CSAI-studenten: ‘Betaal ik hier mijn collegegeld voor?’

Het loopt allesbehalve op rolletjes bij de bacheloropleiding Cognitive Science & Artificial Intelligence (CSAI). Studenten ervaren problemen met docenten en moeten soms maandenlang wachten tot hun minor wordt goedgekeurd. TSHD wijt de problemen aan de spreekwoordelijke kinderziektes en de hele hoge werkdruk.

Illustratie: Bas van der Schot

Het zou het paradepaardje worden van de Tilburg School of Humanities & Digital Sciences (TSHD). De nieuwe opleiding CSAI, die in de zomer van 2017 begon, moest de nieuwe koers van de faculteit bevestigen: de geesteswetenschap hand in hand met moderne technologie. Het doel van de faculteit: vijftig procent meer bachelor studenten in 2021, ten opzichte van 2017.

De studentenaantallen van CSAI groeien gestaag. Zo begonnen er in 2017 ongeveer zestig studenten aan een zogenoemde ‘pilot’ van het departement Communicatie- en Informatiewetenschappen. Begin dit jaar werd CSAI een erkende bacheloropleiding van een nieuw opgericht departement, namelijk: Department Cognitive Science & Artificial Intelligence (DCA). Sinds het begin van de pilot zijn de toelatingen voor de inmiddels erkende bacheloropleiding bijna verdrievoudigd.

De wisseling van departement, de verandering van pilot naar erkende bacheloropleiding en de flinke groei van het aantal studenten zorgen volgens meerdere derdejaarsstudenten CSAI voor enorme problemen. Univers sprak met twee van hen. Beide luiden de noodklok in de hoop de situatie voor latere lichtingen te verbeteren.

Studenten ontevreden met docenten

Volgens Heleen speelt de grote hoeveelheid studenten de opleiding in het tweede jaar al parten. In dat jaar heeft de faculteit voor een van de vakken geen docent in dienst kunnen nemen. Daarom werd een PhD-student van de Universiteit Leiden gevraagd. “Het gaat om een ervaren docent die al meerdere jaren hetzelfde vak geeft aan de Universiteit Leiden, met goede cursusevaluaties,” laat opleidingsdirecteur van CSAI, Marie Postma, in een e-mail aan Univers weten.

Tilburgse studenten ervaarden dat anders. Heleen: “Je kon merken dat hij niet wist waar hij het over had. Hij stond zwetend voor de klas en kon geen zin afmaken.” Volgens haar nam hij ook zijn studenten niet serieus en kreeg niemand een onvoldoende. “Je kon hem makkelijk ompraten, om het zo maar te zeggen.”

De PhD-student die het vak Human Computer Interaction gaf deed dat als freelancer. De looptijd van zijn klus bij Tilburg University werd niet verlengd. Volgens Postma was een deel van de studenten niet tevreden met de inhoud die de docent aan het vak heeft gegeven. Ze laat weten dat er inmiddels een nieuwe collega is aangenomen en de inhoud van het vak is aangepast.

“Na 7-8 colleges houden we op, meer tijd heb ik niet”

Dat er weinig beschikbare docenten zijn merkte Heleen ook voor een derdejaars vak, waar een andere PhD-student slechts enkele weken van tevoren voor werd gevraagd. “In het eerste college zei hij dat hij daardoor niets had kunnen voorbereiden: ‘Het is voor mij ook heel lang geleden dat ik in deze taal heb geprogrammeerd. Toen ik zeventien was of zo. We gaan het samen uitvinden.’”

Bovendien werd er één keer per maand geen college ingeroosterd. “‘Na zeven of acht colleges houden we op,’ zei hij, ‘meer tijd heb ik niet.’” Heleen vertelt dat de PhD-student niet meer kon bieden dan een groepsbijeenkomst via skype.

Beide studenten hadden wel het gevoel dat de docent al zijn vrije uren stak in de klas die hij plotseling was gevraagd les te geven. “Hij was aardig,” licht Heleen toe. “Maar je kunt het als universiteit niet maken dat een docent soms geen tijd heeft om studenten les te geven. Waar betalen we dan ruim tweeduizend euro collegegeld voor?”

