Psychologische gevolgen na ongeluk nog jarenlang merkbaar

Psychologische gevolgen na ongeluk nog jarenlang merkbaar

Angststoornissen, nachtmerries en flashbacks. Patiënten die herstellen van een ongeval kampen soms wel jarenlang met dit soort klachten. Onderzoeker Nena Kruithof promoveerde onlangs aan Tilburg University op een onderzoek naar het verloop van psychologische symptomen bij traumapatiënten. Opvallend: op de lange termijn kan een ongeval ook positieve gevolgen hebben.

Beeld Pixabay

Beeld Pixabay

Ieder jaar belanden meer dan 80.000 Nederlanders in het ziekenhuis door een ongeval. Zij lopen een fysiek trauma op. “Mensen associëren het woord trauma vaak met geweldsincidenten en verkeersongevallen, veroorzaakt door jonge mannen die te hard rijden,” vertelt Kruithof. “Maar traumaletsel is niet altijd zo extreem. Een kwart van alle traumapatiënten dat opgenomen wordt in het ziekenhuis heeft een gebroken heup en is ouder dan 65 jaar. Ook werkongelukken komen veel voor, vooral bij mensen met een risicoberoep, bijvoorbeeld op de bouwplaats.”

Van alle traumapatiënten die zijn opgenomen in het ziekenhuis brengt 98% het er levend vanaf. Maar het fysieke herstel na het ongeval is maar één aspect van het herstelproces dat daarna begint. Uit grootschalig onderzoek, dat Kruithof en enkele collega’s op verschillende momenten deden onder 5.000 patiënten in alle Brabantse ziekenhuizen, bleek dat een deel tot twee jaar na hun ongeval psychologische problemen ondervindt. Waarschijnlijk houden de klachten zelfs langer aan, al kon Kruithof dit binnen haar promotieonderzoek niet meer meten.

N. KruithofNet als de groep patiënten is ook de aard van de klachten divers. “Denk aan valangst, en acceptatieproblemen. Vooral in de periode net na het ongeval waren traumapatiënten negatief over hun psychologische gezondheidstoestand, bleek uit groepsinterviews. Zij ervaren bijvoorbeeld de overgang naar het dagelijks leven als confronterend. In het ziekenhuis worden zij verzorgd en bijgestaan door professionals, maar thuis moeten zij het leven weer oppakken zonder die continue steun om zich heen.” Dit kan leiden tot een gevoel van isolatie of het idee niet begrepen te worden.

Nazorg kan beter

Hoewel het misschien niet gek lijkt dat de kwaliteit van leven afneemt na een ongeval, wijst Kruithof op de duur van de klachten als een serieus probleem. “Aanvankelijk gaat het natuurlijk minder, dat is logisch. Maar als mensen aangeven twee jaar lang psychologische klachten te ondervinden en hun ongeval te herbeleven, of flashbacks te hebben, dan is er iets ernstigs aan de hand. Dan spreken we van posttraumatische stresssymptomen. Mensen kunnen daarbij geholpen worden, maar hulpverleners moeten wel weten dat hun patiënt daarmee kampt.”

Medisch personeel is vooral gericht op het fysieke aspect van het herstel. Kruithof is ervan overtuigd dat hier nog heel wat winst te behalen valt. “Mensen met posttraumatische stress kunnen goed behandeld worden, die kennis hebben we. Ik raad hulpverleners en medici die werken met traumapatiënten aan om preventief te screenen op dergelijke klachten. Daarnaast kan de informatievoorziening beter. Ik heb patiënten horen zeggen dat ze niet wisten dat de nachtmerries erbij horen. Het is niet afwijkend dat patiënten herbelevingen hebben, maar die zouden met verloop van tijd minder moeten worden. Patiënten moeten beter voorbereid worden op wat hen te wachten staat.”

Opvallend is de positieve kant van dit verhaal, die Kruithof tegenkwam in groepsgesprekken met traumapatiënten. “Een vrouw vertelde me dat ze nu, na haar ongeluk, met volle teugen geniet van zoiets simpels als het fluiten van vogels. Anderen zijn overweldigd door de sociale steun die ze ontvangen uit hun omgeving. Dit soort positieve ervaringen noemen we posttraumatic growth. Soms kan een ongeval dus ook iets moois teweegbrengen.”

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.