Kroniek van gebroken beloftes

Het klonk zo mooi. Studenten zouden hun basisbeurs verliezen, maar in ruil daarvoor zou er maar liefst 1 miljard euro in het hoger onderwijs geïnvesteerd worden. Daarnaast zouden studenten die wel hun basisbeurs verloren, maar nog niet konden profiteren van de opbrengsten van het leenstelsel gecompenseerd worden. Zij kregen een studievoucher en daarnaast zouden universiteiten uit hun eigen reserves al geld gaan investeren: de zogenoemde voorinvesteringen.

Strikkers banner

Al snel bleek dat het miljard geen miljard zou zijn. VVD, PvdA, D66 en GroenLinks hadden voor het gemak alvast een bezuiniging van 200 miljoen euro op de studenten-ov-chipkaart ingeboekt die ze niet kon waarmaken. Bovendien werd al snel duidelijk dat door de kwijtschelding van schulden die mensen niet kunnen betalen, de opbrengsten op de lange termijn niet meer dan 620 miljoen euro zouden zijn. Maar ach: 620 miljoen klinkt natuurlijk bij lange na niet zo lekker als 1 miljard.

Of de voorinvesteringen nu ook daadwerkelijk nut hebben gehad, is ook maar de vraag. De Algemene Rekenkamer berekende dat niet eens de helft van de beloofde 600 miljoen euro aan voorinvesteringen daadwerkelijk een bewijsbare verbetering van het onderwijs opleverde. Daar komt nog bij dat Tilburg University braaf meer dan 90 procent van haar voorinvesteringen daadwerkelijk op tijd investeerde, maar aan de UvA was dat bijvoorbeeld nog niet eens twee derde. Dat geld wordt nog wel uitgegeven, maar  daar profiteren studenten waarvoor die voorinvesteringen bedoeld waren niet meer van. Zij zijn inmiddels afgestudeerd, als het goed is.

“Op papier wordt alles op alles gezet om nog een debacle zoals met de voorinvesteringen te voorkomen” 

De voorwaarden die minister van Engelshoven nu aan de studievoucher verbindt lijken zo scherp, dat ze erop uit is dat studenten hem niet gebruiken. Studenten mogen hem namelijk pas vijf tot tien jaar na het afronden van hun studie inzetten. Onder het mom van ICT-problemen voor DUO verbiedt ze studenten die hun bachelor halen om de tegoedbon van 2.000 euro in te zetten voor hun master. Dat zou een jaar collegegeldvrij studeren betekenen. Wanneer studenten die voucher nu verplicht moeten inzetten voor een tweede studie, is het slechts een druppel op een gloeiende plaat. Een tweede studie kost namelijk al gauw 10.000 euro.

“Daarmee laat deze minister studenten voor de zoveelste keer in de kou staan” 

Het belangrijkste voor studenten zijn echter de kwaliteitsafspraken. Daarin wordt per universiteit vastgelegd wat studenten terugkrijgen van het geld dat ze hebben ingeleverd. Niet alleen mogen studenten daarover meebeslissen, de minister vraagt ook de onderwijskeurmeester NVAO om te checken of het onderwijs er wel echt mee verbeterd wordt. Kortom: op papier wordt alles op alles gezet om nog een debacle zoals met de voorinvesteringen te voorkomen

In de praktijk is dat anders, zo bleek deze week. De NVAO had een vernietigend oordeel geveld over de plannen van de TU Delft. Er lag ‘feitelijk geen plan’, schreef de NVAO. Desalniettemin keurde de minister de Delftse plannen goed. Ze had een ‘verhelderend’  gesprek met het universiteitsbestuur gehad en dat had haar overtuigd. Wat Delft anders gaat doen dan ze in haar plannen opschreef, wilde de minister niet zeggen, ook niet toen GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld daar expliciet om vroeg. En daarmee laat deze minister studenten voor de zoveelste keer in de kou staan.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.