De docent waar het hier over gaat blijkt samen te werken met de Universiteit van Twente. Hij moet daardoor een deel van zijn werktijd fysiek in Enschede aanwezig zijn. Postma: “Daar is bij de opzet van het vak rekening mee gehouden.”

De betreffende docent laat aan Univers weten dat hij daardoor überhaupt maximaal elf colleges zou kunnen geven, maar dat dat voldoende zou moeten zijn voor een keuzevak.

Illustratie: Bas van der Schot

‘Hoge werkdruk binnen technische programma’s aan TiU’

In de eerste drie jaar van de nieuwe opleiding CSAI zijn er een aantal docenten vertrokken. Volgens Postma gaat het in de meeste gevallen om docenten die kozen voor een baan buiten het onderwijs, uit onvrede over de werkdruk. De PhD-student die als freelancer voor de klas stond, koos ervoor om te stoppen met masterclasses binnen een onderzoeksproject vanwege de werksfeer.

(Oud-)medewerkers willen niet veel kwijt over de sfeer op de werkvloer bij de opleiding en het overkoepelende departement. Na vragen van Univers wilde de opleidingsdirecteur alleen kwijt dat er “zeker sprake is van een hele hoge werkdruk binnen onze technische programma’s. Bij een oplossing van de situatie is zowel het faculteitsbestuur als ook het College van Bestuur betrokken.” Het probleem zou landelijk spelen.

Examencommissie doet ruim maand over beoordelen minoraanvraag

De eerste lichting CSAI-studenten ervaarden door de jaren heen steeds meer problemen. Zo werd de keuze van de ‘vrije’ minor na het tweede jaar ingeperkt. Sinds de pilotopleiding in de zomer van 2019 definitief is omgezet naar een erkende bachelor, moet de ‘vrije minor’ namelijk voldoen aan de normen van de Kunstmatige Intelligentie Opleidingen Nederland (KION). Opleidingsonderdelen van de minor moeten daardoor inhoudelijk aansluiten bij de eindtermen van de bachelor.

Daarom moet de minoraanvraag van studenten eerst voor advies langs het departement en vervolgens naar de examencommissie. De termijn om te reageren op een aanvraag bedraagt volgens de examencommissie vier weken.

“Examencommissie TSHD bijzonder zwaar belast”

Volgens Student Party Dante zijn er zeker tien studenten die langer dan zes weken hebben moeten wachten op een reactie. “Ik heb mijn eerste aanvraag ruim voor de zomervakantie ingediend en het heeft twaalf weken geduurd tot deze werd goedgekeurd,” vertelt Heleen gepikeerd. De studentenfractie is op de hoogte van de problematiek en heeft deze aangekaart in de faculteitsraad.

Van de tien studenten kregen er zes serieuze problemen met andere universiteiten. Twee studenten zijn inmiddels met de opleiding gestopt.

‘Minoraanvraag verplicht langs departement’

Dat een aanvraag eerst langs iemand van het departement moet is opmerkelijk, aangezien het goed- of afkeuren van een minor volgens het examenreglement van TSHD uitsluitend de taak is van de examencommissie.

Postma verzekert Univers dan ook dat het departement uitsluitend een informele adviserende rol heeft. De opleidingsdirecteur besloot tot de maatregel nadat ze overspoeld werd met vragen hierover van studenten. “Door de snelle groei van TSHD is de examencommissie bijzonder zwaarbelast,” laat Emmanuel Keuleers weten. Hij is verantwoordelijk voor het ‘informele’ oordeel binnen de opleiding CSAI.

Volgens Heleen is de tussenstap aangekondigd als verplicht onderdeel in het proces om je minor aan te vragen. Zou je dat niet doen, dan werd je aanvraag niet in behandeling genomen.

