Twee paden

We hebben het niet altijd in de gaten, maar in ons dagelijkse leven maken we tientallen keuzes. Sommige van deze keuzes zijn klein en schijnbaar onbenullig: wat eten we vanavond? Ga ik op de fiets of met de bus naar college? Ga ik vanavond sporten, of op stap? Anderen zijn groot en belangrijk: welke studie ga ik doen? Welke baan kies ik?

Elke keuze die we maken verandert de koers van ons leven. Halen we ons diploma? Zijn we gelukkig in onze baan? Ontmoeten we de liefde van ons leven op die bus naar het college, in de kroeg of in de sportschool?

Iedere keuze die we maken is als het inslaan van een pad en als we eenmaal zijn gaan lopen, kunnen we niet meer terug. Dit is de analogie die Robert Frost gebruikte in zijn bekende gedicht ‘The Road not taken’. De spreker in dit gedicht schetst een situatie waarin twee paden, twee keuzes, zich voor hem uitstrekken. Na het zorgvuldig overwegen van de opties, kiest hij uiteindelijk één van de paden. In het laatste stanza van het gedicht oreert hij jaren later:

I shall be telling this with a sigh

Two roads diverged in a wood and I-

I took the one less travelled by

And that has made all the difference

Dit gedicht wordt vaak aangedragen als een pleidooi voor non-conformiteit. Dat het juiste pad het pad is dat het minst betreden is. Het suggereert dat het juiste pad na zorgvuldig overwegen kan worden gevonden: dat we de paden voor ons moeten bestuderen en vergelijken om uiteindelijk tot een juiste keuze te komen. Dat we ons leven kunnen doortreden als een meerkeuzetoets: als we genoeg studeren, als we kritisch genoeg nadenken kunnen we de juiste antwoorden achterhalen. Het is een manier waarop ik tevergeefs geprobeerd heb veel keuzes in mijn leven te maken. Het leven is namelijk geen meerkeuzetoets.

Er is een tweede interpretatie van dit gedicht van Robert Frost. Een interpretatie die ons helpt in het maken van lastige keuzes. Deze interpretatie merkt op dat de beide paden in Robert Frosts gedicht volgens de verteller identiek zijn, dat niet één pad meer betreden is dan het ander. Het merkt op dat de verteller besluit om het ene pad in te slaan, maar zichzelf vertelt dat hij op een andere dag het andere pad zal nemen, wetende dat dit nooit zal gebeuren. Het prikt door de leugen van de verteller heen, doet ons realiseren dat hij op de gok één van de twee paden insloeg. Het zet het bekende laatste stanza van het gedicht in een andere context, een waarin hij pas aan het einde van het pad zijn keuze rationaliseert met een zucht, stiekem altijd zich afvragend wat er aan het einde van het andere pad lag. Aan het einde van de titelgever van het gedicht: ‘The road not raken.’

Keuzes maken is lastig. Sommige keuzes kunnen we makkelijker maken door lijstjes te maken met pluspunten en minpunten, door anderen te vragen om hulp, door naar ons hoofd of juist ons hart te luisteren. Er zullen soms echter momenten zijn dat we ons voelen als de verteller in het gedicht van Robert Frost: twee paden strekken zich voor ons uit, en er is geen manier om te bepalen waar ze uitkomen. Het enige wat we kunnen doen is er één op goed geluk inslaan en het ander voor altijd achterlaten. Waar we ook uitkomen, het is beter dan te blijven staan. De enige manier vooruit is om een keuze te maken, een pad in te slaan.

Of dat nou het minst betreden pad is, of niet.

_Advertentie.