog? Het geld klotst tegen de plinten, horen we overal, maar het lijkt erop dat onze studenten en starters er helemaal niets van terug zien

“Dat is helaas het geval en de oorzaak ligt simpelweg bij de beleidskeuzes gemaakt in Den Haag. Weet je, Nederlandse politici blijven calvinisten, en dan heb ik het ook over de katholieken van beneden de rivieren. Ik kan het moeilijk anders begrijpen. Het FD heeft het onlangs mooi laten zien. Uitgerekend de VVD heeft de lasten vooral bij de burger gelegd om de overheidsfinanciën op orde te houden en de staatsschuld te verkleinen.”

2. Is dat niet voorbeeldig om een kleine staatsschuld te hebben?

“Het klinkt misschien mooi, maar de calvinisten zijn aan het overdrijven. We hebben nu tien procent overschot op de lopende rekening. Overschot! Er is op dit moment een negatieve rente op de kapitaalmarkt. Dat betekent dat aflossen helemaal geen zin heeft. Daar komt bij dat tegenover onze toch al kleine staatsschuld een heleboel bezittingen staan: vliegvelden, infrastructuur, grond, noem maar op. De waarde hiervan is waarschijnlijk ook al groter dan de schuld. Kortom: de overheid is aan het oppotten, maar wat moet een overheid met kapitaal? Een overheid is er niet om kapitaal te vergaren als Dagobert Duck, maar om te herverdelen.”

3. Wat zou u willen zien dat onmiddellijk op een andere manier wordt herverdeeld?

“De Commissie Van Rijn komt met een advies om bèta en technische opleidingen te versterken en stante pede besluit onderwijsminister Ingrid van Engelshoven om geld weg te halen bij andere universiteiten. Hoezo moeten alfa en gamma studies betalen voor bèta en techniek? Ten eerste valt helemaal niet zo makkelijk meer uit te maken welke universiteiten een technisch profiel hebben en welke niet – kijk bijvoorbeeld naar onze opleiding voor Data Science. Ten tweede is het nu helemaal niet nodig om de andere studies verder uit te kleden en de werkdruk weer op te laten lopen. Er is geld genoeg. Miljoenen. Zo ligt er ook nog een miljard op de plank van het ingevoerde leenstelsel. Dat kan je zo gebruiken!”

4. Zou het ook een idee zijn om studieschulden kwijt te schelden? Dan kunnen afstudeerders tenminste een hypotheek krijgen en een huis kopen, nu een studieschuld niet meer geheim kan blijven voor de banken door maatregelen van de DUO?

“De vorige onderwijsminister Jet Bussemaker wilde destijds niet dat de schuld werd geregistreerd door het BKR. BKR was bereid een studieschuld maar deels als schuld in de boeken te noteren, omdat het niet zomaar een consumptieve schuld is, maar ook een verantwoorde investering in human capital. Bussemaker wilde echter andere partijen meekrijgen voor het leenstelsel, vandaar dat ze afzag van registratie bij het BKR. En nu zie je dat het alsnog gebeurt door een ander, en de hele schuld wordt meegenomen door banken. Toch ben ik niet voor kwijtschelding. Dan bevoordeel je een bepaalde groep. Ik ben ervoor de pijn eerlijk te verdelen over de generaties.”

5. Wat zouden we wel voor de huidige generatie studenten kunnen doen?

“Nog zo’n belofte was de rente op studieleningen zo laag mogelijk te houden. Ook daar werd al aan getornd en neem van mij aan dat er weer politici zullen komen die de rente ‘marktconform’ willen maken om de overheid te spekken. Laten we nu vastleggen dat we de rente niet verhogen, dat is het minste dat we kunnen doen. Want van de beloofde investeringen die zouden worden gedaan, is niets terecht gekomen.”

_Advertentie.