Tijdens de faculteitsraad van 6 november stelde Dante vragen over deze kwestie aan het bestuur van TSHD, dat niet op de problemen in wilde gaan. Vanwege de ‘specifieke’ aard van de problemen werd de studentenfractie doorverwezen naar de opleidingscommissie.

Samenwerking met TU Eindhoven gaat mist in

Een tiental CSAI-studenten heeft gekozen voor het zogenoemde Data Science Package: een minor, aangeboden door TSHD, met vakken die gevolgd zouden worden aan de TU Eindhoven. “Voor de zomer hield Tilburg University een bijeenkomst over het pakket. Er werd gezegd dat ze contact hadden gehad met de TU. Dus ik dacht: dat zit goed,” vertelt Heleen.

Maar opnieuw ging het mis. Voor de inschrijving als bijvakstudent aan de TU/e is een originele goedkeuring van de examencommissie van TSHD benodigd. Die kregen meerdere studenten niet mee. ‘Dat doen we niet’, werd de studenten verteld.

“Ik dacht: het zit goed”

Omdat de studenten zich niet gesteund voelden door de studieadviseur en opleidingsdirecteur, nam een tiental studenten het heft in eigen handen. Ze belden de TU, waar degene aan de lijn vertelde dat ze nog nooit van het hele Data Science Package gehoord hadden.

Heleen had het gevoel dat niemand aan de TU Eindhoven wist van het pakket dat Tilburg University aanbood. “Ik had het gevoel dat er niets naar de universiteit gecommuniceerd was, ondanks dat dat herhaaldelijk werd beweerd.”

Ook Lydia noemde het minorpakket, dat in eerste instantie op een veilige optie leek, een blunder. “Het leek erop alsof iemand van Tilburg University gewoon maar wat vakken bij elkaar had geschraapt en een aantrekkelijke naam had gegeven.”

Illustratie: Bas van der Schot

Opleiding weet van niets

Toen de studenten massaal aanklopten bij de studieadviseur in Tilburg, bleek zij niets te weten over een inschrijfprocedure voor de minor. “Ik moest haar zelf stap voor stap uitleggen wat er moest gebeuren om je voor de minor in Eindhoven in te schrijven,” vertelt Heleen. De studieadviseur beloofde vervolgens duidelijke instructies te versturen, maar dat is nooit gebeurd.

Postma laat in een reactie weten dat Carole Donders, de studieadviseur, verantwoordelijk is voor honderden studenten.” De opleidingsdirecteur erkent dat zowel zijzelf als de studieadviseur niet wisten van een aanvraagprocedure vanuit de TU. Ze vindt het spijtig en verrassend dat de studenten haar hierover niet direct op de hoogte hebben gesteld.

Wat betreft de originele goedkeuring van de examencommissie ontkent Postma dat studenten haar daarover hebben geïnformeerd. De opleidingsdirecteur hoorde pas van het probleem kort nadat Univers haar hiermee confronteerde. De examencommissie liet Postma weten meteen actie te hebben ondernomen zodra de commissie van het probleem wist.

De TU Eindhoven was donderdag niet bereikbaar voor commentaar.

‘Ik wil niet weer het proefkonijn zijn’

Naar alle waarschijnlijkheid zal vanaf de zomer 2020 ook de aansluitende master CSAI een erkende opleiding zijn. De 35 derdejaarsstudenten hebben onderling even gepeild wat het animo voor de vervolgopleiding is: één. Lydia: “Ik wil niet weer het proefkonijn zijn. Ik ga een vervolgopleiding doen waar de organisatie een stuk stabieler is. Een master moet je niet willen verknoeien.”

Heleen merkt op dat de organisatie van de opleiding het lage animo nog niet bepaald doorheeft. “Er wordt steeds aan me gevraagd of ik me al heb ingeschreven voor de master. Na drie jaar kan ik met zekerheid zeggen dat ze ons niet serieus nemen. Ik ga mijn geld dus niet nog eens in een tweejarige master steken.”

De echte namen van de studenten in dit artikel zijn bij de redactie bekend.

_Advertentie.