Tilburgse studente ontvlucht Hongkong: ‘Ik pakte ’s nachts de boot’

Tientallen Nederlandse studenten hebben vorige week Hongkong verlaten op advies van de universiteiten. Door de aanhoudende anti-regeringsprotesten en de toename van geweld rondom universiteiten is het er niet meer veilig. Tilburgse studente Benthe Vrijsen zag met eigen ogen hoe de campus waar ze woonde een ‘wapenfabriek’ werd. Voor haar eigen veiligheid zit ze inmiddels in Bangkok. Univers belde met haar: “Het leek op een oorlogsgebied.”

Foto: Wouter Sterrenburg

Het moest een leuke en leerzame tijd worden in het buitenland. Derdejaarsstudente Benthe Vrijsen ging naar Hongkong voor de perfecte mix tussen China en het westen. “Het paste precies in mijn straatje,” vertelt de studente Liberal Arts & Sciences aan Univers. “Ik doe een major in Business and Economics. Hongkong is de ideale plek om daar nog meer over te leren.”

De Tilburgse studente besloot haar minor te doen aan de Chinese University, een half uur buiten het centrum van de stad. “De campus was mooi groen, uitgestrekt en lag op een heuvel. En in de stad zelf was zoveel te doen.”

Maar na tweeënhalve maand in Hongkong gaat het mis. Begin oktober voeren de Hongkongse autoriteiten de zogenoemde ‘Anti-Mask Law’ in, die demonstranten verbiedt gezichtsbedekkende kleding te dragen. Vanaf dan begint Benthe te merken dat de onrust aanzwelt en ook haar campus bereikt. “Onze metrolijn naar de stad ging plat en op een gegeven moment werden ook de kantines op de campus gesloten. Ik voelde me beperkt, maar binnenshuis was het leven nog prima,” vertelt Benthe.

Foto: privécollectie Benthe

Benthe vlucht naar Macau

Begin november werden de anti-regeringsprotesten nog heviger. Demonstranten werden boos nadat volgens hen een 22-jarige student overleed door toedoen van de politie. De man viel van een parkeergarage nadat de politie traangas afgevuurd zou hebben. Vervolgens deden zich steeds weer nieuwe incidenten voor, wat telkens leidde tot meer onvrede en woede bij de demonstranten.

“Ik zat in Singapore toen de politie drie mensen beschoot,” vertelt Benthe. De studente kreeg het advies om in Singapore te blijven, maar dat kon niet. Een dag na de beschietingen vloog ze terug naar Hongkong, waar ze direct overstapte op de boot naar Macau (net als Hongkong een speciale bestuurlijke regio van de Volksrepubliek China). Daar was het rustig.

Benthe: “In Macau hebben we flink ingekocht omdat veel winkels in Hongkong dicht waren. Vooral instant noedels en melk (met melk kun je je ogen behandelen tegen traangas, red.). Je moest op alles voorbereid zijn.”

Chinese University werd ‘wapenfabriek’

Vorige week woensdag werd bekend gemaakt dat de rest van het semester per direct zou worden gecanceld. Dat kwam onder meer omdat de universiteit, waar Benthe tot voor kort colleges had gevolgd, een dag eerder het toneel was geweest van heftige confrontaties met de oproerpolitie.

“Die nacht pakte ik de boot terug om mijn spullen op te halen.” Door ’s nachts te reizen hoopte Benthe de gewelddadige protesten te omzeilen. “Rond vier uur ’s nachts kwamen we aan. De taxi reed maar tot aan de wegversperring. Daar stonden honderden mensen in het zwart en zelfs iemand met een zeis. De sfeer was grimmig maar de demonstranten waren heel aardig.” Pas nadat ze hun studentenkaart hadden laten zien en hun tassen gecheckt waren konden ze de campus op lopen.

“Er hing een constante geur van wasbenzine en wegen waren glad. Er waren flink wat molotovcocktails gegooid.” Eerder die maand zag Benthe met eigen ogen hoe de demonstranten in korte tijd een geïmproviseerde molotovcocktailfabriek hadden opgetuigd. “Demonstranten zijn weleens naar vrienden van mij toegelopen om te vragen of ze de flesjes mochten hebben als hun biertje op was.” Volgens de politie was de Chinese University in een mum van tijd een ‘wapenfabriek’ geworden.

“Ze gingen structureel te werk. Van vrienden hoorde ik dat ze op de atletiekbaan aan het oefenen waren om met molotovcocktails te gooien en te vechten met stokken. Het leek wel een trainingskamp.”

“Je komt in een soort overlevingsstand”

Op de campus hing volgens Benthe een ‘rare vibe’. “Mensen stonden op de uitkijk of lagen midden op straat te slapen.” Terwijl ze over de campus liepen zagen ze dat er overal geïmproviseerde muurtjes waren gebouwd. “De stenen daarvoor kwamen rechtstreeks uit de stoep. Ze werden ook gebruikt om mee te gooien.”

Midden in de nacht haalde Benthe haar spullen op en reisde ze af naar een veiliger stadsdeel. “Via-via had ik geregeld dat ik bij een gezin in huis kon slapen. Dat was een hele opluchting, want inmiddels zijn er zoveel traangasbommen op de campus afgevuurd dat je lichaam het simpelweg niet meer aankan. We mogen er ook niet meer komen.”

Foto: privécollectie Benthe

Benthe kan minor toch afronden

Zondagavond liet de Tilburgse studente Hongkong achter zich en reisde ze af naar Bangkok. “Je komt in een soort overlevingsstand, dus ik hakte snel de knoop door.” Haar tijdelijke verblijf is op loopafstand van de bieb.

“Ik heb geluk. De docenten aan de universiteit in Hongkong zijn heel flexibel en begripvol.” De vijf eindopdrachten die ze nog moet maken kunnen op afstand ingeleverd en beoordeeld worden. “Als ik dagelijks in de bieb zit dan red ik dat wel.”

“Als mensen bang zijn verspreiden geruchten zich razendsnel”

Nu de onrust achter de rug is, dringt het langzaam allemaal tot Benthe door. “Ik besef dat het echt een gekkenhuis is geweest. De rust kon binnen een paar minuten compleet omslaan. Mensen waren bang en op zulke momenten verspreiden geruchten zich als een lopend vuurtje. Ik vroeg mezelf steeds af of het veilig was om terug te keren naar de campus, maar eigenlijk wist ik totaal niet waar ik aan toe was. Het was echt heel bizar.”

Kritiek op politie Hongkong

De meeste demonstranten hebben de universiteitscampussen inmiddels onder politiebegeleiding verlaten. Alleen in de Hong Kong Polytechnic University bevinden zich nog een kleine honderd mensen. Ze zijn bang om te worden vervolgd en zoeken wanhopig naar een uitweg.

Meerdere landen uitten de afgelopen dagen ook kritiek op het handelen van de Hongkongse politie. De Amerikaanse Senaat nam woensdag unaniem een wet aan, waardoor functionarissen in China en Hongkong gestraft worden als zij zich schuldig maken aan mensenrechtenschendingen. Ook nam de Senaat een wet aan die de export van traangas, pepperspray, rubberkogels en stroomstootwapens – middelen die de politie gebruikt om demonstranten aan te vallen – verbiedt. De Amerikaanse bemoeienis wordt door China veroordeeld.

_Advertentie.