Opening academisch jaar 2020: een lege zaal en een onzekere toekomst

Geen volle aula, geen geroezemoes, geen drankje met een hapje. De opening van het academisch jaar vond dit jaar online plaats. En dat is toch even wennen.

Wie had dat kunnen denken? Toen de coronacrisis maart dit jaar losbarstte in Nederland, verwachtten velen dat in september alles weer normaal zou zijn. Niets is minder waar. De campus oogt nog altijd verlaten, personeel werkt zoveel mogelijk thuis en colleges worden vooral online gegeven. Dus vindt de opening van het academisch jaar ook op afstand plaats, via een videostream.

Niet alleen coronagewijs is het een spannend jaar voor Tilburg University. Er vinden ook de nodige bestuurlijke veranderingen plaats. Collegevoorzitter Koen Becking en interim rector Klaas Sijtsma zwaaien af en maken plaats voor Wim van de Donk en Jantine Schuit.

Wat betekent deze wisseling van de wacht voor de universiteit? Wat voor koers wordt er de komende jaren gevaren? En wat betekenen de coronamaatregelen voor het mentale welzijn van leden van de academische gemeenschap? Want één ding is zeker: voor de al overbelaste student en docent wordt het er allemaal niet makkelijker op.

Hecht op afstand

Inhoudelijk wordt aan deze prangende vragen geen aandacht besteed tijdens de online opening. Wel erkent collegevoorzitter Koen Becking in zijn openingsspeech dat het vreemd is, zo’n toespraak voor een camera, zonder fysiek publiek. Maar daarom hoeven we ons nog niet slecht te voelen.

Koen Becking

‘Voelen we ons hierdoor minder verbonden met de universiteit en de campus? Met onze studenten en collega’s? Juist niet, zou ik willen zeggen.’ Becking wijst op het gevoel van verbondenheid en eenheid, volgens hem meer aanwezig dan ooit. Ook op afstand werkt de universitaire gemeenschap hecht samen.

Onzekere toekomst

Zeven maanden is het coronavirus al onder ons, onderstreept Becking. Zeven maanden waarin iedereen de gevolgen van het virus onderging. De collegevoorzitter spreekt zijn medeleven uit, maar laat ook weten trots te zijn. ‘We hebben ons als gemeenschap heel snel aangepast.’

‘Niemand weet zeker hoe lang het virus nog blijft en onze levens zal verstoren,’ aldus Becking. Maar het thema van deze academische jaaropening, A Resilient Society, is volgens de collegevoorzitter meer dan toepasselijk. ‘We konden niet weten hoe veerkrachtig we dit jaar zouden worden.’

Studenten maken de stad levendig

Na Becking neemt burgemeester Theo Weterings het woord. ‘Dit jaar is alles anders. Wat we vroeger normaal vonden, is nu onmogelijk.’ Opmerkelijk: de burgemeester voorziet dat de huidige coronamaatregelen nog lange tijd van kracht zullen blijven.

Weterings richt zich expliciet tot de nieuwe studenten: ‘Ik hoop dat jullie je snel thuisvoelen in Tilburg, al is de introductieweek anders geweest dan normaal. We zijn blij dat jullie er zijn. Studenten zijn belangrijk voor Tilburg. Zij maken de stad levendig en aantrekkelijk, juist in deze tijd.’

Coronaspecialisten van morgen

Een speciaal dankwoord gaat uit naar vertrekkend collegevoorzitter Koen Becking. Mede dankzij hem zijn stad en universiteit naar elkaar toegegroeid, meent Weterings. Ook bedankt hij Sijtsma voor bewezen diensten als interim rector.

Theo Weterings

Voor de studenten heeft Weterings nog een speciale opdracht: ‘De studenten van vandaag zullen de coronaspecialisten van morgen zijn. Hoe ziet de wereld er na corona uit? Studenten kunnen meehelpen om op die vraag het antwoord te vinden.’

Impact Award voor Andrea Rozema

Tijdens de opening wordt ook de Impact Award uitgereikt, een prijs voor wetenschappelijk onderzoek met een grote maatschappelijke impact. De Tilburgse onderzoeker Andrea Rozema, werkzaam bij Tranzo, krijgt de prijs voor haar onderzoek naar rookvrije schoolterreinen in het voortgezet onderwijs.

‘Uitmuntend uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek, met een grote impact,’ aldus Becking, ‘waarbij er in de volle breedte werd samengewerkt met verschillende partijen. Het onderzoek leidde zelfs tot nieuwe regelgeving door de overheid en tot werkzame rookvrije zones. Een mooi voorbeeld van hoe wetenschap de maatschappij verbetert.’

Nu nog het coronavrije schoolterrein, dan kan de academische jaaropening van 2021 hopelijk gewoon weer met publiek plaatsvinden.