TiU-hoogleraar Rutkowski trekt volle collegezalen in Second Life

De Tilburgse hoogleraar informatiebeheer Anne Rutkowski (TiSEM) geeft sinds het begin van de coronacrisis college via een game die lijkt op een kruising tussen Fortnite en de Sims. In de virtuele wereld van het spel Second Life zitten de collegebanken nog steeds bomvol met studenten. Heb je na afloop vragen, dan kun je langs bij het kantoor van Rutkowski met uitzicht op zee.

Kantoor Rutkowski | screenshot Second Life

Nadat het kabinet op 12 maart aankondigde dat er geen onderwijsactiviteiten meer mogen plaatsvinden op universiteiten en hogescholen, werd er een beroep gedaan op de creativiteit van docenten. Want wat is de meest effectieve manier om het onderwijs in een bepaald vakgebied op afstand door te laten gaan?

De Tilburgse hoogleraar en psycholoog Anne-Françoise Rutkowski wist daar wel raad mee. Ze kocht in samenspraak met Tilburg School of Economics & Management (TiSEM) een eiland in Second Life. Op dat eiland bouwde ze een collegezaal voor hoorcolleges, kleinere ruimtes voor werkcolleges en een eigen kantoor met zeezicht.

“Ik gebruikte Second Life al in 2008, toen ik met groepjes studenten uit Hongkong, Florida, Tilburg en Eindhoven onderzoek deed naar verschillende manieren om met virtuele internationale teams op afstand te communiceren via het internet,” vertelt Rutkowski aan Univers. “Toen het coronavirus in maart in Nederland was en colleges werden afgelast, werd ik weer aan de virtuele wereld herinnerd.”

Van zombies tot engelen

Foto: Maurice van den Bosch

Second Life heeft geen doel op zich. Het omhelst een sociale virtuele wereld, waarin verschillende gebruikers door middel van personages (avatars) met elkaar kunnen communiceren op verschillende locaties.

Een avatar kun je helemaal naar eigen inzicht vormgeven. Dus als jij vindt dat jouw avatar een hond in zijn rechterarm moet dragen, dan draagt hij een hond in zijn rechterarm. Ook zombies, engelen en andere superhelden zijn niet ondenkbaar.

De virtuele wereld heeft verschillende locaties, die niet allemaal openbaar toegankelijk zijn. Zo heeft Rutkowski de beschikking over een heel eiland met maximaal honderd avatars. Daarin kan ze naar eigen voorkeur bijvoorbeeld huizen, meubels en voertuigen vormgeven. Het doel: een ruimte creëren, waarin iedereen zich thuisvoelt.

Rutkowski: “Second Life past ideaal in tijden van het coronavirus. Het is een virtuele wereld, ook wel ‘serieuze game’ genoemd, waarin je door middel van sociale interactie een relatie met elkaar opbouwt en kennis kan uitwisselen. Iets dat als gevolg van de coronamaatregelen minder goed kan.”

Ze koos ervoor om het eiland in Second Life zo veel mogelijk in te delen als een universiteit: één collegezaal, meerdere ruimtes voor werkcolleges en een eigen kantoor. De rest van het eiland bestaat grotendeels uit binnen- en buitenruimtes waar studenten even met elkaar kunnen chillen.

Collegezaal | screenshot Second Life

College voelt net echt

Tijdens de colleges van Rutkowski lopen hier zo’n zestig studenten rond die het keuzevak Knowledge Management & Societal Innovation volgen binnen de master Information Management van TiSEM. De studenten zijn door de hoogleraar onderverdeeld in 11 teams.

“Ik begin met een hoorcollege van ongeveer twee uur. Dat voelt als een echt college,” vertelt Rutkowski. Tijdens die twee uur staat ze op een podium voor een presentatiescherm met powerpoint, terwijl de studenten – zoals gewoonlijk – in de collegebanken zitten.

“Met Second Life kan ik ook precies zien of studenten luisteren. Als ze weggaan of met iets anders bezig zijn, dan gaat het hoofd van hun avatar hangen en komt er ‘away’ te staan. Zo schat ik in wanneer het een goed moment is om even pauze te nemen.”

Na de twee uur hoorcollege gaan alle teams naar hun eigen ruimte, die ze overigens ook zelf kunnen personaliseren. “Terwijl de elf teams in hun eigen ruimte aan een groepsopdracht werken, kan ik ‘fysiek’ langslopen om vragen te beantwoorden of hulp te bieden,” legt Rutkowski uit.

Komen ze er dan nog niet uit, dan kunnen ze altijd langskomen op kantoor. Niet op de Tilburgse campus, maar in Second Life.Univers nam een bezoekje aan de virtuele campus (video):

Sociale interactie weer mogelijk in tijden van ‘slimme lockdown’

Met de komst van het coronavirus en de daaropvolgende ‘slimme lockdown’ is veel sociale interactie komen te vervallen, ook de interactie in en rondom de collegezaal. Second Life creëert volgens Rutkowski een virtuele plek, waarin die interactie weer mogelijk is. “Normaal maken studenten een praatje als ze veranderen van zaal, of tijdens de koffiepauze. Dat is nu ook mogelijk, al dan niet virtueel.”

De hoogleraar wil niemand iets opleggen. “Van de elf teams heeft één team gekozen om te overleggen in Zoom. Dat komt ook wel redelijk overeen met het aandeel studenten dat daarvoor open staat,” denkt Rutkowski.

‘Zelfs de verlegen student komt langs op kantoor’

“In crisistijd zie je dat de meeste mensen vasthouden aan dingen die ze gewend zijn. Second Life is bij veel hedendaagse studenten onbekend. Ik vind het alleen maar mooi om te zien dat zovelen het hebben omarmd.”

Niet alleen ziet ze nu zombies in de collegezaal zitten. Ook merkt ze dat studenten, hoe langer ze Second Life gebruiken, meer interactie vertonen. “Zelfs de verlegen student neemt deel aan discussies en komt af en toe eens langs op mijn virtuele kantoor,” ziet Rutkowski.

Virtual Reality-game onmisbaar in toekomst onderwijs

De hoogleraar informatiebeheer is er vrijwel zeker van dat een dergelijke vorm van sociale interactie een grote rol zal spelen in de toekomst van het onderwijs. “Studenten komen vandaag de dag vanuit de hele wereld. In de toekomst zullen steeds meer studenten niet meer de tijd of het geld hebben om voor een vak naar een universiteit af te reizen. Met Second Life ben je niet plaatsgebonden en heb je toch een sociaal element.”

Bovendien ziet Rutkowski dat studenten ook steeds meer begaan zijn met IT en gamen. De drempel om deel te nemen aan een game als Second Life wordt daardoor steeds lager.

Twijfels over veiligheid Zoom

Over privacy hoeven we ons volgens Rutkowski geen zorgen te maken. “Veel IT-specialisten maken gebruik van de game. Dat is niet voor niets. Zoom heeft wel zo zijn haken en ogen.” Zo heeft het ministerie van Defensie het gebruik van de app waarmee je kunt videobellen voor eigen medewerkers afgeraden vanwege de twijfels over de veiligheid van de software.

_Advertentie.