Tilburgse studie toont aan: grootste deel Nederlanders niet eenzaam door corona

Bijna tweederde van de Nederlanders ervoer geen eenzaamheid in de zomer van 2020 en ook niet in de maanden vóór de corona-uitbraak. Bovendien namen angst- en depressieve gevoelens na de corona-uitbraak bij hen af. Recent onderzoek van CentERdata-onderzoeker Peter van der Velden en zijn collega’s toont verder dat de eerste lockdown voor de meerderheid van de bevolking geen psychische problemen tot gevolg had.

“We moeten niet onderschatten hoe weerbaar de mens is,” licht de oud-hoogleraar Victimologie toe. Voor zijn onderzoek gebruikte hij data van 4.100 Nederlandse deelnemers aan het zogenaamde LISS-panel. Zij vulden in november 2019, maart 2020 en juni 2020 vragenlijsten in. Daaruit bleek dat 13 procent van de Nederlanders zich na de eerste ronde van coronamaatregelen in maart eenzamer voelde dan in november 2019.

Die groep is niet klein. Van der Velden: “Tegelijkertijd was er een groep die zich juist minder eenzaam voelde tijdens de lockdown. En dan was er nog een groep die zich niet eenzaam voelde in 2019, en bij wie dat niet veranderde door de corona-uitbraak. De optelsom van al die groepen bij elkaar leidt tot een toename van eenzaamheid, maar niet een toename van psychische klachten.”

Het onderzoek geeft ook inzicht in hoe het mensen vergaat die kampen met psychische klachten. Van der Velden: “Het bleek dat mensen met psychische klachten na de corona-uitbraak even goed of even slecht herstellen van deze klachten als vóór de corona-uitbraak. Dat is opvallend omdat sommige therapeuten menen dat bij mensen met psychische klachten deze klachten alleen maar toenemen. Daar vinden wij dus geen aanwijzingen voor.”

Nuancering

Van der Velden ziet in de onderzoeksresultaten een ontkrachting van maatschappelijke geluiden over de gevolgen van de coronacrisis. “Dit onderzoek nuanceert wat er allemaal wordt geroepen. De veronderstelde toename van psychische problemen door de lockdown, die op het moment onderwerp van gesprek is, zien wij niet terug in de bevindingen van het panel.”

“Er zitten twee kanten aan dat verhaal. Met een deel van de mensen gaat het slechter, dat hebben we gezien. Maar, en daar gaat het veel minder over, een ander deel is op het moment beter af. Dat zijn de mensen die tijdens de lockdown minder stress of angst ervoeren, bijvoorbeeld omdat zij in die omstandigheden hun werk juist beter konden doen, of meer rust hadden.”

Systematisch onderzoek

Samen met een team wetenschappers publiceerde Van der Velden het onderzoek. Het is wereldwijd een van de eerste artikelen waarin de effecten van de corona-uitbraak op lange termijn worden aangetoond. Dat komt doordat zij beschikken over data van het LISS-panel uit voorgaande jaren. Het panel wordt gesubsidieerd door de NWO, de Nederlandse wetenschapsfinancier. 

“Er zijn maar weinig landen met zo’n mooi panel, en die er meerdere vragenlijsten per jaar doen uitgaan,” zegt Van der Velden. “Wij konden voortbouwen op de vragenlijsten van november 2019, over mentale gezondheid.”

Het thema van mentale gezondheid in relatie tot corona kan ook de komende tijd blijven rekenen op de interesse van Van der Velden. “Ook al namen de psychische problemen begin 2020 niet toe of af, het is belangrijk dat te blijven monitoren. Ik ben benieuwd wat het effect van de huidige, tweede lockdown zal zijn. Misschien treden er dan wel grote verschillen op.” 

_Advertentie.